Resesyon ve Enflasyon Kıskacında Sıkılaştırma Döngüsü

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> Fed tutanaklarının ana hatları… FOMC tutanakları, 95 milyar dolarlık bir bilanço azaltımı üzerinde anlaşmaya vararak, 1994’ten bu yana en şahin Fed sıkılaştırma döngüsünü gösterdi. Tutanaklar, Fed yetkililerinin geçen ay ABD merkez bankasının Hazine tahvillerinden ayda 60 milyar dolar ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerden 35 milyar dolar kesinti yapmak için geçen ay “genel olarak anlaştığını” ortaya koydu. Bu tutarlar üç aylık “veya biraz daha uzun” bir süre için aşamalı hale getirildi ve üst limiti artırmak bu zaman aralıklarında değerlendirmeye tabi olacak. 3-4 Mayıs politika toplantısının sonuçlanmasından hemen sonra, “bilanço boyutunu küçültme süreci başlayabilir”. Ayrıca birçok Fed yetkilisi, enflasyon oranını düşürmek için 1 veya daha fazla 50 baz puanlık artışın garanti edilebileceğini açıkladı.

Resesyon ve enflasyon… Son zamanlarda, küresel bir resesyon olasılığının güçlendiğine dair sinyaller var. Öte yandan enflasyonla mücadele kapsamında beklenen faiz artırımları… Durgunluk ve enflasyon kıskacında başta FED ve ECB olmak üzere merkez bankalarının nasıl hareket edeceği merak konusu. Temel mesele şu; Durgunluk riskine rağmen faiz oranlarını yükseltmeyi hala isteyecekler midir? Fed’in şahin tonu elbette önemli, ancak faizleri artırmanın tek başına enflasyonu yakalamış olmayacağının altını çizmek lazım. Yani federal fonlama oranı bugün %2,5 olsa bile tüketici bazlı enflasyonun altında derin negatif bölgede. ABD’de reel faizlerin negatifliği, Fed’in ekonomiye zarar vermeyen faiz artırımları yapma konusunda daha geniş bir hareket alanı olduğuna inandırıyor.

1970 – 1989 Fed federal fonlama oranı ile TÜFE ve GSYH karşılaştırması… Kaynak. Bloomberg

Sonuç? Grafikte 1970 ve 80’ler enflasyon döngüsünde Volcker dönemi Fed faizlerini ve bunun enflasyon, GSYH büyümesi etkilerini görüyorsunuz. Powell’ın henüz bir Volcker olup olmadığı belli değil. Şu anda Amerika’da son 40 yılın en şiddetli enflasyonu yaşanıyor. Bununla en temel mücadele para politikasında ve para arzının kontrolünde yatmaktadır. Enflasyonun tek kaynağı arz kıtlığı değilse, bunun 1982’den bu yana görülen en yüksek enflasyondan bu kadar sert bir politika dönüşü getireceğinden endişe edebiliriz. Geliri aşındıran ve aksi takdirde uzun vadede tüketici ve piyasa davranışını şekillendiren enflasyonist bir durumda, buna göre bir bakış açısı belirlenecektir. Daha katı bir politika gerekiyorsa, Fed bunu uygulayacak görünüyor.