Merkez Bankası’ndan bankalara “endişelenmeyin” mesajı

Bugün piyasalara düşen haberde Merkez Bankası tarafından finansal sisteme ek döviz likiditesi imkanı sağlanması amacıyla, rezerv opsiyonu katsayılarında değişiklik yapıldığı bildirilirken bu hareketle sisteme yaklaşık 620 milyon dolar ilave likidite sağlanabileceği belirtilmiştir.

Bilindiği gibi bankalar topladıkları mevduatın belirli bir miktarını Merkez Bankası tarafından belirlenen orana uygun olarak, gelecekte karşılaşılabilecek sıkıntılı durumlarda kullanabilmek için Merkez Bankasına yatırmaktadır. Bahsi geçen karşılıklar Merkez Bankasına TL veya döviz cinsinden de yatırılabilir. Bu paraya zorunlu karşılıklar denilmektedir. Miktarın ne olacağını Merkez Bankası kararlaştırırken belirlenen orana da karşılık oranı adı veriliyor. Merkez bankasının bu oranda değişiklikler yaparak bankaların kullanıma sunacağı kredi miktarını ve maliyetini etkilemesine karşılıklar politikası denilmektedir.

Haberde ROM kapsamında döviz imkânının ikinci, üçüncü ve dördüncü dilimlerinde katsayıların Merkez Bankası tarafından 0,2 puan azaltılmasıyla finansal sisteme yaklaşık 620 milyon ABD doları ilave likidite sağlanacağı belirtilmektedir. Hareketin dolaylı yönden döviz piyasasında son zamanlarda ( özellikle dolardaki tarihi zirveye erişen fiyatlara ) yaşanan hareketliliğe de bir mesaj verildiği düşünülebilir. Direk olarak devreye girerek döviz satışı yapmak yerine bu işlemi gerekirse bankalara yaptırmak gibi de algılanabilir. Hızlı değerlenen dövize karşı son noktada faiz silahının her zaman devrede olduğu bilinmektedir ama ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla para politikası olarak mümkün olduğunca düşük faiz ve sanayi tarafından da dayanılabilecek kadar yüksek döviz politikası sürdürüldüğü bilinen bir gerçektir. Genel politika olarak faizlerin indirilmesi söz konusu iken Merkez Bankasının piyasalarda likiditeyi artıracak hamlesi dövizde son günlerde yaşanan ve ABD başkanlık seçimleri, FED toplantısı öncesi yaşanabilecek dış etkenlerle belki de öngörülemeyen ani değerlenmelere karşı bankaların ellerini güçlendirme, döviz talebi olduğunda biraz daha hareket özgürlüğü sağlama yönünde alınan bir önlem olarak da düşünülebilir. Merkez Bankasınca yapılan açıklamada ayrıca bankaların yabancı para likidite yönetimine esneklik kazandırmak üzere, yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların ortalama olarak tesis edilebilecek kısmının üst sınırı 3 puandan 4 puana yükseltildiği belirtilmektedir. Söz konusu değişiklik ile yaklaşık 2,9 milyar ABD doları tesis dönemi içerisinde bankaların serbest kullanımına açılmış olacaktır. Bu önlem de yukarıda belirttiğimiz gibi bankaların oluşabilecek döviz talebini karşılayabilmeleri açısından kolaylık sağlamaktadır. Merkez Bankası bu işlemlerle bankalara “piyasalardaki döviz işlemlerinden dolayı endişelenmeyin, arkanızdayım, sizi desteklemekteyim ve gerekirse daha başka tedbirler alabilirim” şeklinde güven sağlamayı amaçlayan mesajlar vermektedir denilebilir.