Global: Rusya’ya yönelik SWIFT kararı

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> Batı dünyası (ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya), hali hazırda yaptırıma tabi olan Rus bankalarını SWIFT sisteminden çıkardığını duyurdu. SWIFT yasağı şimdilik, mevcut yaptırım paketine dahil olan bankaları içeriyor. Ancak savaşın ilerlemesine veya süresine bağlı olarak Rus ekonomisine daha direkt hasar verecek şekilde genişletilmesi imkanı da bulunuyor. Enerji sektörü şirketleri ise, hali hazırda Avrupa’nın ihtiyacına zarar gelmemesi adına şimdilik dışarıda bırakılmış görünüyor. Bu konudaki arayışlar ise devam edecektir. Rusya Merkez Bankası’nın bu durumu aşmaya yönelik rezerv kullanımını engelleyici bazı hususlar da bulunuyor. Buna göre;

·        İlk olarak, seçilen Rus bankalarının SWIFT mesajlaşma sisteminden kaldırılması sağlanacak. Bu, bu bankaların uluslararası finansal sistemden kopmasını ve küresel olarak faaliyet gösterme yeteneklerine zarar vermesini sağlayacaktır.

·        İkinci olarak, Rusya Merkez Bankası’nın uluslararası rezervlerini yaptırımların etkisini zayıflatacak şekilde kullanmasını engelleyecek kısıtlayıcı önlemler alınacak.

·        Üçüncüsü, Ukrayna’daki savaşı ve Rus hükümetinin zararlı faaliyetlerini kolaylaştıran kişi ve kuruluşlara karşı hareket edilecek. Özellikle, Rus hükümetine bağlı varlıklı Rusların Batı ülkelerinin vatandaşı olmasına ve finansal sistemlerine erişmesine izin veren altın pasaportlar olarak adlandırılan vatandaşlık satışını sınırlamak için önlemler alınacak.

·        Dördüncüsü, yetki alanında bulunan yaptırım uygulanan şahıs ve şirketlerin varlıklarını belirleyip dondurarak mali yaptırımların etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacak bir transatlantik görev gücü önümüzdeki hafta başlatılacak.

·        Son olarak, dezenformasyona ve diğer hibrit savaş biçimlerine karşı koordinasyon artırılacak.

Ekonomiye hiç şüphesiz zararı olacak ve Rus bankalarının sistem dışı kalmasıyla dış ticarette uluslararası para transferini zorlaştıracak bir önlem olacaktır. Yaptırımların şu aşamada caydırıcı olmaktan çok cezalandırıcı derecede kaldığını görüyoruz. Bütün Rus bankalarını içermediğinden (duruma göre genişletilebilir elbette), ticaret ve transferlerin yaptırıma uğramayan bankalara yönlendirilmesiyle bu aşılabilir. Sonuçta bu işlemler karşılıklı mutabakat ve muhabir banka kullanımıyla gerçekleştiriliyor. Yaptırımın seçilmiş finansal oyuncularla sınırlı kalması ise, Rusya’nın dış ticaretinin çok komplike olması ve Avrupa’nın da çok yoğun şekilde Rus enerji kaynaklarına ihtiyacı nedeniyledir. Dolayısıyla, bütün finansal kurumları keskin bir şekilde işin dışına itmek, zararı sadece Rusya’ya değil, Rusya ile ticaret yapan, fon ve para transferi yapan ülkelere de verecektir. Yani yaptırımı sadece Rusya’ya uygulamış olmuyorsunuz. Rusya’ya ihracat yapanlar ise şimdiden yeni pazarlar ve stratejik ortaklıklar aramaya başlasalar iyi olacak.

Rusya’nın ve Çin’in sistemleri, olası bir SWIFT hamlesinin bağlayıcılığını azaltmak için kullanılabilecek alternatifler. Ancak SWIFT’in tekel yapısını ve kıyaslanamayacak teknolojik yapısını düşünecek olursak, CIPS ve SPFS’in daha çok gelişmesi gerekiyor. Veri transferi kapasitesindeki fark nedeniyle SWIFT tabii ki daha yaygın ve kullanışlı. Ayrıca SWIFT 7/24 kullanılabiliyor.