Gıda bankacılığının başarılı olmaması için hiçbir sebep yok

SERHAN SÜZER >> Gıda Bankacılığı Derneği YK Başkanı >> 1967 senesinde ABD?de ortaya çıkan gıda bankacılığı, bugün dünyanın pek çok ülkesinde açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadele için başarıyla uygulanan bir sistem. Ülkemizde de gıda bankacılığına yönelik olarak son derece iyi niyetli çabalar tabii ki var.  Ancak bunların önemli bir kısmı az sonra değineceğim çeşitli nedenlerden dolayı arzu ettikleri kadar etkin faaliyet gösteremiyorlar. Bu noktada dilerseniz gıda bankacılığı nedir, çok kısa ona değinelim.

Gıda bankaları, üretici, satıcı veya hizmet sunanlar tarafından bağışlanan gıdaları toplar. Topladıktan sonra da ihtiyaç sahiplerine ulaştırır. Aynı zamanda yardımsever kişi ve kuruluşların bağışladığı ürünler de gıda bankaları tarafından toplanarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilir.

Dilerseniz Gıda Bankacılığı Derneği fikrinin nasıl olgunlaştığını ve nasıl yola çıktığımızı sizlerle paylaşayım. Ne mutlu bizlere ki, ülkemiz hızla gelişiyor ve geleceğe çok büyük hedeflerle yürüyor. Ancak ülkemizde yardım eli uzatabileceğimiz gerçek ihtiyaç sahiplerinin bulunduğunu da unutmamalıyız. Bakınız, Türkiye İstatistik Kurumu?nun verilerine göre 2008 sonu itibariyle Türkiye?de 400 bin civarında insanımız açlık sınırının altında yaşıyor. Yaklaşık 12 milyon kişi ise yoksulluk sınırının altında. Gıda bankacılığı açlık ve yetersiz beslenme gibi sorunlarla mücadele etmek için etkili bir yöntem. Tüm dünyada, şartları birbirinden farklı pek çok ülkede başarıyla uygulanıyor. Bu sistemin Türkiye?de de başarılı olmaması için hiçbir sebep yok.

Ülkemizde bugüne dek gıda bankacılığı konusunda yapılmış çalışmalar tabii ki var. 2004 yılında gıda bankalarının kurulmasına ilişkin hukuki bir düzenleme yapıldı. Bu düzenlemenin ardından pek çok gıda bankası açıldı. Ancak bunların çoğu kurucularının iyi niyetli ama sınırlı çabalarıyla faaliyet göstermek zorunda kaldılar.  Bu nedenle de arzu edilen etkiyi maalesef yaratamadılar. Sınırlı olanakları nedeniyle bu kuruluşlar ulusal ve uluslararası gıda bağışçılarının sağlayabileceği imkanlardan da yeterince faydalanamadılar ne yazık ki.

Tüm bunları görerek, Gıda Bankacılığı Derneği?ni kurma çalışmalarına aslında bir yılı aşkın bir süre önce başladık. Bu alandaki ihtiyacı saptadıktan sonra neler yapılabileceğini, çözüm yollarının neler olacağını ve en yüksek faydayı nasıl yaratabileceğimizi araştırdık. Ülkemizde gıda bankacılığı alanında verilen çabaların istenilen etkiyi yaratması için belirli standartların ve uygulama şartlarının oluşturulması gerektiğini gözlemledik. Bu konuda büyük tecrübe sahibi Prof. Dr. Aziz Akgül’ün deneyimlerinden de çokça yararlandık.

Türkiye?de gıda bankacılığını yaygınlaştırmak, açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadelede en etkili araçlardan biri haline getirmek istiyoruz. Gıda Bankacılığı Derneği olarak en büyük amacımız bu. Kamuoyunu açlık ve yetersiz beslenme konularında bilinçlendirmek de önem taşıyor. Bu doğrultuda çalışmalarımız da olacak. Mevcut gıda bankalarını bağışların yanı sıra teknoloji, eğitim ve finansmanla da desteklemeyi hedefliyoruz. Bunun yanı sıra ülkemizin ihtiyaç duyulan noktalarında yeni gıda bankalarının kurulması için çalışmalar yürüteceğiz. Unutmamak gerekir ki, ülkemizde gerçekten de yardımsever pek çok kişi ve kurum var.  Bunların çabalarının bu amaca yönlendirilmesi de hedeflerimiz arasında yer alıyor. Bu çerçevede ülkemizdeki gıda bankalarıyla işbirliği içerisinde hareket edeceğiz. Her zaman şeffaflık ve tarafsızlık ilkemiz doğrultusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz.

Gıda Bankacılığı Derneği ülkemizdeki gıda bankalarına yeni kaynak ve imkanlar sunacak.  Bağış yapan firmaların da önemli bir sosyal sorumluluk projesinde güvenilir bir ortakla birlikte yer almalarını sağlayacak. Oluşturacağımız sistem aracılığıyla gıda bankalarına ürün sağlanması sürecinde bağış yapan firmaların masrafların azaltılmasını sağlayacağız. Böylelikle daha geniş çaplı bir katılımın önünün açılacağını düşünüyoruz.

Derneğimizin kendi işlettiği bir gıda bankası da olacak ve başlangıçta merkezi bir gıda bankası gibi çalışacak. Bunun çalışmalarında son aşamadayız. Hatta küçük çaplı bazı bağışları ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaya şimdiden başladık. Derneğimizin işlettiği gıda bankası, topladığı bağışlarla aynı zamanda diğer gıda bankalarını ve yardım kuruluşlarını da destekleyecek. İlk etapta İstanbul ve çevresinde faaliyetlerimizi yaygınlaştıracağız. Önce belirli bir deneyim ve birikim sağlayacağız. Ardından faaliyetlerimizi ülke çapında genişleteceğiz. Gıda bankacılığıyla ilgilenen uluslararası kuruluşlarla işbirliği içerisinde hareket etmek istiyoruz. Onların deneyimlerinin ülkemizdeki gıda bankacılığı faaliyetlerine aktarılmasını sağlayacağız. Bu gerçekten de büyük fayda sağlayacaktır. Tabii yapılacak bağışların niteliği ve içeriği de önemli. Gıda bankamıza yapılan bağışlar insan sağlığı açısından uygun ve güvenilir olmalı mutlaka.  Herhangi bir nedenle bu şartlara uymayan ürünleri kabul etmeyeceğiz.

Bağışlanan gıdaların gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması önemli. Fakat şunu da unutmamak gerekir ki, bağış yapan firmaların marka değerlerinin korunması da gıda bankalarının sorumluluğundadır.  Ancak bu sorumluluk bilinciyle çalışan gıda bankaları yardımsever kişi ve kuruluşların sağlayabileceği imkanlardan layıkıyla faydalanabilir. Gıda bankaları bu şekilde hareket edebildikleri takdirde açlıkla ve yetersiz beslenmeyle mücadelede önemli rol oynayabilirler.  Gıda Bankacılığı Derneği olarak, bu bilincin oluşmasına katkıda bulunmayı misyonumuzun önemli bir parçası olarak görüyoruz. Derneğimizin ülkemizdeki gıda bankacılığı standartlarını oluşturarak bu alanda maksimum değerin elde edilmesini sağlayacağına inanıyoruz.

Gıda bankacılığı yapılan bağışlarla yürüyen bir sistem. Biz de gıda bankamızda, Derneğimizin üye ve destekleyen kuruluşlarının yaptığı bağışları değerlendiriyoruz ilk etapta. Ancak faaliyetlerimizi genişletmek için buradan sizler aracılığıyla ülkemizdeki tüm kuruluşlara bir çağrı yapmak istiyorum. Ülkemizde açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadele etmek isteyen, elinde gıda bankasına bağışlayabileceği ürünler bulunan tüm firmaları Gıda Bankacılığı Derneği?ni desteklemeye davet ediyorum. Destek vermek isteyen kuruluşların yalnızca gıda değil, gıda bankacılığı faaliyetlerinde önemli yeri olan depolama, nakliyat ya da işgücü anlamında da her türlü katkısına açığız. Türkiye?deki tüm şirketlere sesleniyorum: Gelin bu işi hep birlikte yapalım ve ülkemizin en temel sorunlarından biri olan açlık ve yetersiz beslenmeyi ortadan kaldıralım.

(Bu yazı, Gıda Bankacılığı Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Süzer’in, 26 Ekim 2010 Salı günü derneğin kuruluşunu ve hedeflerini duyurmak amacıyla düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmadan kısaltılarak alınmıştır.)