AB gıda mevzuatına uyum adım adım

5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu?ndaki hükümlerin uygulamaya konulmasında ve AB Gıda mevzuatına uyum sürecinde bir aşama daha geride kaldı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 5996 Sayılı Kanun kapsamında gıda ve içecek sektörünü yakından ilgilendiren yönetmelikleri birbiri ardına yayınladı.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu?nun da (TGDF) hazırlık aşamalarında katkıda bulunduğu yeni mevzuat ile gıda güvenliğinde AB standartlarının yakalanması amaçlanırken aynı zamanda tüketicinin sağlığının korunması, güvenli gıdaya ve doğru bilgiye erişimi ve yaşam kalitesinin artırılması yönünde önemli adımlar atılması da sağlanmış olacak.

Gıda ve yem, bitki sağlığı ve hayvan sağlığı konularındaki yönetmeliklere sektörde merakla beklenen etiketleme yönetmeliği de eklendi. 29 Aralık 2011 Tarihli ve 28157 Sayılı Resmi Gazete?nin 3. Mükerrer?in de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği ile Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi ve AB direktiflerine ve ilgili tüzüklere paralel olarak, son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıdaların genel ve belirli özel etiketleme kurallarını, beslenme yönünden etiketleme kurallarını, tanıtımı ve reklâmına ilişkin belirli kuralları ve gıdalardaki beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kurallar belirleniyor.

Buna göre; gıda üreticisi, ithalatçısı, ambalajlayıcısı gıdanın etiketlenmesinden sorumlu olacak.

Gıdaların etiketinde, ?Gıdanın adı, bileşenler listesi, alerjen bileşenler veya alerjen işlem yardımcıları, bileşenler veya bileşen gruplarının miktarı, gıdanın net miktarı, tavsiye edilen tüketim tarihi veya mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen gıdalarda son tüketim tarihi,  özel muhafaza koşulları ve/veya kullanım koşulları, üreticinin veya ambalajlayıcının veya ithalatçının veya dağıtıcının adı veya ticari unvanı ve adresi, kayıt işlemine tabi olan üreticinin veya ambalajlayıcının işletme kayıt numarası, menşe ülke, kullanım bilgisi olmadığında gıdanın uygun şekilde tüketimi mümkün değilse, gıdanın kullanım talimatı,  hacmen yüzde 1,2?den fazla alkol içeren içeceklerde hacmen gerçek alkol miktarı? yer alacak.

Beslenme yönünden etiketleme; jenerik reklâmlar hariç olmak üzere, etiketinde, tanıtımında veya reklâmında beslenme ve/veya sağlık beyanı yer alan gıdalarda zorunlu olacak.

Porsiyon büyüklüğü ve adedi, beslenme yönünden etiketleme bilgilerine çok yakın bir yerde ve ambalajdaki porsiyon adedi belirtilirken tam sayılar ile ifade edilecek.

Yönetmelikte Günlük Karşılama Miktarı (GKM) uygulamasına da yer verildi. GKM bilgileri, isteğe bağlı olarak gıdaların etiketinde yer alabilecek. Uygulama ile tüketiciler, tükettikleri gıdanın bir porsiyonunun ?enerji, şeker, toplam yağ, doymuş yağ, tuz? açısından günlük ihtiyaçlarının ne kadarını karşıladığı bilgisine ulaşabilecekler. Böylece günlük olarak alınması gereken enerji ve besin öğesi miktarları daha kolay kontrol altında tutulabilecek ve uygulama obezitenin önlenmesinde önemli bir rol oynayacak.

Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet göstermekte olan gıda işletmecileri, tanımlama ile ilgili hükümlere 01/07/2012 tarihine kadar; diğer hükümlere 31/12/2013 tarihine kadar uymak zorunda olacak. Söz konusu hükümlere bağlı olarak bu tarihlerden önce piyasaya arz edilen veya etiketlenen gıdalar 31/12/2014 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.

Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğe göre kayıt işlemine tabi olan gıda işletmecileri 13/12/2010 tarihinden önce faaliyet gösteren ve halen işletmesinin faaliyeti devam eden gıda işletmecileri, üretim izni belgesi bulunan gıdalar için, ?Tarım ve Köyişleri Bakanlığı?nın ? tarih ve ? sayılı izni ile üretilmiştir.? ifadesinin yer aldığı etiketleri, bu bilginin yer aldığı bölümün uygun şekilde kapatılması ve bunun yerine işletme kayıt numarasının belirtilmesi suretiyle 31/12/2013 tarihine kadar kullanabilecek. 13/12/2010 tarihinden önce faaliyet gösteren ve halen işletmesinin faaliyeti devam eden gıda işletmecileri ve 13/12/2010 tarihinden sonra işletme kayıt belgesi alan gıda işletmecileri; Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğe uygun olarak işletme kayıt numarası alıncaya kadar, ürettikleri veya ambalajladıkları gıdaların etiketlerinde işletme kayıt numarası yerine gıda sicil numarasını/çalışma izin numarasını/işletme kayıt belgesi numarasını belirtecekler. 13/12/2010 tarihinden önce faaliyet gösteren ve halen işletmesinin faaliyeti devam eden gıda işletmecileri tarafından 31/12/2013 tarihinden önce piyasaya arz edilen veya etiketlenen gıdalar, 31/12/2014 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.

İthal edilen gıdaları piyasaya arz eden gıda işletmecilerine, üzerinde ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı veya ithal izin tarihi ve numarası bulunan etiketleri mevcut hali ile 01/07/2012 tarihine kadar kullanabilecekler. Bu gıda işletmecileri, üzerinde ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı veya ithal izin tarihi ve numarası bulunan etiketleri, üzerindeki ?Tarım ve Köyişleri Bakanlığı?nın ? tarih ve ? sayılı izni ile ithal edilmiştir.? ifadesinin yer aldığı bölümün uygun şekilde kapatılması suretiyle 31/12/2013 tarihine kadar kullanabilecekler.

Tüketicilerin okumakta zorlandığı etiket bilgileri, Yönetmelikle belirlenen punto büyüklüğü sayesinde daha kolay okunabilir olacak.

Yönetmelikle, Etiketleme mevzuatı kapsamında daha önce de yer alan bazı hassas tüketici gruplarına yönelik uyarı hükümleri de arttırıldı. Belli tüketiciler tarafından tüketilmemesi gereken veya kısıtlı miktarlarda tüketilmesi gereken bazı gıda bileşenlerinin gıdadaki varlığını işaret eden uyarı cümleleri etiketlerde daha fazla yer alacak.

Resmi Gazete?nin mükerrer sayısında, Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler ve Aroma Verme Özelliği Taşıyan Gıda Bileşenleri Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Hazırlama Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği, Gıda Kontrol Laboratuvarlarının Kuruluş, Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik de yayımlandı.