EY Vergi ve Finans Operasyonları 2024 Araştırması yayımlandı!

Üretken yapay zekâ (GenAI), vergi ve finans fonksiyonlarının dönüşümünü şekillendiriyor

EY’ın Vergi ve Finans Operasyonları 2024 Araştırması, GenAI teknolojisinin vergi ve finans süreçlerinde verimlilik, stratejik yetkinlik ve dijital uyum açısından nasıl dönüştürücü bir etki yarattığını ortaya koyuyor. Araştırma, maliyet baskıları ve yetenek eksikliklerine çözüm bulma noktasında GenAI’nin kritik bir rol oynadığını gösteriyor. 

Uluslararası danışmanlık, denetim, güvence, strateji, kurumsal finansman ve vergi hizmetleri şirketi EY (Ernst&Young)’ın 2024 Vergi ve Finans Operasyonları Araştırması, üretken yapay zekâ (GenAI) teknolojisinin vergi ve finans işlevleri üzerindeki dönüştürücü etkilerini gözler önüne seriyor. Küresel çapta birçok farklı sektörden 1.600 vergi ve finans liderinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma, işletmelerin GenAI’yı artık daha verimli, etkili ve stratejik bir araç olarak benimsemeye başladığını ortaya koyuyor. Katılımcıların %87’si, GenAI entegrasyonunun vergi ve finans süreçlerinde önemli bir verimlilik artışı sağlayacağını belirtirken, bu oran önceki yıllara göre büyük bir artışı ifade ediyor.

EY araştırması; maliyet baskıları, yetenek zorlukları ve giderek karmaşıklaşan raporlama yükümlülükleri ile karşı karşıya olan vergi ve finans işlevlerinin, GenAI ile bu zorluklara çözüm bulabileceğini gösteriyor.

Bütçe kısıtlamaları, işletmeleri operasyonel modelleri yeniden yapılandırmaya itiyor

Araştırma sonuçlarına göre, GenAI’ın sunduğu çözümler, işletmelerin uzun süredir karşı karşıya kaldığı maliyet, yetenek ve veri yönetimi sorunlarını hafifletmede kritik bir rol oynuyor. Özellikle bütçe kısıtlamalarının en büyük zorluk olarak ortaya çıkması, işletmelerin yeni teknolojilerle operasyonel modellerini yeniden değerlendirmeye yönelmesine neden oluyor. Katılımcıların %54’ü, mevcut bütçe baskıları sebebiyle operasyonel modellerini yeniden yapılandırmayı düşündüklerini ve dış kaynak kullanımına dayalı çözümleri değerlendirdiklerini belirtiyor.

Yetenek sorunlarına karşı GenAI çözüm olarak öne çıkıyor

Araştırma, vergi ve finans işlevlerindeki yetkin çalışan eksikliklerinin kriz seviyesine yaklaştığını gösteriyor. Ayrıca araştırma sonuçları, muhasebe mesleğini seçen kişi sayısının azalması ve birçok muhasebecinin emeklilik aşamasına gelmesi sebebiyle yetenek eksikliğinin daha da derinleşeceğini ortaya koyuyor. Katılımcıların çoğu, bu durumu ciddi bir zorluk olarak değerlendiriyor ve %53’ü, yeteneklerin elde tutulmasının ve çekilmesinin kapsamlı bir sorun olduğunu ifade ediyor.

Araştırma, vergi ve finans fonksiyonlarının GenAI’ın sağladığı avantajlardan yararlanarak yetenek krizine çözüm arayışında olduğunu gösteriyor. Katılımcıların %41’i, GenAI’ın yetenek açığını kapatmaya yardımcı olacağını, vergi ve finans fonksiyonlarının amaçlarına ulaşmalarını kolaylaştıracağını düşünüyor. GenAI’ın özellikle tekrarlayan ve rutin görevleri otomatikleştirmesiyle, çalışanların daha stratejik işlere odaklanmasına olanak tanıdığı vurgulanıyor.

Vergi fonksiyonları uyum zorluklarıyla karşılaşıyor

Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu ise dijital dönüşümle birlikte vergi fonksiyonlarının karşılaştığı yeni raporlama gerekliliklerinin artması olarak belirtiliyor. Özellikle küresel vergi reformlarına uyum sağlamak için işletmelerin doğru veri stratejileri uygulama konusunda zorlandığı görülüyor. Katılımcıların %83’ü, BEPS 2.0 gibi vergi reformlarına uyum sağlamak için kaynak verilerinde önemli değişiklikler yapmaları gerektiğini ifade ediyor. Bu durum, vergi otoritelerinin dijital dönüşüme yönelmesiyle birlikte gerçek zamanlı dosyalama taleplerinin artmasıyla daha da önemli hale geliyor.

Vergi fonksiyonlarının, özellikle e-fatura gibi gerçek zamanlı dosyalama gerekliliklerine uyum sağlama konusunda da zorlandığı araştırma sonuçları arasında yer alıyor. Katılımcıların %34’ü, bu taleplerle başa çıkmak için veri sistemlerinde önemli değişiklikler yapmaları gerektiğini belirtiyor. Bu noktada, GenAI’ın doğru veri yönetimi ve raporlama süreçlerine entegrasyonu, işletmelere büyük fayda sağlayabilir.

GenAI, vergi ve finans fonksiyonlarını dönüştürerek iş dünyasında yeni fırsatlar yaratıyor

EY Vergi ve Finans Operasyonları Araştırması’nın 2024 sonuçları, GenAI teknolojisinin vergi ve finans fonksiyonlarının geleceğinde kritik bir rol oynayacağını net bir şekilde ortaya koyuyor. GenAI’ın bu alanlara entegrasyonunun büyük bir yatırım gerektirdiği açık bir şekilde görülse de sunduğu potansiyel bu yatırımı fazlasıyla haklı çıkarıyor. İşletmeler, GenAI teknolojisini benimseyerek bütçe kısıtlamaları, yetenek eksiklikleri ve dijital dönüşümün getirdiği yeni raporlama gerekliliklerine karşı önemli avantajlar elde edebilirler.

İşletmelerin GenAI’dan tam anlamıyla yararlanabilmesi için uzun vadeli bir stratejiye ihtiyaç duyuluyor. Bu strateji hem teknolojiye yatırım yapmayı hem de yetenekli çalışanları elde tutmayı içeriyor. Aynı zamanda, vergi ve finans fonksiyonlarının GenAI’yı kullanarak operasyonel verimliliği artırması ve düzenleyici uyum süreçlerini geliştirmesi gerekiyor.

EY Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı Ersin Erdem araştırmayla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:

“GenAI, iş dünyasının geleceğini şekillendiren çok güçlü bir teknoloji olarak öne çıkıyor. Bu teknoloji, vergi ve finans işlevlerinde yalnızca verimliliği artırmakla kalmıyor, aynı zamanda işletmelerin stratejik karar alma süreçlerini de destekliyor. Özellikle günümüzde maliyet baskıları, yeni vergi reformları ve yetenek eksiklikleri gibi büyük zorluklarla karşılaşan şirketler, GenAI’yı doğru bir stratejiyle uyguladıklarında, bu sorunlara etkin çözümler bularak operasyonel süreçlerini iyileştirebilir. GenAI’ın etkileri henüz tam anlamıyla hissedilmese de bu teknolojinin finans alanını dönüştürmede potansiyelinin büyük olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla, GenAI’ın doğru bir şekilde entegrasyonu, vergi ve finans fonksiyonlarının daha stratejik, verimli ve uyumlu hale gelmesini sağlayarak iş dünyasında yeni fırsatlar yaratabilir.”

EY Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı ve Uluslararası Vergi Hizmetleri Lideri Ateş Konca ise şunları ekledi:

“Günümüzde vergi ve finans fonksiyonlarının karşılaştığı yeni raporlama gereklilikleri ortaya çıkıyor. Özellikle, Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’nün (OECD) Matrah Aşındırması ve Kar Aktarımı (BEPS) projesi kapsamındaki Sütun 1 ve Sütun 2 düzenlemeleri vergi ve finans dünyasını yakından ilgilendiriyor. Küresel Asgari Kurumlar Vergisi uygulamasını öngören Sütun 2 düzenlemesi, son dönemde uluslararası vergi gündemindeki en önemli gelişmelerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu noktada, şirketlerin küresel vergi reformlarına uyum sağlamak için doğru stratejileri uygulama konusunda zorlandığı görülüyor. Ayrıca şirketlerin, yeni reformlara uyum sağlamak için kaynak verilerinde bazı güncellemeler yapmaları ve gerçek zamanlı dosyalama taleplerini karşılamaları gerekiyor. Bu doğrultuda, teknolojinin faydalarından yararlanarak GenAI’ın vergi ve finans fonksiyonlarına entegre edilmesiyle, operasyonel süreçler daha hızlı, verimli ve uyumlu hale getirilebilir.”