Tekstilcinin yeni rotası Karadeniz

ÖZBEY MEN >> İstanbul’daki hazır giyim üreticilerinin fabrikalarını Anadolu?ya taşıma planları yeni değil. Bu konuda yıllardır ciddi bir arayış var. Hatta bu arayışların sonucunda son 7-8 yıl içinde Adıyaman, Tokat, Sivas gibi illerde bazı yatırımlar yapıldı. Ancak hazır giyim üretiminin büyük bölümü halen İstanbul?da yapılıyor.

Hazır giyimcilerin Anadolu?da üretim ısrarı yeni teşvik yasasından sonra yeniden su yüzüne çıktı. Şu anda harıl harıl hem teşvik yasasından en fazla yararlanabilecekleri hem de başta kalifiye eleman olmak üzere üretimde sıkıntı yaşamayacakları il veya iller arıyorlar. Bu konuda da özellikle Karadeniz Bölgesi?nin öne çıktığı görülüyor.

Bu bölge aslında son dönemlerde bazı hazır giyim yatırımcılarını çekmiş durumda. Sadece Ordu ve Giresun?da hazır giyim üreten irili ufaklı yaklaşık 100 işletme var. Çoğu atölye tarzındaki bu işletmeler, İstanbul merkezli ihracatçılara fason üretim yapıyor.

KALİFİYE ELEMAN ÇOK

Karadeniz?de tekstilin hammaddesi pamuk yok elbette. Bölge Kahramanmaraş, Adana, Denizli gibi tekstil endüstrisi geleneğine de sahip değil. Buna rağmen yatırımcıların ilgi göstermesinin en önemli nedeni kalifiye işgücüne sahip olması.

Bölgenin önde gelen hazır giyim firmalarından biri Orsan Tekstil… Orka Group?un patronu Süleyman Orakçıoğlu ile Hayrettin Gümüşkaya?nın ortak olduğu bu firma, 2004 yılından bu yana Giresun?da faaliyette. Hem Orka Group?un Damat ve Tween markalarına hem de Cerruti, Calvin Klein, Roberto Cavalli, Edelmann gibi yabancı perakende zincirlerine gömlek ve takım elbise üretiyor. 650 kişinin çalıştığı şirket, yılda 7 milyon dolarlık ihracat yapıyor.

Orsan Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Gümüşkaya, Karadeniz Bölgesi?nin hazır giyim ve konfeksiyon sektörü açısından büyük bir potansiyel taşıdığını düşünüyor:

?Bölgede hazır giyim üretiminde çalışacak ciddi bir işgücü potansiyeli var. Giresun?da bugüne kadar yaklaşık 3 bin kişiye konfeksiyon eğitimi verdik. Biz yatırım yaptıktan sonra çevremizde atölyeler kurulmaya başladı. Şu anda Giresun?da 6, Trabzon?da 10 atölye var. Bunların bir kısmı İstanbul?dan geldi.?

İKİ FABRİKA KİRALADI

Orsan Tekstil, yurtdışı siparişlerin artması üzerine ikinci bir tesis daha kurmaya hazırlanıyor. Gümüşkaya, yaklaşık 4 milyon TL?ye mal olacak bu tesisin Giresun Organize Sanayi Bölgesi?nde yıl sonuna kadar devreye gireceğini söylüyor.

Hayrettin Gümüşkaya?nın bölgede bir başka yatırımı daha var. Kadın takım elbisesi ve bluz üreten Korlus isimli bu şirkette ise Herry Giyim?in sahibi Selami Sarı?yla ortak. Sarı?nın memleketi Trabzon Akçaabat?ta bulunan bu fabrikanın binası 2009 yılında belediyeden kiralanmış. Burada Herry markasının yanı sıra yabancı markalara da üretim yapılıyor.

Hazır giyim ihracatında ilk sıralarda yer alan Taypa Grup da rotasını Karadeniz?e çevirenlerden. Bu grup bünyesinde faaliyet gösteren Yeni Dünya Tekstil, Samsun Bafra (Bakon Giyim) ve Ordu Ünye?de (Ünkon Giyim) iki tesisi kiralayarak bölgeye adım atmış oldu. Kiraladığı bu fabrikaların ilave yatırımlarla üretim kapasitesini büyüten şirket, yaklaşık 500 kişiye istihdam yaratmış oldu. Başta Levi?s olmak üzere dünyaca ünlü birçok markaya üretim yapan Taypa?nın Türkiye?nin yanı sıra Mısır ve Bangladeş?te de fabrikaları var.

?YENİ YASA CAYDIRICI?

Üretim merkezi olarak Karadeniz Bölgesi?ni seçen İstanbul merkezli bir diğer firma da Akın Çorap. 400 kişinin çalıştığı Giresun?un Keşap ilçesindeki fabrikasında ayda 5 milyon çift çorap üretiyor. Bunun tamamını ihraç ederken, İstanbul?daki fabrikası ise iç piyasaya ayda 1 milyon çift üretim yapıyor.

Akın Çorap Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Yarkın, İstanbul?daki fabrikayı da Giresun?a taşımak istediklerini, ancak yeni teşvik yasasının bu açıdan eksik olduğunu söylüyor. Ardından da gerekçesini şöyle açıklıyor:

?Yeni yasa fabrikayı taşımamızı desteklemiyor. Desteklemediği gibi haksız rekabet yaratarak yatırımı caydırıcı ortam oluşturuyor. Yeni yasaya göre kullanılmış makinelerden oluşan bir tesis kurulması halinde teşvik belgesi alınamıyor. Bu durumda SGK desteğinden de faydalanılamıyor. Dolayısıyla 5084 sayılı eski teşvik yasasından yararlanıp yatırım yapanlar bugün haksız rekabete uğramış oluyor.

Karadeniz Bölgesi hazır giyim ve konfeksiyon sektörü için cazibe merkezi. Ancak bunun için kümelenmeye ihtiyaç var. İşkur?la eğitim konusunda işbirliği yapılmalı. Karadeniz?in bir diğer avantajı da İstanbul?a kadar uzanan yeni otoyol. Eğer kümelenme söz konusu olursa deniz yolunun da aktif olacağını düşünüyorum. Bu da maliyetleri aşağı çekecek.?

ÖNCE FASONCULARINI GÖNDERDİ

İmalatçı-ihracatçı firmalardan Talu Tekstil de üretimini Karadeniz?e kaydırmayı planlıyor. Ancak bu konuda öncelikle iş verdiği İstanbul?daki fason atölyeleri bölgeye yönlendirme çabasında. Kendisine bağlı atölyelere adres olarak Giresun ve Ordu?yu gösteren firma, birkaç atölyecinin bu illere taşınmasını sağlamış.

Ünlü Tekstil, İstanbul Sancaktepe?deki fabrikasında kadın dış giyimi üretiyor. Tamamen ihracata çalışan firmanın Avrupa ve ABD?de 30?a yakın müşterisi var. Ünlü Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlü, ikinci bir tesis kurmak için Anadolu?da uygun yer aradıklarını söylüyor:

?Birtakım teşviklerin verilmesi güzel. Ancak bizim en önemli sorunumuz yetişmiş eleman eksikliği. İstanbul?daki fabrikamızda yeni bir bant kurduk ama çalışacak eleman bulamıyoruz. Anadolu?da yatırım planımız var. Sinop?u inceledik. Karadeniz?deki diğer şehirlere de bakıyoruz. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde de araştırmalarımız var. En önemli kriterimiz yetişmiş elemanın olması. Uygun yer bulursak 2 yıl sonra İstanbul?daki fabrikamızı taşıyacağız. Çünkü İstanbul?da fason iş yaptıracak atölye kalmadı.?

Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Çakırmelikoğlu: ?Birçoğuyla temas halindeyiz.?

İlimizde hazır giyim üretimi yapan yaklaşık 20 firma var. Bunların bir kısmı LC Waikiki ve Rodi Jean?s?e fason üretim yapıyor. Ayrıca çeşitli ihracatçı şirketlere çalışanlar da var. Bulancak ilçemizde ikinci organize sanayi bölgesini kuruyoruz. 500 dönümlük bir alan. Şu anda altyapı çalışmaları yapılıyor. Burada da birçok hazır giyimcinin yatırım yapmasını bekliyoruz. İstanbul merkezli bazı firmalarla görüşme halindeyiz. Bu firmalar ilimizde yatırım yapmak istediklerini ifade ettiler. Giresun kalifiye işgücüne sahip olması sayesinde hazır giyimci firmalardan büyük ilgi görmüş durumda.

Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin: ?Üç firmadan talep var?

Merkezi İstanbul?da bulunan üç firma Ordu?da üretim yapmak için bize müracaat etti. Sıfırdan yatırım yapmak istiyorlar. Elimizden gelen desteği veriyoruz. Bir iki aya kadar somut adım atacaklarını tahmin ediyorum.

Ordu?da halen hazır giyim üreten 10 firma var. Bunların yanı sıra birkaç kapalı tesis de bulunuyor. En önemli avantajlarımızdan biri eğitimli işgücüne sahip olmamız.

TGSD Başkanı Cem Negrin: ?Tekstil köyü için yer arıyoruz?

Derneğimiz yönetim kurulu üyelerinin de içinde olduğu yaklaşık 15 firmadan oluşan bir grup 5 veya 6?ncı bölgedeki illerden birinde ?tekstil köyü? kurmak istiyor. Benim gönlümden geçen, bu projeyi iki farklı ilde yapmak. Birinin Karadeniz?de, diğerinin de Doğu Anadolu?da olabileceğini düşünüyorum.

Geçen hafta Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan?ı ziyaret ettik. Bu konuda ne kadar ciddi olduğumuzu bir kez daha anlattık. Hazır bir organize sanayi bölgesi istemiyoruz. İçinde otelin de olacağı, tüm altyapı yatırımlarının sıfırdan yapılacağı bir yer olacak. Bu projede yer alacak firmalar mevcut tesislerini taşımayacak, yeni bir yatırım yapacaklar.

(Para Dergisi)