Tüketici, ayıplı sanayi mallarına savaş açtı

Tüketiciyi ve İklimi Koruma Derneği (TÜVİK-DER) Başkanı Ali Çetin, “Son aylarda ayıplı çıkan sanayi ürünlerinde özellikle de elektronik ürünlerde tüketicilerin yanlış yönlendirildikleri hatta kandırılıp aldatılarak haklarından mahrum kaldıklarına dair çok sayıda şikayet alındığını”belirterek, “Sanayi ürünlerinde özellikle de elektronik ürünlerde tüketicilerin genellikle yanıltıldığı veya daha açık bir ifade ile aldatıldıkları noktaları ikiye ayırmak mümkün. Bunlardan birincisi; satıcıların  ayıplı maldan sorumluluğun kendisinde olmadığı ve asıl sorumlunun ana firma, marka sahibi firma olduğu ve onlarla görüşmesi gerektiği yolundaki yanlış yönlendirmeleridir. İkincisi ise, yine sorumluluğun kendilerinde olmayıp doğrudan doğruya servise yönlendirmeleri konusudur” dedi.

Tüketiciye yapılan muameleleri anlatan Ali Çetin, yaptığı açıklamada şu görüşlere yer verdi:

“Bu iki tavır aldatmacadır çünkü ikisi de doğru değildir ve tüketiciyi kandırmak, şaşırtmak ve ? başından savmak? amacını taşır.  Çünkü; 4077 sayılı yasanın 4 maddesi ayıplı mallara ilişkin kimin sorumlu olduğu açıkça belirtilmiştir. Yasanın 4.maddesi aynen ?Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren (banka) , ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur.? Yasa maddesinden de belirtildiği gibi ilk elden SATICI malı satan faturayı kesen doğrudan muhatap ve sorumludur. Eğer satıcı işyerini kapatmış ve bulunamıyorsa veya ayıplı malın bedelinin tahsili mümkün değilse bu kez imalatçı-üretici, bayi, acenta, ithalatçı da sorumludur. Eğer, mal  tüketici kredisi ile alına bir mal ise bu kez bu zincire kredi veren bankada sorumlu olarak dahil olacaktır.

İkinci durum ise daha vahim olup tüketicinin doğrudan ?sorumluluk serviste oraya müracaat edin? diye yanlış yönlendirmedir. Yine 4077 sayılı yasanın ayıplı malla ilgili 4. Maddesinin ikinci paragrafında ?Tüketici bu durumda, (yani malın ayıplı olduğunun 30 gün içinde, gizli ayıpta ise 2 yıl içinde satıcıya bildirilmesi halinde) bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir.? Ayıplı mal için tüketici illa ve tek şart olarak servise gitmek zorunda olmayıp, ücretsiz tamir hakkı 4 seçenekten sadece birisidir. Tüketici ister servise gider, ister parasını talep eder isterse de malın ayıpsızı ile değiştirilmesini isteyebilir.

Eğer tüketici ücretsiz tamir hakkını seçmiş ve ayıplı malı servise vermiş ise, bu kez ?Sanayi Mallarının Satış Sonrası Hizmetleri Hakkında Yönetmelik? devreye girer. Bu yönetmeliğe göre;

1- İmalatçı – üretici ve/veya ithalatçılar her mal grubu için belirtilen kullanım ömrü süresince, yeterli sayıda servis istasyonu kurmak ve yeterli teknisyen kadrosu bulundurmak zorundadır.

2- Tüketicinin bulunduğu yerde servis istasyonunun olmaması halinde, tüketiciye en yakın yerdeki servis istasyonu veya firma merkezi  sorumludur. Ayıplı malın firma merkezine ya da diğer bir servis istasyonuna ulaştırılması ve geri gönderilmesi ile ilgili olarak nakliye, posta, kargo veya benzeri herhangi bir ulaşım gideri talep edilemez.
3- Servis istasyonları tarafından verilen montaj, bakım ve onarım hizmetiyle ilgili olarak, bir yıl içerisinde aynı arızanın tekrarı halinde herhangi bir servis ücreti alınmaz.
Malın garanti süresi dışında, garanti belgesi ile satılması zorunlu olmayan bir parçasının servis istasyonu tarafından değiştirilmesi ve/veya satılması durumunda, değişen parça için altı aydan aşağı olmamak üzere bir garanti süresi verilir.

4- Servis istasyonları, kendilerine getirilen arızalı mallar ile ilgili olarak tüm hususları içeren servis fişini tüketicilere vermek zorundadırlar.
5- İmalatçı veya ithalatçılar; ürettikleri mallara ait yedek parçalarını firma merkezinde veya belirleyecekleri en az bir servis istasyonunda tam olarak bulundurmak zorundadırlar.

6- Servis istasyonu görevlileri, bakım ve onarımını yaptıkları mallara ait değiştirilen yedek parçaları; garanti süresi içerisinde tüketiciye göstermek, garanti süresi dışında ise iade etmek zorundadır.

7- Tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, tüketici diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

8- Tüketiciye malın teslim edildiği (satıldığı) tarihten itibaren, garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde en az dört defa veya imalatçı-üretici ve/veya ithalatçı tarafından belirlenen garanti süresi içerisinde altı defa arızalanmasının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,?

9- Malın arızasının 10 iş günü içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.?