İhracatın yükselen pazarı Suudi Arabistan

RAHİME BAŞ UÇAR >> İç piyasadaki ?yumuşak iniş?ın aksine ihracatta ?yumuşak çıkış? sürüyor. Yılın ilk 6 ayına ait veriler, 150 milyar dolarlık 2012 ihracat hedefinin yakalanabileceğine işaret ediyor. 6 aylık ihracat, yüzde 11.28 artışla 72 milyar 986 milyon dolara çıktı. Haziran ihracatı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.59 artışla 11 milyar 840 milyon dolar oldu.

Sonuçlar genel olarak olumlu olsa da rakamların perde arkası ihracatımızdaki yapısal değişimi ortaya koyuyor. Malum, halen ihracatımızın yarıya yakınını Avrupa ülkelerine yapıyoruz. Klasik pazarlara ihracatımız azalıyor. Yine de ocak-haziran döneminde en çok ihracat yaptığımız 10 ülkeden 5?ine yönelik artış var. Geçen yılın aynı dönemine göre en fazla ihracat artışı yüzde 51?le ABD pazarında sağlandı. Bu ülkeyi yüzde 39?la Mısır, yüzde 38?le Irak, yüzde 31?le Suudi Arabistan, yüzde 12?yle de Rusya izliyor.

İHRACAT LİGİNİN YÜKSELENİ

İhracat artışında ilk 5 ülkeden en ilginci Suudi Arabistan… Anlaşılan bu ülkeyle olumlu politik ilişkiler ihracata yansımış. Ocak-haziran döneminde Suudi Arabistan, 2 milyar 139 milyon 596 bin dolarla en çok ihracat yaptığımız ülkeler arasında 8?inci sıraya yükseldi. Geçen yılın tamamında bu ülke, 2 milyar 996 milyon 557 bin dolarlık ihracatla dış pazarlarımız arasında 12?nci sıradaydı. Bu yıl ihracatın yüzde 50 civarında artışla 4 milyar dolara çıkacağı düşünülüyor.

Suudi Arabistan?dan ithalatta da artış var. Ancak ihracat kadar yüksek değil. Ocak-mayıs döneminde bu ülkeden 1 milyar 602 milyon dolarlık ithalat yapmışız. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 1 milyar 290 milyon dolardı.

KALİTELİ MOBİLYA İSTİYORLAR

Suudi Arabistan, petrol gelirleri sayesinde zengin bir nüfusa sahip. Dünya zenginlik listesinde 38?inci sırada. Kişi başına yıllık gelir, 2010 verileriyle 23 bin 826 dolar. Türk ihracatçısı bu ülkeye mobilyadan halıya, seramikten ayakkabıya pek çok ürün satıyor. Özellikle yüksek katma değerli ve tasarım gücü olan ürünlerde ihracat açısından gelecek vaat ediyor.

Son dönemde Suudi Arabistan?a mobilya ve yatak ürünleri satışında belirgin bir artış göze çarpıyor. Yılın yarısında söz konusu ürünlerin ihracatı 46.4 milyon dolar oldu. İstanbul Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve MASKO Mobilyacılar Sitesi Başkanı Hasan Hüseyin Karcı, ?Suudilerin yönünü Türkiye?ye dönmesi ihracat artışımızda etkili oldu. Bu pazarın daha da büyüyeceğine inanıyorum. Birlik olarak ekim ayında Suudi Arabistan?a bir iş gezisi düzenleyeceğiz. Burayı hedef pazar olarak görüyoruz? diyor. Zengin Suudiler kaliteli ve el işçiliği yüksek ürünleri tercih ediyor.

2 YILDA BİR HALI DEĞİŞTİRİLİYOR

Halen halı ihracatımızın yüzde 20?sini Suudi Arabistan?a yapıyoruz. Köklü halı üreticilerinden Saray Halı da dış satışının dörtte birini bu pazara gerçekleştiriyor. Suudi Arabistan, ABD ve Avrupa ülkelerinin ardından Saray Halı?nın üçüncü önemli pazarı konumunda…

Saray Halı Genel Müdürü Ayberk Menevşe, Suudi Arabistan?ın son yıllarda dinamik bir pazar haline geldiğini vurguluyor. Pazarda halı değişiminin 2 yılda bir gibi son derece yüksek olduğuna dikkat çeken Menevşe, sözlerini şöyle sürdürüyor:

?Bu yüksek değişim oranı sayesinde ihracatımız artıyor. İki ülke arasındaki politik ilişkilerin iyi olması da Türk halılarına ilgiyi artıyor. Pazarda hem döviz hem de miktar bazında artış var. Suudi Arabistan?da Çin ve Belçika?yla rekabet ediyoruz. Saray Halı olarak bu yıl 3 milyon dolar ihracat yapmayı planlıyoruz.?

DİZİLERİN KATKISI YÜKSEK

Son 3 yıldır Türk tekstil, hazır giyim ve deri, özellikle de ayakkabı ve saraciye ürünleri Suudi Arabistan?da yoğun ilgi görüyor. Nitekim hazır giyim ihracatımız Ocak-Haziran 2012?de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 artışla 128.5 milyon dolara yükseldi. Ege Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Kızılgüneşler de politik ilişkilerin iyi olmasının pazardaki gücümüzü artırdığını düşünüyor. Ardından da ?Potansiyeli çok daha yüksek olan bu pazarda marka olabiliriz? diyor.

Suudi Arabistan, ayakkabı ihracatında da ilk 5 ülke arasına girdi. Üstelik de kendi markalarımızla. Oysa çok değil 5 yıl önce bu ülkeye ?Made in Turkey? yazılı ayakkabı, terlik satamıyorduk. Daha önce İtalyan, İspanyol ve Portekiz ayakkabılarını, Belçika terliklerini tercih eden Suudiler, Türk dizilerinin de etkisiyle Türk markalarına yönelmiş. İlk 6 ayda Suudi Arabistan?a 24.1 milyon dolarlık deri ve deri mamulleri sattık. Buna çanta, kemer gibi saraciye ürünleri de dahil. İstanbul Deri ve Deri Mamülleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi İslam Şeker, bu ilgi artışını şöyle yorumluyor:

?Son dönemde Suudi Arabistan yönetimiyle ilişkilerimizin iyi olması ticarete yansıyor. Suudi Arabistan?da bütün antenler Türkiye?ye dönmüş durumda. Türk dizilerine müthiş ilgi var. Bu doğal olarak Türk ürünlerine ilgiyi artırıyor.?

İslam Şeker?in sahibi olduğu Pati Ayakkabıcılık, ürettiği klasik erkek ayakkabılarının önemli bir kısmını Suudi Arabistan?a satıyor. 15 gün önce Cidde?ye giden Şeker, bu ülkenin önde gelen perakende gruplarından Step Shoes ile ürünlerinin satışı için anlaşma imzalamış. Bu grubun Türkiye?de alım ofisi açmaya hazırlandığını belirten Şeker, şu bilgileri veriyor:

?Step Shoes, Türkiye?de birçok ayakkabı fuarına katıldı. Sadece biz değil İzmir ve Adana?da bazı diğer firmalarla da işbirliği yaptılar. Zaten Türkiye?de bir alım ofisi açmak istiyorlar. Bu yılki alımları 5 milyon doları bulur.?

TERCİH TASARIMDAN YANA

Suudi Arabistan, seramik üreticileri için de umut kapısı oldu. Orta Anadolu Çimento ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Kalevit Saniter Seramik Yönetim Kurulu Başkanı Tarık Özçelik, bu ülkeye en çok ihracatı Kalevit Saniter?in yaptığını söylüyor. Ocak-haziran döneminde şirketin Suudi Arabistan?a ihracatı yüzde 60 artmış. Özçelik, ?İnşaat sektörünün çok hareketli olduğu bu ülkede daha çok standart ürünler üretiliyor. Bizimse katma değeri yüksek, tasarım yönü güçlü ürünlerimiz var. Zaten oraya standart ürün satma şansı yok? diyor.

Tarık Özçelik, Suudi Arabistan?da henüz geçmiş yılların rakamlarına ulaşılamadığını, ancak gelecekten umutlu olduklarını vurguluyor.

EN HIZLISI ÇELİK OLDU

Genel ihracatta ilk 6 ayın ikinci hızlı sektörü çelik sektörü oldu. Ocak-haziran döneminde çelik ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.3 artışla 1 milyar 496 milyon dolara ulaştı. Sektörün ihracatını en hızlı artırdığı pazarlardan biri de Suudi Arabistan oldu. Bu ülkeye çelik ihracatı yüzde 139 artış gösterdi.

İstanbul Demir Çelik İhracatçıları Birliği Muhasip Üyesi Adnan Aslan, kendi firmaları İçdaş?ın Suudi Arabistan?a yarı mamul kütük ihracatının da arttığını vurguluyor. Aslan, ?Yılın ikinci yarısında Suudi Arabistan?daki artışın süreceğine inanıyorum. Pazarın potansiyeli yüksek? diyor.

Suudiler gayrimenkule geliyor

Suudi Kralı Abdullah?ın 1982 yılında satın aldığı boğaza nazır Sevda Tepesi?nin imara açılması, geçen haftaların en önemli gündem maddelerinden biriydi. Halen de bu gelişmenin yankıları sürüyor. Geçen hafta ise Suudi Arabistan Prensi El Velid Bin Tallal Bin Abdülaziz El Suud?un tatil için geldiği Bodrum?da arazi baktığı konuşuldu.

Kraliyet ailesinin Türkiye?ye ilgisi diğer zengin Suudilere yansımış görünüyor. Mütekabiliyet yasasının çıkmasıyla birlikte gayrimenkule daha fazla yatırım yapmaları bekleniyor. Nitekim son dönemde kurulan Suudi sermayeli şirketlerin çoğunun inşaat ve gayrimenkul alanında olduğu dikkat çekiyor. Ekonomi Bakanlığı?nın verilerine göre Suudilerin Türkiye ilgisi geçen yıl doruğa çıktı. 2009?da Suudi Arabistan sermayeli 20, 2010?da ise 26 şirket kurulmuştu. 2011?de kurulan 68 Suudi şirketinin 39?u gayrimenkul ve inşaat alanında faaliyet gösteriyor. Yine bu yılın haziran ayına kadar kurulan 14 şirketin 7?sinin de yine inşaat ve gayrimenkul alanında olduğu görülüyor.