Enflasyonu durdurmak için çeyrek puanlık ilk artış

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> Beklendiği gibi davranan ve bu açıdan piyasa görüşüne zıt bir içerik getirmeyen Fed, çeyrek puanlık ilk faiz artışını yaptı. Ekonomik büyüme risklerinin son birkaç haftada artmasından sonra, piyasalar eski baz beklenti 50 baz puanı rafa kaldırırken, 40 yılın en yüksek enflasyonu hakim görüş olarak faiz artışlarının gerekliliğini geri getirdi ve bu kapsamda bu yıla dair olarak da bu tip faiz artırımlarının gelebileceğini FOMC üyelerinin beklentileri olarak ortaya koydu. Medyan beklentinin 2022 için toplamda 150 baz puan faiz artışı olarak öne serildiği ekonomik projeksiyonlara göre, eğer Fed proaktifleşmez ve geleneksel bant faiz artırımlarını planlanan ölçütte yaparsa, bu yılın geri kalanında 6 defa faiz artırma anlamına geliyor. Powell’ın taahhüdü artık enflasyona karşı daha güçlü hareket etme taahhüdünü içerdiği için, gelecek toplantılarda da faiz artırımlar göreceğiz.

Fed açıklamasından öne çıkan olgular;

·        İş kazanımları son aylarda güçlü oldu ve işsizlik oranı önemli ölçüde azaldı.

·        Enflasyon, pandemi, daha yüksek enerji fiyatları ve daha geniş fiyat baskılarıyla ilgili arz ve talep dengesizliklerini yansıtarak yüksek kalmaya devam ediyor.

·        Ukrayna’nın Rusya tarafından işgali, muazzam insani ve ekonomik zorluklara neden oluyor. ABD ekonomisi üzerindeki etkileri oldukça belirsizdir, ancak yakın vadede işgal ve ilgili olayların enflasyon üzerinde ek yukarı yönlü baskı yaratması ve ekonomik faaliyet üzerinde baskı oluşturması muhtemeldir.

·        Para politikası duruşunda uygun sıkılaştırma ile, Komite enflasyonun %2 hedefine dönmesini ve işgücü piyasasının güçlü kalmasını bekliyor.

·        Komite, bu hedefleri desteklemek için federal fon oranı hedef aralığını %0,25 ila 0,50’ye yükseltmeye karar verdi ve hedef aralıkta devam eden artışların uygun olacağını tahmin ediyor. Buna ek olarak, Komite önümüzdeki bir toplantıda elindeki Hazine menkul kıymetleri ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerini azaltmaya başlamayı beklemektedir.

·        Bu eyleme karşı oy kullanan James Bullard, bu toplantıda federal fon oranı hedef aralığını 0,5 puan artırarak %0,50 ila 0,75’e yükseltilmesini tercih etti.

Fed, 1990’ların başından bu yana ilk kez dünyanın en büyük ekonomisine yumuşak bir iniş sağlamak gibi zorlu bir görevle karşı karşıya. Çok yavaş sıkılaşırsanız, enflasyonun kontrolden çıkmasına izin vererek daha da sert bir eylem gerekmesine neden olabilirsiniz. Değişim çok hızlı olursa Merkez bankası piyasaları alt üst edebilir ve ekonomiyi resesyona sürükleyebilir. Fed’in böyle ir düzlemi tercih etmeyerek dengeyi oturtmaya çalıştığını gözlemliyoruz. Resmi bulanıklaştıran ve piyasayı sıkılaşmanın derecesi ile riskleri konusunda ikiye bölen ayrıntı şu: Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, yakıt, gıda ve metal maliyetlerini daha da artırarak fiyatlara, büyümeye ve finansal piyasa istikrarına tehdit oluşturarak 1970’ler tarzı stagflasyon korkularını artırdı.

Güncellenen projeksiyonlara bakacak olursak; Fed’in nokta grafiğinde, yetkililerin medyan tahmini, gösterge oranın 2022’de yaklaşık %1,9’da – tahminlere paralel olarak, ancak önceden tahmin edilenden daha yüksek – ve ardından 2023’te yaklaşık %2,8’e yükselmesi yönündedir. Böylece Rusya öncesinde 2022’de 7 olan faiz artırım sayısı beklentisi, resmi olarak da kayıtlara geçmiş oldu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Çin’deki yeni Kovid-19 karantinalarının küresel ekonomiyi sarstığı göz önüne alındığında, her zamankinden daha fazla belirsizliğe tabi olan tahminlerin son yılı olan 2024’te %2,8’lik bir oran tahmin edildi, ancak terminal oran uzun vade için %3 bandına yükseltileceğine %2,4’e düşürüldü. Bu da 2024 sonrasında Merkez bankasının normalleşen ekonomik koşullar beklentisiyle faiz oranlarını bir nebze düşürebileceğine dair bir beklentiyi ortaya koyuyor. Şahin ilerleme ile başlayıp, tahmin ufkunun sonunda dozu düşürecek bir Fed olabilir. Bu biraz da, yakın vadede mücadele edilmesi gereken enflasyon durumuyla uzun vadede ortalama büyüme bandının ve tam istihdamın sürdürülebilmesine ilişkin bir denge anlamına geliyor.

Yeni ekonomik tahminlerde, Fed yetkilileri, enflasyonun bu yıl %4,3 ile önceki tahminden önemli ölçüde yüksek olacağını, ancak 2024’te hala %2,3’e düşeceğini gördüklerini söylediler. Uzun vadede %2 bandında stabilleşme beklentisi ise devam ettiriliyor. 2022’de ekonomik büyüme için tahmin %4’ten %2,8’e düşürüldü. Büyüme yavaşlayacak, ama resesyon beklentisi yok.

Fed üyelerinin, öngörülen uygun para politikasına ilişkin bireysel varsayımları altında ekonomik projeksiyonları, Mart 2022

Spesifik olarak tarih belirtilmese de, bilanço indirimi muhtemelen Mayıs ayında açıklanacak ve Haziran ayında gerçekleşecek. Bu ay sona eren Hazine ve ipoteğe dayalı menkul kıymet alımları, Kovid-19 krizi sırasında ekonomiye destek sağlama amaçlıydı ve bilançonun küçülmesi bu yardımın kaldırılmasını hızlandırıyor.

Fed, sıkılaşmaya dair olarak da, kademeli sıkılaşmaya dair olarak da teorilerini desteklemek isteyenleri memnun eden bir açıklama ile olaya başladı. Tedarik zinciri uzun vadede normalleşmeyle bir enflasyon düşüşüne izin verecek, ancak savaştan dolayı ortaya çıkan riskler bu patikayı karmaşık hale getirdi. Faiz artık tek başına daha az önemli ve Fed’in mevcut QT bandını yönetmesi bilanço gibi teknik detaylara da bağlı. Powell’ın halen geçici bir ara dönem başkanlığı yaptığı ve normalde biten görev süresinin uzatılması için Senato onayının beklendiğini hatırlatalım.