KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 52 Seri No.lu Tebliğ

Ticaret Bakanlığı tarafından 31/10/2024 tarih ve 32708 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 52 Seri No.lu Tebliğde, KDV Kanununda 7524 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar ile bazı konulara ilişkin açıklamalar yapıldı.

52 Seri No.lu Tebliğde aşağıdaki düzenlemeler yer almaktadır.

1- Mahkemelerce hükmolunan avukatlık ücretlerinde belge düzeni

 Mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretlerinin davayı kaybeden tarafından doğrudan ya da icra ve iflas müdürlükleri aracılığıyla avukata ödendiği durumlarda serbest meslek makbuzunun davayı kaybeden adına düzenlenmesi gerektiği belirtilmektedir. Açıklamanın yürürlük tarihi 31/10/2024 ‘dür.

2- Etüd, plan, proje, danışmanlık, denetim hizmetleri tam tevkifata tabi tutulamayacak

5018 sayılı Kanun kapsamına giren kuruluşlara yapılan tebliğde sayılmayan hizmetler ile Devlet Malzeme Ofisine yapılan teslimlerde olduğu gibi, etüd, plan, proje, danışmanlık, denetim hizmetleri tam tevkifata tabi tutulamayacaktır. Açıklamanın yürürlük tarihi 31/10/2024 ‘dür.

3- İnceleme, YMM raporu veya teminat aranılmaksızın yapılacak iade limiti 

KDV iadelerinde inceleme, YMM raporu veya teminat aranılmaksızın yapılacak iade limiti 10.000 liradan 50.000 liraya çıkarılmıştır. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 31/10/2024’dür. Buna göre Ekim 2024 döneminden itibaren talep edilen nakden veya mahsuben iadelerin 50.000 TL’yi aşmayan kısmı, aranılan belgelerin tam olarak verilmesi şartıyla inceleme raporu, YMM raporu veya teminat aranmaksızın yerine getirilecektir. 

4- Gövde boyu 24 metrenin altında olan teknelerde KDV istisnası uygulanmaması 

KDV Kanununun 13/a maddesinde düzenlenen; deniz araçlarının imali, inşası, teslimi, tadili, bakımı ve onarımında uygulanan KDV istisnasından gövde boyu 24 metreye kadar olan tekneler ile gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan özel tekne ve özel yat kapsamında olan teknelerin yararlanmaması öngörülmektedir. Bu uygulama 31/10/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

5-  Gövde boyu 24 metrenin altında olan deniz araçlarına verilen liman hizmetlerinde KDV istisnası uygulanmaması 

Gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçları ile gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan özel tekne ve özel yat kapsamında olan teknelere, deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları gibi araçlar için limanlarda verilen hizmetlerin KDV Kanununun 13/b maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanamayacaktır. Bu uygulama 1/9/2024 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. 

Öte yandan, limanlarda verilen hizmetlerden doğan KDV iadeleri: 

– 50.000 liranın altındaki mahsuben iadeler inceleme, YMM raporu veya teminat aranmaksızın, – Nakit iadeler ise vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmek ya da teminat verilmek suretiyle yerine getirilecek, verilen teminatlar vergi inceleme veya YMM raporu ile çözülecektir.

6- Altın, gümüş ve platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerine ilişkin mahsuben iadeler 

Altın, gümüş ve platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetlerden doğan KDV iadeleri, miktarına bakılmaksızın mahsuben yerine getirilecektir. Uygulamanın yürürlük tarihi 31/10/2024’dür. 

7- Kamusal karakterli kuruluşların teşvik belgesi kapsamında KDV istisnasından yararlanması 

Kamusal ve belediye hizmetleri sunmaları nedeniyle ticari faaliyetleri olmayan belediyeler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, devlet üniversiteleri, devlet hastaneleri ve benzeri kurumlar, teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat alımlarında KDV Kanununun 13/d maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanamamaktadır. 

Ancak bu kurum ve kuruluşlar tarafından yatırım teşvik belgesine konu işleme ilişkin bir iktisadi işletme açılması ve bu işletmenin ayrı bir KDV mükellefiyetinin tesis ettirilmesi halinde, belge kapsamında alınan makine ve teçhizat ile yazılım ve gayri maddi hakların iktisadi işletmenin bilanço veya aktifine kaydedilerek satın almanın gerçekleştiği döneme ilişkin KDV beyannamesi verme süresi içinde vergi dairesine bildirilmesi şartıyla iktisadi işletme adına istisna belgesi verilerek istisnadan yararlanmaları mümkün olacaktır. Uygulamanın yürürlük tarihi 31/10/2024’dür.

8- Güvenlik kuruluşlarının ve engellilerin araç ithalatında KDV istisnası uygulanmaması 

KDV Kanununun 16/1-b maddesinde 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucu; Gümrük Kanununun 167. maddesinin birinci fıkrasının 3 numaralı bendi ile 12 numaralı bendinin (a) alt bendi madde metninden çıkarılmak suretiyle, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketinin faaliyet alanı ve Gümrük Müsteşarlığının kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili olarak ithal edecekleri her türlü araç, gereç, silah, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemesinin ithalinde KDV uygulanması kaldırılmıştır. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Kasım 2024’dür. 

Ayrıca engellilerin kullanımına mahsus otomobil ile diğer araç ve gereçlerin ithalinde KDV istisnası kaldırılmak suretiyle, engellilerin yurt dışından araç ithalinde KDV istisnası kaldırılmaktadır. Bu hüküm de 1 Kasım 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Tebliğde, bu hükmün uygulamasına ilişkin açıklamalar yer almıştır.

9- Afet bölgesinde yabancı devlet kurum ve kuruluşlarının inşa ettirdiği taşınmazlara ilişkin istisna

KDV Kanununa 7524 sayılı Kanunla eklenen geçici 45. maddede düzenlenen; yabancı devlet kurum ve kuruluşlarının afet bölgesinde konut, işyeri ve kamu hizmetine mahsus taşınmazların inşasına ilişkin yaptığı alımlar ile bu taşınmazların kamu kurumlarına bedelsiz tesliminde KDV istisnası uygulanmasının usul ve esasları belirlenmektedir. Bu uygulama 1/1/2024 tarihinden geçerli olmak üzere 31/10/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

10- Faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden işletmelerin devreden KDV tutarlarının indirim konusu yapılması 

KDV Kanununun 17/4-c maddesine 7524 sayılı Kanunla eklenen hüküm gereğince, 2/8/2024 tarihi itibarıyla faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden işletme ve şirketlerin devreden KDV tutarlarının, yeni işletme veya şirketler tarafından indirime konu edilebilmesi için devir, bölünme, nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından öncelikle bağlı bulunulan vergi dairesine konuya ilişkin vergi incelemesi yapılması hususunda bir talep dilekçesi ile başvurulması gerektiği, bu talebin ilgili vergi dairesince inceleme yapmaya yetkili ilgili denetim birimine ivedilikle aktarılacağı, vergi incelemesi sonucu düzenlenen raporda uygun görülen indirim KDV tutarı, raporun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihi kapsayan dönem beyannamesinde yeni işletme ya da şirket tarafından indirim konusu yapılabileceği açıklanmaktadır. Bu uygulama 31/10/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

11- KDV iadelerinin vergi incelemesi ile yapılacağı haller 

KDV Kanununun 36. maddesinde 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucu, iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan KDV iade talepleri, kural olarak vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir. Bu düzenlemeye paralel olarak KDV iadelerinin yerine getirilmesine ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğinin (IV-A) bölümü yeniden düzenlenmiştir. 

31/10/2024 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenleme ile tebliğin (IV-A) bölümü:

– (A.1) Genel Açıklama 

– (A.2) İadeleri Vergi İncelemesine Tabi Olanlar 

– (A.3) İade Tutarının Hesabı ve İadeye Dayanak İşlem ve Belgeler olarak yeniden dizayn edilmiş olup, daha önce iadelerin özel esaslara göre yerine getirilmesine ilişkin (IV-A) bölümündeki açıklamalar (A.2) bölümünde yer almıştır. 

Buna göre iadeleri vergi inceleme raporu ile yapılacak olan: 

– Sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenlerin, 

– Sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenlere sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği konusunda haklarında olumsuz rapor veya tespit olanların, –  Sahte belge düzenlediği veya kullandığı konusunda haklarında rapor veya tespit bulunanların, – Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda haklarında rapor veya tespit bulunanların, 

– İadeye esas diğer belgeleri sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olanların, 

– Defter ve belge ibraz etmeyenlerin, beyanname vermeyenlerin,

– Olumsuz rapor veya tespit bulunanların kanuni temsilcileri, ortakları, ortak oldukları veya bunların kurdukları veya ortağı oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükelleflerin, – Doğrudan mal veya hizmet temin ettikleri mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanların, 

iade taleplerinde yapılacak işlemler, alınacak teminatlar, teminatların çözümü, normal şartlara dönüşleri ve geçiş hükümleri konusundaki açıklamalar bu bölümde yer almaktadır. 

12- Yüklenilen KDV’nin önceki dönemlerde indirilmiş olup olmadığı 

KDV Genel Uygulama Tebliğinin (IV/A-1.1.) bölümünün üçüncü paragrafının ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere eklenen cümle ile tam istisna kapsamında işlemleri bulunan mükelleflerin bu işlemler nedeniyle yüklendikleri KDV’nin, yüklenildiği dönem ile iadenin talep edildiği dönem arasındaki KDV beyannamelerinde yer alan devreden KDV ile karşılaştırılmaksızın iadenin talep edildiği dönem beyannamesindeki toplam indirim KDV ile karşılaştırılarak iade talebinin sonuçlandırılacağına dair açıklama eklenmiştir. 

Böylece, uzun yıllar boyunca tartışmalı olan bu konu tebliğde düzenleme yapılmak suretiyle açıklığa kavuşturulmuştur. Bu düzenlemenin KDV Genel Uygulama Tebliğinin yürürlüğe girdiği 1 Mayıs 2014 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiği ifade edilmek suretiyle, geçmiş dönemler için de bu açıklamanın geçerli olacağı özellikle belirtilmiştir.

13- İndirimli teminat uygulaması ile hızlandırılmış iade sistemine ilişkin parasal hadler 

İndirimli teminat uygulaması (İTUS) sertifikası ile hızlandırılmış iade sistemi (HİS) sertifikası taleplerinde aranılan aktif toplamı, maddi duran varlıklar toplamı, öz sermaye ve net satışlara ilişkin parasal hadler artırılmaktadır. Düzenleme 31/10/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.