ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >>
Fed’in enflasyon hedefi için kullandığı PCE fiyat endeksi, bir önceki aya göre %0,6 ve Şubat 2021’e göre %6,4 artarak 1982’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Enflasyona göre ayarlanmamış harcamalar Ocak ayına göre %0,2 artarken, gelirler %0,5 arttı. Fiyatlardaki değişikliklere göre ayarlanan mal ve hizmet alımları, Ocak ayındaki %2,1’lik artışın ardından önceki aya göre %0,4 düştü. Bu da kırk yıldaki en hızlı fiyat artış hızının talebi yumuşattığını gösteriyor. Jeopolitik gelişmeler ve ekonomik gidişata dair belirsizlikler isteğe bağlı harcamalar üzerinde ilerleyen aylarda daha fazla baskı yapabilir ve büyüme üzerindeki momentumun da yavaşlamasına neden olabilir.
Alt kalemlere bakacak olursak; Enflasyona göre düzeltilmiş mal harcamaları, Ocak ayındaki %5,6’lık artışın ardından önceki aya göre %2,1 azaldı. Hizmetlere yapılan harcamalar %0,6 artarak yedi ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Gıda ve enerjiyi hariç tutan ve genellikle enflasyonun altında yatan daha güvenilir bir rehber olarak görülen çekirdek PCE fiyat endeksi, önceki aya göre %0,4 arttı ve bir yıl öncesine göre %5,4 arttı.
Önceki iki aydaki omikron ile ilgili oynaklığın ardından, veriler Amerikalı tüketicilerin on yıllardır en hızlı enflasyonun pençesinde olduğunu gösteriyor. İşgücü piyasasında devam eden güç – aşırı tasarruflarla birlikte – birçok haneye harcamalarını sürdürmeleri için kaynak sağladı. Yine de hızlı enflasyon, ücret artışını aşındırdı ve enerji, gıda ve kira gibi ihtiyaçların maliyetlerini artırdı. Veriler, büyük ölçüde, fiyatları daha da yukarı çeken Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının başlamasından önceki enflasyonist ortamı yansıtıyor. ABD ekonomisindeki hızlı enflasyon, hane halklarını isteğe bağlı ürünlere ve dışarıda yemek yeme gibi hizmetlere harcayacak daha az nakitle bıraktı. Ücretler ve maaşlar dört ayda en yüksek artışa rağmen, enflasyon artışın çoğunu aşındırdı. Tasarruf oranı pandemi öncesi seviyelere geri döndü. Orandaki daha fazla düşüş, tüketicilerin kriz sırasında çeşitli mali teşviklerden elde edilen tasarruflardan harcama yaptığını göstermekte. Enflasyona bağlı gelir artışı, fiyata duyarlı tüketicileri ileriye doğru bu hızlı tempoda harcama yapmaktan caydıracaktır. Bu nedenle ücretlerin ve doğal olarak reel gelirlerin pozitif eğilimde olması önemli, ancak bu da ayrıca enflasyon getirecektir.
ABD PCE enflasyonu ve reel harcamalar karşılaştırması… Fiyat artışlarında artan ivme, talepte yumuşama belirtilerine neden oluyor. Kaynak: Bloomberg
Enflasyondaki hızlanma, fiyat baskılarının genişliği ve kalıcılığına ilişkin endişeleri artırıyor ve Fed’in daha agresif faiz artırım çağrılarını destekliyor. Fed, artan fiyatlar ve artan belirsizlik ortamında tüketimde yavaşlama risklerinin artmasıyla daha da yüksek enflasyonla mücadeleyi dengelemek zorunda kalacak. Rus ambargosunun büyük ihtimalle yakın zamanda kalkmayacak olması, enflasyonun durumunu da zorlaştırıyor. En son fiyat verilerinin ardından yarın yayınlanacak olan muhtemel sağlam bir Mart ayı istihdam raporu, Fed’in Mayıs ayındaki gösterge faiz oranında yarım puanlık artış beklentilerini güçlendirebilir. Powell’ın kısa süre önce belirttiği gibi, FOMC artık enflasyon geçiciliği konusunda rahat değil: “Dünya nihayetinde yeni bir normale alıştıkça, umulan arz yönlü iyileşmenin zaman içinde gelmesi muhtemel görünmeye devam ediyor, ancak bu rahatlamanın zamanlaması ve kapsamı oldukça belirsiz. Bu arada, politika belirlerken, bu konulardaki gerçek ilerlemeyi arıyor olacağız ve arz tarafında kısa vadede önemli bir rahatlama beklemeyeceğiz”.
Artan jeopolitik belirsizlik, yükselen enerji fiyatları, ısrarcı arz kısıtlamaları ve şahin bir Fed’e ilişkin endişelerin alevlendirecektir. Fed’in benimsediği şahin duruşu desteklenmekte. Diğer taraftan, Ukrayna savaşı, artan fiyatların, tedarik zincirlerinin ve azalan mali ve parasal teşviklerin etkisine ilişkin mevcut endişeleri şiddetlendirdi. Mart ayındaki FOMC toplantısından bu yana Fed konuşmacılarının açıklamaları bir şeyi doğruladı: FOMC, Rusya Ukrayna’yı işgal etmeseydi Mart ayında faiz oranlarını 50 baz puan artıracaktı. Savaş, enflasyonu hemen alevlendirdi. Fed şahinleri kararlılığını daha da sertleştirerek 50 baz puanlık faiz artışına daha fazla çağrı yapacaklardır. Piyasa katılımcıları %3’e yakın bir fonlama oranını 2023 için beklemekte, bu da Fed’in terminal orana daha hızlı hareket etmesi olgusunu destekleyebilir.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.