DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Temmuz 2024 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Buna göre,
DÖRT KİŞİLİK BİR AİLE İÇİN AÇLIK SINIRI 19 BİN 423 LİRAYI, YOKSULLUK SINIRI 67 BİN 186 LİRAYI BULDU. TEK BAŞINA YAŞAYAN BİR KİŞİ İÇİN İSE YOKSULLUK SINIRI 31 BİN 181 LİRA
Temmuz 2024 dönemi için;
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) harcama gruplarına göre endeks rakamları, 2003 yıllı madde fiyatları ile İstanbul Halk Ekmek, zincir market cari ay internet fiyatları ve BİSAM Beslenme Kalıbı üzerinden yapılan hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Temmuz 2024 için 19 bin 423 liradır. Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutardır. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 67 bin 186 lira olarak gerçekleşmiştir.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 5.421 liradır. Bu değer yetişkin bir kadın için 5.148, 15-18 yaş bir genç için 5.441, 4-6 yaş arası bir çocuk için 3.413 liradır. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 19 bin 423 lira olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda için yapması gereken zorunlu harcama tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 67 bin 186 liraya ulaşmaktadır.
Tek başına yaşayan bir kişinin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken mutfak harcamaları ile yaşamını idame ettirmek için yapması gereken barınma, ulaşım, eğitim, sağlık vb. harcamalarının toplam tutarı ise en az 31.181 lira olmalıdır. Buna göre tek başına yaşayan bir kişi için yoksulluk sınırı 31.181 lira olarak tespit edilmiştir.
GÜNLÜK HARCAMA GEREKSİNİMİ 647 LİRA
Günlük harcamalarda Temmuz 2024’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 181.81 liralık harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 132.55 liradır. Sebze ve meyve için yapılması gereken günlük harcama tutarı ise 170.90 liraya ulaştı. Ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 57.1 liradır. Katı yağ ve sıvı yağ ise 33.49 liralık masraf yapılması gereken ürün grubudur. Yumurta için 8.52, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 15.07 lira harcama yapılması gerekmektedir.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ HARCAMA SEPETİNDE YİNE BİRİNCİ
Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünleri grubununun payı %28.1 ile ilk sıradayken, et, yumurta ve kurubaklagil grubunun payı % 26.9 oldu. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 26.4 olarak gerçekleşti. Ekmek, makarna vb. için pay yüzde 11.2, diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 7.5 oldu.
AİLE BİREYİNE GÖRE HARCAMA GEREKSİNİMİ
Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gereksinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 10-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 635 liralık harcama içinde en maliyetli tüketim kalemi yaklaşık 50.78 lira ile 10-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır.
| TL OLARAK İHTİYAÇLAR | |||||
| 4-6 Yaş | 10-18 yaş | Yetişkin Erkek | Yetişkin Kadın | Toplam | |
| 1.grup | |||||
| Süt, yoğurt | 17,23 | 22,16 | 19,69 | 19,69 | 78,78 |
| Peynir, çökelek | 28,62 | 28,62 | 22,90 | 22,90 | 103,03 |
| 2. grup | |||||
| Et, tavuk, balık | 15,59 | 38,98 | 38,98 | 38,98 | 132,55 |
| Yumurta | 3,41 | 1,70 | 1,70 | 1,70 | 8,52 |
| Kurubaklagil | 2,39 | 3,19 | 7,18 | 7,18 | 19,96 |
| 3. grup | |||||
| Sebze, meyve | 25,64 | 42,73 | 51,27 | 51,27 | 170,90 |
| 4.grup | |||||
| Ekmek | 7,14 | 17,85 | 21,41 | 10,71 | 57,10 |
| Pirinç, bulgur, makarna, un | 2,48 | 4,96 | 3,97 | 3,72 | 15,13 |
| Katı yağ | 3,22 | 9,66 | 6,44 | 6,44 | 25,75 |
| Sıvı yağ | 0,97 | 2,90 | 1,94 | 1,94 | 7,74 |
| Yağlı tohum | 3,69 | 3,69 | 1,85 | 3,69 | 12,92 |
| Şeker | 0,77 | 1,03 | 0,77 | 0,77 | 3,35 |
| Bal, pekmez, reçel vb. | 2,60 | 3,91 | 2,60 | 2,60 | 11,72 |
| Toplam | 113,76 | 181,38 | 180,71 | 171,60 | 647,44 |
ARAŞTIRMA YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın 15’inde kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı’nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı ile TÜİK harcama gruplarına göre endeks rakamları, TÜİK 2003 yıllı madde fiyatları dikkate alınmıştır. Ancak ekmek fiyatlarında referans değer İstanbul Halk Ekmek, sebze ve meyvede zincir market internet fiyatlarıdır. Meyve-Sebze fiyatı cari aya aittir.
Ağustos 2019 dönemi öncesinde madde grup ağırlıkları basit ortalama üzerinden hesaplanırken, bu dönem ile birlikte her madde grubu kendi içinde ağırlıklandırılmış ve dikkate alınan madde sayısı artırılmıştır (Rev 1). Mayıs 2020 döneminde ise, sebze ve meyvelerin mevsimsel olarak değişmesi ve bu durumun sonuçlarda fazla oynaklığa neden olması sebebi ile, meyve için ağırlıklandırma kaldırılmış, basit ortalama alınmaya başlanmıştır. Sebzelerde ise mevsimsel nedenlerle fiyatı yer almayan ürünler için sebzelerin ortalama fiyatı konulmuştur (Rev 2). Ağustos 2020’de hesaplamada küçük bir düzenleme yapılması gerekmiştir. Bu tarihten 2022 yılı Nisan ayına kadar veriler hayat pahalılığının yüksek seyrettiği İstanbul merkezli açıklanmıştır (Rev 3). 2022 Mayıs dönemine kadar elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmekteydi. Ancak TÜİK’in madde fiyatlarını açıklamaktan vazgeçmesi ile birlikte, yöntem değişikliğine gidilmek zorunda kalınmıştır.
Buna göre TÜİK 2022 Nisan ayı madde fiyatları listesindeki ürünler için 2003 yılı ortalaması 100 alındıktan sonra, TÜİK Harcama Gruplarına Göre Endeks Rakamları, ilgili ürünlere uygun bir biçimde yansıtılmış ve her bir ürün grubu için açıklama yapılan ayın maliyetleri hesaplanmıştır. Temmuz ayından itibaren ise TÜİK endeksi ile piyasa fiyatları arasında anlamlı farkın olduğu gözlemlenen sebze-meyve ve ekmek fiyatları farklı kaynaklara dayandırılmıştır. Bunun için ekmek fiyatlarında İstanbul Halk Ekmek fiyatları, sebze-meyve için zincir market internet fiyatları dikkate alınmıştır. Meyve fiyatında meyveler 5 grupta değerlendirilmiş, ortalaması alınmıştır. Yeni revizyonlara göre geçmişe göre dönük hesaplama yapılabilir. Ancak farklı revizyonlarla yapılan hesaplar karşılaştırılabilir değildir. TÜİK verileri dikkate alınarak yaptığımız hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaş çocuk için 1963 kalori
15-18 yaş çocuk için 3244 kalori
Yetişkin bir erkek için 2953 kalori
Yetişkin bir kadın için 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, gelirden en düşük pay alan yüzde 20’lik kesiminin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Tek başına yaşayan bir kişi için yoksulluk sınırı hesaplamasında ise TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının tek kişilik hanehalkı tüketim harcamaları kalıbı dikkate alınmıştır. Hesaplamada erkek ve kadın açısından sağlıklı ve dengeli beslenmek için yapılması gereken günlük harcama tutarı ortalaması kullanılmıştır. Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştır.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.