İş yapmayı kolaylaştırmada dünya ileriye koştu, Türkiye geriye

Geçtiğimiz yıl 117 ülkenin hükümeti; şirket kurma ve kapatma işlemlerini kolaylaştırmaya, şeffaflığı ve mülkiyet haklarını güçlendirmeye, ticari ihtilafların çözümüne ve iflas prosedürlerinin etkinliğini arttırmaya yönelik; 216 düzenleyici reform gerçekleştirdi. Bu bulgular, International Finance Corparation (IFC) ve Dünya Bankası tarafından yayınlanan “İş Yapma Kolaylığı” yıllık raporlar dizisinin sekizincisi olan “İş Yapma Kolaylığı 2011: Girişimciler için Bir Fark Yaratmak” raporunda yer aldı.

Raporun Türkiye’yi ilgilendiren kısmı, diğer ülkelerle kıyaslama yapıldığında, girişimcilik açısından çok da yol alamadığımızı ortaya koyuyor. Çünkü, geçtiğimiz yıl 60’ıncı sıradayken bu yıl 65’inci sıraya gerilemiş durumdayız. Veriler girişimcilik açısından diğer hükümetlerin Türkiye’den çok daha aktif olduğunu ortaya koyuyor.

Şirketler için yoksul ülkelerde iş yapmak daha zor

Yerel şirketlere yönelik iş düzenlemelerinin temel unsurlarına dayalı olarak 183 ekonominin sıralandığı İş Yapma Kolaylığı 2011, 174 ekonomideki iş düzenlemelerinin 2005 yılından bu yana ne kadar iyileşme kaydettiğini gösteren yeni bir ölçü olarak değerlendiriliyor. IFC ile Dünya Bankası tarafından yayınlanan rapora göre; küresel olarak iş yapmak; yüksek gelirli ülkelerin oluşturduğu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi ülkelerde oldukça kolayken, yoksul Afrika ülkeleri ile Güney Asya ülkelerinde zorlaşıyor. İş yapma eğilimi, gelişmekte olan ülkelerde giderek daha aktif hale geliyor. Hükümetlerin kolaylaştırıcı düzenlemelerindeki veriler de bunu destekliyor. Zira, geçtiğimiz yıl, gelişmekte olan ülkelerin yüzde 66?sı iş düzenlemelerinde reform yaptı, bu oran altı yıl önce yüzde 34 idi. Geçtiğimiz beş yıl içerisinde, dünya ekonomilerinin yaklaşık yüzde 85?i iş düzenlemelerinde iyileştirmeler yaparak yerel girişimcilerin çalışma koşullarını kolaylaştırdılar.

Raporun sonuçlarında; Çin ve Hindistan’ın en fazla iyileşme sağlayan ilk 40 ülke arasında yer alması dikkat çekici. Bir dikkat çekici durum da, en fazla iyileşme sağlayan ilk 30 ekonominin üçte birinin, çöllerin hakim olduğu Afrika’dan olması.

İyileştirmeler yeni teknolojileri içeriyor

İyileştirmelerin çoğu yeni teknolojileri içeriyor. Durumu değerlendiren Dünya Bankası Grubu Finansal ve Özel Sektör Geliştirme Başkan Yardımcısı Janamitra Devan, ?Dünya genelindeki düzenleyici en iyi uygulamaların temelinde yeni teknoloji yatıyor. Teknoloji uyumu daha kolay, daha az maliyetli ve daha şeffaf hale getiriyor? diye görüş belirtiyor.

Dünya genelinde, geçtiğimiz yıl kaydedilen düzenleyici değişikliklerin yarısından fazlası şirket kurma, ticaret ve vergi ödeme işlemlerini kolaylaştırdı. Beş yıldır üst üste Singapur iş yapma kolaylığında başı çekerken, bu ülkeyi Hong Kong Çin ÖİB, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri takip etti. İlk 25 sıradaki ekonomiden 18?i geçtiğimiz yıl iş yapmayı daha da kolaylaştırdı.

Dünya Bankası Grubu Küresel Göstergeler ve Analiz Direktör Vekili Neil Gregory, rapor ile ilgili olarak şunları söylüyor:

?Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, yerel girişimcileri güçlendirmek için tutarlı olarak adımlar atmaktadır. Mali krizden en fazla etkilenen ekonomiler ?özellikle Doğu Avrupa?da? küçük ve orta ölçekli şirketlerin toparlanmalarını ve istihdam yaratmalarını kolaylaştırmak için geçtiğimiz yıldan bu yana düzenleyici reformlar yapmaktadır.?

2009’un en fazla iyileştirme yapan ülkeleri

Kazakistan, geçtiğimiz yıl yerel girişimciler için iş düzenlemelerinde en fazla iyileştirme yapan ülke oldu. Bu yılın en fazla iyileşme kaydeden 10 ülke listesinde Afrika?dan üç ülke; iş düzenlemelerinde sürekli olarak reform yapan bir ülke olan Ruanda, Cape Verde ve Zambiya yer aldı. Diğer ülkeler ise Peru, Vietnam, Tacikistan, Macaristan, Grenada ve Brunei Darüsselam oldu.

Türkiye 65’inci sıraya geriledi

Dünya Bankası Grubu?nun 2011 İş Yapma Kolaylığı sıralamasında, geçtiğimiz yıl 60. sırada olan Türkiye bu yıl 183 ülke arasında 65. sıraya geriledi. 2011 raporunda Türkiye?nin yatırım ortamını iyileştirmek için kaydettiği ilerleme vurgulanıyor. Rapor özellikle vergi idaresi işlemlerinin işletmelerin üzerindeki yükünün azaltılması ve sözleşmelerin uygulanması alanlarında  son altı yıl içerisinde atılan önemli adımlara dikkat çekiliyor ve Türkiye?nin çerçevesi bir iyi uygulama örneği olarak gösteriliyor. Bununla birlikte, 2011 raporu Türkiye?de reformların önemini koruduğu ve özellikle diğer büyümekte olan piyasa ekonomileri ile karşılaştırıldığında ilerlemenin daha sınırlı kaldığı politika alanlarına dikkat çekiyor. Özellikle, Türkiye?deki işletmeler inşaat ruhsatları ve şirket kapatma alanlarında ciddi kısıtlarla karşılaşmaya devam ediyor.

İş Yapma Kolaylığı Raporları neden önemli?

İş Yapma Kolaylığı 2011 Raporu, Dünya Bankası Grubu?nun düzenleyici çerçevelerin iş faaliyetlerini arttırmadaki veya kısıtlamadaki rolünün değerlendirdiği yıllık raporlar dizisinin sekizincisi. İş Yapma Kolaylığı Raporu’nun temel amacı; politika yapıcılara ve özel sektördeki paydaşlara uluslararası karşılaştırma ölçütleri sunmak ve özel sektör gelişimine ilişkin reformların tasarımı için motivasyon ve bilgilendirme sağlamak. Rapor, ekonomik büyümenin ve istihdamın arttırılmasına yardımcı olmada güçlü bir özel sektör iş ortamının önemini vurguluyor. İş Yapma Kolaylığı Raporu, sekiz kilit alandaki göstergelere dayalı olarak düzenlemelerin etkisine ilişkin nicel bir ölçü sunuyor. Bunlar; şirket kurma, inşaat ruhsatlarının alınması, mülkiyet devri, kredi alma, yatırımcıların korunması, vergi ödeme, sınır ötesi ticaret, sözleşmelerin uygulanması ve şirket kapatma. Bu göstergeler bakımından gösterilen performans, ülkelerin düzenleyici ortamlarının kalitesine dayalı olarak sıralandırılmasına ve bir önceki yıl en iyi performans sergileyenlerin belirlenmesine yardımcı oluyor.