ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> ABD ekonomisi için 1Ç22 GSYH büyümesinin ikinci baskısı hem pandemi 2020’nin ilk yarısında şiddetlendiğinden bu yana ilk daralmayı sürdürmesi, hem de daha negatife doğru bir revizyon içermesi gibi detaylar içeriyor. Buna göre, 1Ç22’de GSYH daralması %1,4’ten %1,5’e revize edildi.
Alt kalemlere bakacak olursak; Reel GSYİH’deki düşüş, özel envanter yatırımı, ihracat, federal hükümet harcamaları ve eyalet ve yerel yönetim harcamalarındaki düşüşleri yansıtırken, GSYİH hesaplamasından çıkartılan ithalat arttı. Kişisel tüketim harcamaları (PCE), konut dışı sabit yatırımlar ve konut sabit yatırımları arttı. Net ticaretten gelen olumsuz ithalat etkisi ve daha yavaş stok birikiminden kaynaklanan büyük negatif katkı düşüşü yönlendirmiş görünmektedir. Tüketim, manşet veriden daha sağlam bir eğilimle %2,7’den %3,1’e yukarı yönlü revize edilirken, sağlam bir tüketici talebinin ekonomik büyümeyi halen destekleyici olduğunu ortaya koydu. Yurt içi alıcılara yapılan nihai satışlar (stoklar ve ticaret hariç GSYİH), perakende satışlara yönelik yukarı yönlü revizyonların ardından biraz daha yüksek revize edilmiştir.
Konut sektörü %2,1’den %0,4’e aşağı revize edilerek hem artan mortgage oranlarının, hem de yükselen fiyatların olumsuz etkisini ortaya koymuş görünmektedir. Fed’in faizleri artırmaya devam etmesi, Konut ve inşaat gibi ekonominin faiz oranına en duyarlı sektörlerinden bazılarında talep yavaşlamasını daha da artırabilir. Mevcut üretimden elde edilen karlar (envanter değerleme ve sermaye tüketimi ayarlamaları ile birlikte şirket karları), dördüncü çeyrekteki 20.4 milyar dolarlık artışın aksine, ilk çeyrekte 66,4 milyar dolar azaldı. İşletmeler piyasa koşullarını, enflasyonist riskleri ve sermaye harcamalarını yeniden değerlendiriyor. Diğer taraftan, maaş piyasasının yükselmesi aynı istihdam piyasası için asimetrik etkiye sebep olabilecek bir gelişme, çünkü maaş skalası yükseldikçe bazı firmaların bütçeleri bundan etkilenecek ve karlar üzerinde de yansımasını gösterecektir. Bu dönem, büyük ölçekli firmalar açısından daha avantajlı, ancak orta ve küçük ölçekli işletmelerde hissedilen katsayı daha büyük oluyor ki, pandemide de ayrışma asimetrisi bu metrik üzerinden gelişmişti.
Talepteki gerileme ABD ekonomisini resesyona sokacak kadar şiddetli mi? Tüketime dair veriler, her ne kadar 1Ç22 artık güncel durumu işaret etmese de, resesyona işaret eden bir bölgede değil. Tüketici sepetindeki malların ağırlığının kabaca iki katı olan hizmet harcamaları hala güçlü. İleriye dönük olarak, harcamalar yıl sonuna doğru ılımlılaşırken bile tüketici talebinin büyümenin itici gücü olmaya devam edebilir. Ancak daha yüksek benzin ve gıda fiyatları, tüketici duyarlılığını şimdiden önemli ölçüde etkiliyor.
Diğer verilere bakacak olursak; 21 Mayıs’ta sona eren haftada ABD’de 210K ilk işsizlik başvurusu yapıldı. Bu, bir hafta önceki 218K’dan 215K’ya beklenen düşüşün biraz altındaydı. Devam eden başvurular, 14 Mayıs’ta sona eren haftada 1.346 milyona yükseldi ve bir önceki haftadaki 1.315 milyondan 1.31 milyona düşüş beklentilerini aştı. Sigortalı işsizlik oranı %0,9’dan %1’e yükseldi. 4 haftalık ortalama 199.500’den 206.750’ye yükseldi.
İşsizlik başvurularının seviyesi düşük kalmaya devam ediyor, bu elbette işgücü piyasasındaki sıkı koşulların göstergesi. Başvurular 19 Mart’ta sona eren haftada 166K ile dibe ulaşmıştı. İşsizlik başvurularının önemli ölçüde artması bu artan ücretler ve işgücü talebi ortamında çok beklenmez. Hükümet yardımları, pandemik dönem sona erdiğinde devreden çıkarıldığı zaman çalışma talebini artırmıştı, şimdi ise şirketlerin eleman talebi artmış durumda. Sıkı bir işgücü piyasası, artan ücretler ve buna bağlı olarak katı tüketici talebi elbette ücretler ve işletme maliyetleri kaynaklı enflasyonun da besleyicisi olacaktır.
Fed açısından bakacak olursak; ücret-enflasyon sarmalı ve devam eden tüketici harcamaları enflasyon kaynağı anlamında önemli kriterler. Dolayısıyla, talep kaynaklı enflasyona daha fazla atıfta bulunulacak bir dönem olacaktır.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.