Tedarik zincirinde tüm paydaşlara önemli roller düşüyor

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın şap hastalığı görülen sekiz işletmede kordon-karantina dahil tüm tedbirlerin alındığını açıklamasının ardından bu hastalıkla ilgili detaylar merak konusu oldu. Bakanlık, büyükbaş hayvan varlığının tamamının aşılanması için gerekli çalışmaların süratle yürütüldüğünü açıkladı. Hastalığın belirtileri, yayılımı ve alınabilecek önlemlerle ilgili bilgi veren BCC Catering Kurumsal Yönetim Sistemleri Direktörü ve Gıda Mühendisi Özlem Topçu Acır, “Tedarik zincirinde tüm paydaşlara önemli roller düşüyor” dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı şap hastalığı görülen sekiz işletmede kordon-karantina dahil tüm tedbirlerin alındığını duyurmuş, büyükbaş hayvan varlığının tamamının aşılanması için gerekli çalışmaların süratle yürütüldüğünü açıklamıştı. Sahada titizlikle yürütülen çalışmalar neticesinde, SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan ilk vakanın Türkiye’de tespit edildiğinin açıklanmasının ardından hastalıkla ilgili detaylar merak konusu oldu. Bilkent Holding çatısı altındaki Tepe Kurumsal Çözümler’in, yüzde 100 Türk sermayeli bir parçası olarak ulusal ve uluslararası pek çok platformda hizmet veren BCC Catering’in Kurumsal Yönetim Sistemleri Direktörü ve Gıda Mühendisi Özlem Topçu Acır, şap hastalığının belirtileri, yayılımı ve alınabilecek önlemlerle ilgili detayları aktardı. Acır, tedarik zincirinde tüm paydaşlara önemli roller düştüğünü vurguladı.

“Düşük ısı derecelerine ve ani donma ve çözülmelere karşı oldukça dayanıklı”

BCC Catering Kurumsal Yönetim Sistemleri Direktörü Özlem Topçu Acır, şap hastalığıyla ilgili şu bilgileri verdi:

“Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyonudur. Hastalığın bulaşma oranı yüksek, hassas hayvan topluluklarında yüzde 100’e kadar ulaşabiliyor. Bu nedenle hastalık ekonomik, siyasi ve ticari yönlerden önemli. Hastalığın etkeni şap virüsüdür. Virüs fiziksel etkenlere karşı değişik duyarlılık gösteriyor. Isıya dayanıksız. Düşük ısı derecelerine ve ani donma ve çözülmelere karşı ise oldukça dayanıklı. Enfekte karkaslarda laktik asit oluşumuna bağlı olarak hızla etkisiz olurken, kan, kemik iliği, lenf bezleri ve iç organlarda uzun süre dayanabiliyor ve ani dondurmalarda iskelet kaslarında da uzun süre aktif halde kalabiliyor.”

“Sığırlarda ateş, iştahsızlık, depresyon ve süt veriminde azalma ilk klinik bulgular”

Hastalığın yayılımı ve belirtileriyle ilgili de bilgi veren Acır, şunları söyledi:

“Hastalığın en belirgin yayılma yolu havada bulunan virüsün solunum sistemiyle alınmasıyla oluyor. İnsanlarda ise enfekte hayvanlar ile temas veya enfekte et ve süt ürünleri ile enfeksiyonu nadiren aldıkları bildiriliyor. Sığırlarda ateş, iştahsızlık, depresyon ve süt veriminde azalma ilk klinik bulgulardır. 24 saat içerisinde salya akışı başlar ve dil-dişetinde veziküller şekillenir. Klinik bulgular hastalıktan şüphe ettirmekle birlikte kesin tanı virolojik veya serolojik yöntemler kullanılarak konuluyor. Ayırıcı tanıda; topallık, mukozal erozyonlar, salya, nazal akıntı ve meme lezyonlarına yol açan enfeksiyonlar göz önünde bulunduruluyor.”

Hastalığın kontrolü için üç ana strateji var

Hastalığın kontrolü için üç ana stratejinin olduğunu belirten Acır, “Şap hastalığının kontrolü için uygulanan üç ana strateji var. Bunlar kesim, karantina ve aşılama. Bir ülkede veya bölgede bu yöntem veya yöntemlerden hangilerinin uygulanacağına karar vermek için, öncelikle sosyo-ekonomik durum, hayvan varlıklarının durumu ve şap hastalığı yönünden epidemiyolojisi, iklim-coğrafik şartları dikkate alınarak kâr-zarar analizlerinin yapılması gerekiyor” dedi.

Yetiştiricilerin ve veterinerlerin aldığı önlemler

BCC Catering Kurumsal Yönetim Sistemleri Direktörü Acır, hastalıkla ilgili hayvan yetiştiricilerinin ve veterinerler hekimlerin aldıkları önlemleri ve yapılması gerekenleri ise şöyle özetledi:

• Ahır girişlerinde şap hastalığına etkili dezenfektanlar ile muamele edilmiş paspaslar sürekli bulundurulmalı.
• Ahırlara hayvan bakıcılarından başka kimse sokulmamalı, bakıcılar da koruyucu giysiler ve ayakkabı ile ahıra girmeli.
• Sağım öncesi eller, otomatik sağım makineleri ve memelerin temizliğine özen gösterilmeli. 
• Yeni satın alınan hayvanlar 15 gün süre ile karantinaya alınmalı ve süre sonunda sağlam ise diğer hayvanların yanına sokulmalı. 
• Enfekte bölgelerden ot, saman gibi ürünler alınmamalı.
• Hayvan sevkiyatından önce hayvanlar aşılanmalı ve üç hafta sonunda sevkiyata izin verilmeli.
• Hayvancılıkla uğraşanlar bu konuda eğitilmeli.
• Hasta hayvanlar ile sağlıklı hayvanlar hemen birbirinden ayrılmalı.
• Hasta hayvanların bulunduğu yerlerin dezenfeksiyonu yapılmalı.
• Hasta hayvanların altlıkları yakılmalı.
• Hayvan bakıcıları ayrılmalı.
• Şüpheli bir durum görüldüğünde en hızlı şekilde veteriner hekimin haberdar edilmeli.
• Kesin tanı için marazi madde alınarak en seri şekilde Şap Enstitüsüne gönderilmeli.
• Hastalık çıkan yere kordon konulmalı, çift tırnaklı hayvan ve ürünlerinin çıkışı durdurulmalı.
• Alınacak sonuç doğrultusunda hastalar, şüpheliler ve beş aylıktan küçükler dışında kalan tüm hayvanların aşılanmalı.
• Ölen hayvanlar yakılarak veya gömülerek imha edilmeli.
• Sahibinin isteği doğrultusunda karantina bölgesinde kesilecek hayvanlara Hayvan Sağlığı Zabıtası hükümleri uygulanmalı.

 “BCC Catering olarak gerekli önlemlerimizi aldık”

BCC Catering olarak gerekli önlemleri aldıklarının altını çizen Acır, “BCC Catering olarak ISO 22000 standartları gereği hammadde alımında mevzuata uygun şekilde ürün alım kriterlerine göre alım yapıyoruz. Son dönemde yaşanan şap hastalığı ile ilgili olarak; et aldığımız tedarikçilerimizin gerekli önlemleri almaları konusunda firmalara taleplerimizi hemen bildirdik. Tedarikçiler de hayvanların kesimi öncesi yukarıda yer alan kurallara dikkat edileceği hususunda taahhüt de bulunmuş durumdalar. BCC Catering ailesi olarak, değerli tüketicilerimize tadında, zamanında, hijyenik ve sağlıklı yemek üretimiyle sunumunun takibinde çalışmalarımızı gururla sürdürmek gayretinde olacağız” diyerek sözlerini tamamladı.