Kiralık konut talebi artarken satılık konut fiyatları düşmeye devam ediyor

sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” Ağustos raporunda kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimler mercek altına alındı. Rapora göre, Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan fiyatı yüzde 82,7 arttı. Kiralık konut talep göstergesi ise hazirana kıyasla yüzde 23,4 geçen yılın Temmuz ayına kıyasla yüzde 25,4 arttı.

Emlak piyasasının nabzını tutan sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırladığı “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunun yenisini yayınlandı. Rapora göre, hazirandaki uzun bayram tatili sebebi ile yavaşlayan konut piyasasının temmuzda canlandığı görüldü. Konut talebi endeksi haziran ayına kıyasla yüzde 26,4 arttı. Konut piyasasındaki canlılığın bir göstergesi olan “satılan konutların satılık ilan sayısına oranı” üç büyükşehir dahil ülke genelinde artmıştır. Ayrıca, konut piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olan satılık konut ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren kapatılan “ilan yaşı” geçen aya kıyasla ülke genelinde ve üç büyükşehirde artmıştır.

Satış fiyatları artış hızı düşmeye devam ediyor

Satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı geçen 4 ayda olduğu gibi Türkiye genelinde düşmesi dikkat çekiyor. Haziranda yüzde 86,5 olan yıllık fiyat artışı temmuzda yüzde 82,7’ye gerilemiştir. 

Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranının geçen aya kıyasla bu ay, üç büyükşehirde de düştüğü görülüyor. (Şekil 1)

Şekil 1: Türkiye ve üç büyük ilde satılık konut ilan fiyatlarının yıllık değişimi (%)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Büyükşehirlerde konut satış fiyatları artışlarında farklılık

İlan satış fiyatları temmuz ayında da geçen yılın aynı ayına kıyasla bütün büyükşehirlerde artmıştır. Satılık konut m² fiyatlarında en hızlı artışın görüldüğü iller: Ordu yüzde 114,3, Malatya yüzde 113,6, Van yüzde 108, Manisa yüzde 105,7 ve Eskişehir yüzde 104,5 olarak gözlemlenmiştir. En düşük artışların görüldüğü iller ise Kayseri yüzde 74, Muğla yüzde 71,3, Şanlıurfa yüzde 69,7, İstanbul yüzde 67,6 ve Diyarbakır yüzde 60,2 olmuştur. ( Tablo 1)

Tablo 1: En yüksek ve en düşük yıllık satılık ilan fiyatı değişimlerinin yaşandığı iller- 2023 Temmuz

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Üç büyükşehirde de satılan konut sayısının satılık ilan sayısına oranı arttı

Satılan konutların toplam satılık ilan sayısına oranı geçen aya kıyasla Ankara’da 1,3 puan, İstanbul’da 0,4 puan, İzmir’de 0,6 puan artmıştır (Şekil 2). Temmuz verilerine göre satılan konutların toplam satılık ilan sayısına oranı İstanbul’da yüzde 4,5, Ankara’da yüzde 6, İzmir’de ise yüzde 4,4 olmuştur.

Şekil 2: Üç büyük ilde satılan konut sayısının satılık konut ilan sayısına oranı (%)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Kiralık konut piyasasında yükselme işaretleri

Kiralık konut talep göstergesi önceki iki ayda olduğu gibi temmuzda da belirgin bir artış kaydetmiştir. Kiralık konut talep endeksi, hazirandan temmuza yüzde 23,4 yükselmiştir. Öte yandan, kiralık konut talebi geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 25,4 daha yüksektir.

Kiralık konut piyasasında canlanma devam ediyor

 Kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı temmuzda 2,2 puan artarak yüzde 23,7 olmuştur. (Şekil 3-üst panel) Bu değişim incelendiğinde kiralık ilan sayısının yüzde 11,2, kiralanan konut sayısının ise yüzde 22,5 arttığı görülmektedir. Son üç ayda hem kiralık ilan sayısının hem de kiralanan konut sayısının artması kiralık konut piyasasında canlanmaya işaret etmektedir. 

Şekil 3: Türkiye genelinde kiralanan konut sayısının kiralık konut ilan sayısına oranı (%) (üst panel),kiralık ve kiralanan konut sayısı (Bin Adet) (alt panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Kiralanan konut sayısının kiralık konut ilan sayısına oranı üç büyükşehirde arttı

Kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı üç büyükşehirde yükselmiştir (Şekil 4). Bu oran temmuz ayında İstanbul’da 1,5 puan, Ankara’da 0,6 puan, İzmir’de ise 2 puan artmıştır. Son verilere göre kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı İstanbul’da yüzde 21, Ankara’da yüzde 26,6, İzmir’de ise yüzde 17,9 olduğu gözlemlenmektedir.

Şekil 4: Üç büyük ilde kiralanan konut sayısının kiralık konut ilan sayısına oranı (%)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Kiralık konut talebinde canlanış sürüyor

Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık olmasıdır. Mevsimsel etki Şekil 5’te açıkça gözlemleniyor. Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemektedir. Bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükselişte tayinle il değiştirenlerin ve üniversite öğrencilerinin etkili oldukları düşünülüyor.

Şekil 5: Talep göstergesi (2020 Şubat=100)