Risk Algısı Konsepti

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> Jeopolitik kriz fiyatlaması… Konsept, kriz algısının değişkenlik göstermesiyle farklı boyutlarda ele alınıyor. Bu ortamda da, Rusya ile alakalı gelişmelerde kritik bir dönemece girildiği anlaşılmaktadır. ABD’nin açıklamalarına rağmen, haftanın başlangıcında Rusya’nın diplomasi ile devam edeceğine dair, bugün de askerlerinin bir kısmını üslerine çekmesi haberinin ardından biraz yumuşama var. Gerginliğin azalması, petrol ve metal fiyatlarının kısmi olarak soğumasını sağladı. 

Risk ve güvenlik ihtiyacı… Rusya’nın yakında Ukrayna’yı işgal edeceğine dair korkular ile Fed’in daha hızlı faiz artırımları beklentisi ile çevrelenmiş bir piyasa var. Kısa vadede jeopolitik gerilimlerin ağırlık derecesi daha da arttı doğal olarak. Risk trade konseptinin de bu tarafa yönlenmesi çok normal. Getirilerde bir miktar soğuma gördük, ancak oradaki temel olgu enflasyon ile sıkılaşan bir Fed olduğundan doğrultu geniş ölçütte çok değişmeyecektir. Dolar, Fed’in yüksek enflasyonla mücadele için agresif bir politika tepkisi benimseyeceği beklentilerinden destek almaya devam etti. Nitekim piyasalar Mart ayında 50 baz puanlık bir faiz artışı fiyatlıyor.

Brent petrol ve altın karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg

Gündelik rahatlama rallisi… Manşetler, önemli bir askeri harekat ile ilgili endişeleri hafifletti ve küresel risk duyarlılığına çok ihtiyaç duyulan bir destek sağladı. Bunun öncesinde ise, Rus ordusunun her an Ukrayna’yı işgal edebileceğine dair uyarılar, petrol fiyatlarında önemli bir hareketi tetikleyerek 100 dolar ufkunu açmış, piyasa konseptinde de riskten kaçışı öne çıkarmıştı. Bu rahatlama etkisinin geçerliliğini birkaç günlük süreç belirleyecek. Eğer yeni bir şeyler görmezsek Fed’e odaklanma fırsatımız olacak.

ABD, Rusya işgal emri verirse yaptırım uygulamakla tehdit etti, ancak bundan daha fazlası değil – Ukrayna bir NATO üyesi değil ve Rusya’nın endişelerinin aksine NATO üyesi olması pek olası değil. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un bu yöndeki açıklamaları da bunu öne koyuyor. Rusya’nın elinde kartlar var: Enerji arzı ve Rus gazını doğrudan Almanya’ya götüren ve Ukrayna’yı baypas eden tartışmalı boru hattı Nord Stream 2 meselesi. Putin, bazı yaptırımların kaldırılmasını sağlamak ve Nord Stream 2’nin aktive edilmesini sağlamak için bazı stratejiler uyguluyor.

Sonuç? Rusya’nın topyekün bir işgaldense, nüfusun Rus yoğunluklu olduğu doğu Ukrayna’yı bağlamaya yönelik bir eyleme girişmesi daha muhtemel. Olası bir çatışma, ani piyasa hareketlerini tetikleyebilecek bir potansiyele sahip. Bu nedenle risky trade konsepti tam olarak ortadan kalkmıştır diyemeyiz. Daha geniş konseptte ise kısmi bir işgal politik olarak kanıksanabilir, çünkü Ukrayna kritik doğal kaynaklara sahip değil. Dolayısıyla sıcak çatışma etkisiyle acele trade hareketleri ile daha geniş penceredeki hareketler aynı mantıkta olmayacaktır. Krizi artıracak olguları, Rusya’nın geniş çaplı bir işgale girişmesi, SWIFT başta olmak üzere finansal yaptırımlar ve genişleyen bir enerji arzı kesintisi olarak görürüz.