Coface: İspanya’da KOBİ iflaslarında azalma ve Fransa’da durağanlaşma olacak

Girişim faaliyetleri bakımından benzer profillere sahip olan İs-panya ve Fransa şirket iflaslarında endişe verici bir eğilim izliyor. Ancak, 2008-2009 krizinden sonra iki ülkedeki KOBİ’ler1 farklı birer değişim süreci içinde ve 2014 yılına ilişkin iflas tahminleri bu ayrışmayı daha belirgin bir şekilde vurguluyor. Coface’ın öngörülerine göre 2014 yılında İspanya’da KOBİ iflaslarında %13’lük bir azalma ve Fransa’da durağanlaşma olacak.
Fransa’da KOBİ’ler iflaslar içinde büyük bir paya sahip ve bu durum İs-panya için daha da geçerli
İspanya’da olduğu gibi, Fransa’da da KOBİ iflasları endişe verici seviyelerde ve ekonomik etkileri önemli boyutlara ulaşmış durumda. KOBİ’ler ücretli çalışanların üçte birinden fazlasını istihdam ediyor ve katma değerin önemli bir bölümünü oluşturuyor2. (Fransa’da %32 ve İspanya’da %37,4)
Dalgalanmaların gözlendiği (2013 yılındaki %30’luk keskin artışın ardından Mart 2014 sonu itibariyle bir önceki yıla3 göre yüzde 4 ile hafif bir düşüş ya-şanmıştır.) İspanya’daki KOBİ iflasları 2009 yılında gözlenen seviyenin üzerine çıktı. 2.765 KOBİ’nin iflası ülkedeki toplam şirket iflaslarının yüzde 31’ini oluş-turuyor. Fransa’da son bir yıllık dönemde yukarı yönlü bir eğilim gözleniyor (Mart 2014 sonu itibariyle %4 artış) ve bu durum ülkedeki tüm şirketlerin yüzde 7,3’ünü oluşturan 4.682 KOBİ’yi endişelendiriyor. Bununla birlikte, İspanya’daki durumun aksine, Fransa’daki iflas sayısı 2009’daki zirveden (5.155 iflas) sonra kademeli olarak toparlanmaktadır.
Bir kriz, iki yörünge
Özellikle İspanya’daki zorlu makroekonomik ortam KOBİ’lerin karşı karşıya olduğu güçlükleri açıklar nitelikte. Aynı zamanda, krizin sertliği (2013 yılında yüzde 1,2 küçülme) İspanya’daki KOBİ’lerde derin bir değişime yol açtı. Yatırım kapasitesinde yol açtığı zararlar pahasına yükümlülükleri azaltmaya zorlayan yüksek borç seviyesine (2013 üçüncü çeyrekte GSYH’nın yüzde 97,9’u) ve kredi sıkılaştırmasına bağlı olarak nakit akışı üzerinde yaşanan önemli baskılala rağmen KOBİ’lerin kârlılığı artmıştır. İspanya’da KOBİ’lerin kârlılık oranı 2013 yılında yüzde 45’e yakın iken, Fransa Avrupa’daki en düşük kârlılık oranına sahip olmuştur (%30). Krizin bir başka olumlu sonucu iç talepteki hantallık karşısında İspanya’daki KOBİ’lerin uluslararası pazarlara açılmak zorunda kalmasıdır. Böylelikle İspanya’daki KOBİ’lerin yüzde 25’i şu anda ihracatçı konumuna gelmiştir (Fransa’da bu oran yüzde 19) ve bu durum resesyonu hafifletmiştir.
Fransa’da, krizin etkileri daha az belirgindi, ancak talep dirençli olmasına rağ-men arzda sıkıntı yaşandı. Yüksek ve dirençli iflas seviyelerinin gösterdiği gibi, şirketlerin durumunda tehlikeli bir kötüleşme göze çarpıyor. KOBİ’ler ihracatta pazar payı edinmelerini sağlayabilecek fiyat rekabetçiliklerini iyileştirememişlerdir ve böylelikle iç talebe olan bağımlılıkları sürmektedir. Öte yandan tüketim tarafından güçlü bir desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Bununla birlikte, 2014 yılının ilk çeyreğinde hane halkı harcamalarındaki azalmanın da (2013 yılı 4. çeyreğine göre yüzde -0,5) gösterdiği gibi bu destek giderek düşmektedir.
Görünüm ihracat ve hane halkı tüketimi ile yakından ilişkili
Dolayısıyla, KOBİ’ler bakımından, Fransa ve İspanya’daki iflas modellerin tahmin edilmesinde üç faktörün kilit öneme sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunlar; inşaat sektörünün etkisi (iflaslarda başı çekiyor), KOBİ’lerin tüketime bağımlılığı ve (İspanya’da) mal veya (Fransa’da) hizmet ihracatına bağımlılığı.
Coface’ın (toparlanmanın teyit edildiği) İspanya’ya ilişkin tahminlerine göre, tüketimde hafif bir artışın (%1,1), mal ihracatında önemli bir artışın (%5,5) ve inşaat sektörü işgücü maliyetlerinde durağanlaşmanın öngörüldüğü varsayımlarına dayalı olarak, KOBİ iflasları en az yüzde 13 oranında azalacaktır.
Fransa’da ise İspanya’daki kadar önemli boyutlarda bir toparlanma yaşanmayacaktır. Tüketimde hafif bir artışın (yüzde 0,8), hizmet ihracatında dinamizmin (% 3) ve inşaat sektörü işgücü maliyetlerinde hafif bir artışın öngörüldüğü varsayımlarına dayalı olarak, Fransa’da KOBİ iflaslarının sayısının durağanlaşacağı (bir yıllık dönemde % -0,5) tahmin ediliyor.