TCMB: Şubat’ta çift haneli enflasyonun sorumlusu döviz kuru

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Şubat ayında yıllık bazda yüzde 10,13 ile 5 yıl aradan sonra yeniden çift haneye ulaşan enflasyon için, “döviz kurundaki gelişmelerin gecikmeli etkisine” vurgu yaptı. Merkez Bankası’na göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun yüzde 8,72’ye yükselmesinde de, işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş etkili oldu.

Şubat ayında döviz kurundaki gelişmelerin gecikmeli etkisinin gözlemlendiğinin altını çizen TCMB, raporunda şunları kaydetti:

“Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,81 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,91 puan yükselerek yüzde 10,13 olmuştur. Bu dönemde, gıda yıllık enflasyonundaki yükseliş sürmüş; başta temel mal ve enerji grupları olmak üzere genele yayılan döviz kuru etkileri gözlenmiştir.

Geçici vergi indirimlerine karşın, Türk lirasındaki birikimli değer kaybının etkisiyle temel mal enflasyonunda kaydedilen belirgin artış sonucunda çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi yükselmiştir. Ulaştırma hizmetleri grubunda, akaryakıt fiyatlarındaki birikimli artışa bağlı olarak karayolu ve havayolu yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki artış eğilimi sürmüştür. Lokanta otel grubunda fiyatlar, yemek hizmetlerinde yükselirken konaklama hizmetlerinde gerilemiş, böylelikle konaklama hizmetleri yıllık enflasyonu düşük seviyesini (yüzde 0,12) korumuştur.

Geçici vergi indirimlerine rağmen…

Giyim fiyatlarında Şubat ayı indirimi tarihsel ortalamaların belirgin olarak altında kalmıştır. Dayanıklı tüketim malı fiyatları otomobil (yüzde 4,82) ile elektrikli ve elektriksiz aletler (yüzde 1,39) grubu öncülüğünde yükselirken, mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında Şubat ayında gerçekleşen geçici vergi indirimlerinin etkisi ile düşüş (sırasıyla yüzde -4,86 ve -1,47) kaydedilmiştir. Vergi indirimlerinin mobilya fiyatlarına kısmen, beyaz eşya fiyatlarına ise sınırlı bir oranda yansıdığı izlenmiştir. Ayrıca, bu dönemde giyim ve dayanıklı tüketim dışında kalan temel mallarda da fiyatlar kur geçişkenliği ile kayda değer bir artış göstermiştir. Söz konusu gelişmede bakım onarım, yedek parça, kişisel bakım, ilaç ve ev ile ilgili malzemelerdeki fiyat artışları öne çıkmıştır.

Özetle, Şubat ayında geçici vergi indirimlerine karşın temel mal grubu genelinde döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkileri izlenmiştir.”

Gıda ve içeceklerde yıllık enflasyon

Merkez Bankası raporunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun Şubat ayında 0,95 puan artarak yüzde 8,72’ye yükseldiği hatırlatıldı. Raporda, “Bu gelişmede, taze meyve grubuna bağlı olarak işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş etkili olmuştur. Bu dönemde kırmızı et fiyatları ılımlı bir seyir izlerken kuruyemiş, bakliyat ve pirinç gibi alt gruplardaki güçlü fiyat artışları dikkat çekmiştir. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışı (yüzde 1,33) hızlanmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 7,06’ya yükselmiştir. Alt gruplar itibarıyla bakıldığında katı-sıvı yağlar, peynir ve diğer süt ürünleri ile alkolsüz içeceklerde yüksek oranlı fiyat artışları gözlenmiştir” ifadelerine yer verildi.