Zeytincilerimiz Yunanistan?a kaptırılan Romanya pazarında tekrar büyük oyuncu olmak için yollara düştü

Türkiye, 2006 yılına kadar yıllık 26 bin ton sofralık zeytin ithal eden Romanya?nın ihtiyacının yüzde 95?ini karşılar durumdaydı. Türkiye?deki kuraklık sonrası Romanya pazarında Yunanistan?ın payı Türkiye aleyhine artışa geçti. Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi, Romanya pazarındaki payımızı eski konumuna yükseltmek için Bükreş?te INDAGRA Food 2010 Fuarı?na çıkartma yaptı.

Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi (ZZTK), 2006 yılına kadar Türk zeytin ihracatçılarının en büyük pazarı olan ancak sonrasında Türkiye?de zeytin üretimindeki dengesizlik ve bazı yıllarda karşılaşılan kalite, miktar ve fiyat istikrarsızlığı nedeniyle pazarın bir kısmını Yunanistan?a kaptırdığımız Romanya?da tekrar büyük oyuncu olmak için kolları sıvadı.

ZZTK, ?Hedef Pazar? olarak belirlediği Romanya?nın Başkenti Bükreş?te 10-14 Kasım 2010 tarihleri arasında gerçekleştirilen INDAGRA Food 2010 Fuarı?nda ülkemiz zeytin ve zeytinyağını tanıttı. Fuarda ziyaretçilere tattırılan ülkemiz zeytin ve zeytinyağı ürünleri Romen tüketicilerin beğenisini kazandı.

Türkiye?nin sofralık zeytin ihracatında Romanya?nın Almanya?dan sonra ikinci sırada yer aldığını belirten Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği ve ZZTK Yönetim Kurulu Üyesi M. Kadri Gündeş, ?Romanya 2006 yılına kadar sofralık zeytin ihracatımızda ilk sırada yer alıyordu. Ancak ülkemiz zeytin üretimindeki dengesizlik ve bazı yıllarda karşılaşılan kalite, miktar ve fiyat istikrarsızlığı sorunu nedenleriyle bu pazara yönelik ihracatımızdaki yaşanan arz istikrarsızlığı zaman içinde AB desteklerinden faydalanan Yunanistan?ı ön plana çıkardı. ZZTK olarak hedefimiz bu ülkede tekrar güçlü oyuncu olmak? diye konuştu.

Romanya?daki zeytin ithalatçılarının tamamına yakınının Türk işadamları olduğuna işaret eden Gündeş şöyle konuştu: ?Romanya ülkemiz sofralık zeytin ihracatımız açısından büyük önem arz ediyor, 2006 yılına kadar toplam zeytin ithalatı 26 bin ton seviyelerinde olan Romanya?ya Türkiye?nin ihracatı 24 bin ton seviyelerine kadar ulaşmıştı. Ancak izleyen yıllarda ülkemizdeki kuraklık nedeniyle yükselen fiyatlar, kaliteli ürün arzının gerilemesi gibi nedenlerle geçtiğimiz 3-4 yılda bu pazar yavaş yavaş Yunanistan?a kaptırılmaya başlandı, 2008 ve 2009 yılları itibariyle Romanya?ya sofralık zeytin ihracatımızın 11 bin 868 ve 13 bin 600 ton seviyelerine geriledi. AB tarafından Yunan zeytin üreticilerine sağlanan maddi desteklerin yüksekliği, Yunanistan?ın Romanya?ya olan coğrafi yakınlığının getirdiği nakliye avantajı, Yunanistan?ın Romanya?da talep gören iri taneli/kalibreli ürün ihtiyacını karşılamadaki avantajı gibi nedenlerle ülkemiz zeytin sektörü bu pazarda önemli kan kaybına uğradı. INDAGRA Food 2010 Fuarı?nda hedefimiz doğrudan Romen tüketicilerine ülkemiz ürünlerini tanıtmak, imaj tazelemek ve farkındalık yaratmak.?

2-3 yıl sonra Romanya pazarı daha da önemli olacak

Türkiye?de son yıllarda dikimi yapılan 80-90 milyon yeni zeytin fidanlarının önümüzdeki 2-3 yılda verime dönmesi ile birlikte sofralık zeytin arzının kademeli olarak artacağını belirten Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi İsmet Onal ise, ?Yakın gelecekte Türkiye dünyanın ikinci büyük üretici ülkesi olacak. Ürün fazlalığının, ihracata yansıtılarak eritilmesinde Romanya gibi potansiyel pazarların elde tutulması büyük önem taşıyacak. 2007 yılından bu yana Romanya ve diğer pazarlardaki kayıplarımızın ana nedeni ülkemizde, Yunanistan, İtalya, İspanya gibi rakip ülkelerde olduğu gibi Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ihraç kaydıyla ithalata izin verilmemesidir. Buna imkân tanınsaydı ülkemizin Romanya pazarındaki başrol oyunculuğunu kaybetmemiş olacaktı. Önümüzdeki 2-3 yıl için DİR kapsamında zeytin ve zeytinyağı ithalatına izin verilmemesi halinde dış pazarlardaki kayıplarımızın sürmesi kaçınılmaz olacaktır? dedi.

Romanya pazarında mevcut imkânsızlık ve dezavantajlara rağmen mevcut seviyelerde ayakta kalmamızda bu ülkede zeytin piyasasında söz sahibi olan Türk asıllı ithalatçı ve distribütörlerin katkı ve desteklerinin rolünün büyük olduğunu belirten  Önal, fuarda zeytinlerimizin yanında riviera ve sızma zeytinyağlarımızın da büyük beğeni topladığını ancak AB üyesi olan Romanya?ya AB?nin uyguladığı ortak gümrük tarifesi (zeytinyağı için 1.320 Euro/ton) nedeniyle bu zeytinyağı ihracatımızın yıllık 20-30 ton gibi çok sınırlı düzeylerde kaldığını, AB ile yapılan müzakelerde ülkemize Fas, Tunus, Filistin gibi AB ile Gümrük Birliği anlaşması olmayan rakip ülkelere tanınan düzeylerde kota sağlanmasının mutlaka gündeme alınması gerektiğini sözlerine ekledi.