Kapitalizme reset atma zamanı

“The Great Reset: Kapitalist Sistemin Ateşle İmtihanı” panelinde bir araya gelen Emre Alkin, Işın Çelebi ve Mahfi Eğilmez; küresel ekonominin çıkmazlarını konuştu
“Dünya kötü bir noktaya geldi; kapitalizmde düzenleme şart”

Prof. Dr. Emre Alkin, Prof. Dr. Işın Çelebi ve Dr. Mahfi Eğilmez, kapitalizmin çıkmazlarını ve yeniden yapılanma ihtiyacını masaya yatırdı. Prof. Dr. Alkin, Amerika’da GameStop hissesinde yaşananlara dikkat çekerek, “Küçük balığın büyük balığı yediği tezi palavra olarak kaldı” dedi. Dr. Mahfi Eğilmez ise 1990’larda Washington Uzlaşısı kapsamında yapılan düzenlemelerin dünyayı kötü bir noktaya getirdiğini belirtti ve “Bir düzenleme şart ama bu düzenlemeleri yapması gerekenler bu tartışmayı başlatanlar mı, orası tartışmalı” dedi.

Altınbaş Üniversitesi’nin gelenekselleşen Çarşamba Buluşmaları, internet üzerinden çevrimiçi programlarla devam ediyor. Altınbaş Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Emre Alkin, Prof. Dr. Işın Çelebi ve Dr. Mahfi Eğilmez’in katılımıyla gerçekleşen Ekonomi Söyleşileri bu hafta, “The Great Reset’: Kapitalist Sistemin Ateşle İmtihanı” başlığıyla düzenlendi.

“BİR OPERASYON YAPILMIŞ OLABİLİR”
Dünya piyasalarında kargaşa yaratan New York borsasındaki GameStop hissesini yorumlayan Prof. Dr. Emre Alkin, “Reddit üzerinden heyecanlanarak bir ateş yakmaya çalışan Y ve Z Kuşağı’ndan yatırımcılara başka güçler de karışarak bir operasyon yapmış olabilir. Reddit’tekilerin GameStop’ta açığa satış yapanları bilmeleri mümkün değil. Bu da içeriden bilgi sızdıranların olduğunu gösteriyor” dedi.

Yatırım bankası JP Morgan ve diğer hedge fonların GameStop’daki gelişmeleri şikâyet ettiğini belirten Alkin, Amerika’da sermaye piyasalarını denetlemekle ilgili kurumun, “Burada manipülasyon yok” değerlendirmesi yaptığını hatırlattı. GameStop’ta yaşananlarla ilgili sosyal medyada yaptığı değerlendirmelere farklı tepkiler geldiğini belirten Prof. Dr. Emre Alkin şunları söyledi: “Dünyanın her yerinde Y ve Z kuşaklarına ait gençlerde büyük bir tepki birikmiş. Ayrıca Tesla’nın kurucusu Elon Musk’la ilgili yaptığınız değerlendirmelere de çok fazla tepki geliyor. Musk’ın Türkiye’de ciddi müritlerinin olduğu anlaşılıyor.”

Yaşanan bu gelişmelerle birlikte küçük yatırımcıların bir haftalık operasyonda büyük zarar yazdıklarını vurgulayan Alkin, “Küçük balığın büyük balığı yediği tezi palavra olarak kaldı” dedi.

Boğaziçi Üniversitesi’ndeki olayları da değerlendiren Prof. Dr. Emre Alkin, “Boğaziçi Üniversitesi’ne girenler çok zor koşullarda yetişmiş gençler. Aslında polislerin çoğu da zor koşullarda yetişen ve mesela öğretmen olup atama alamayanlar. Aynı koşullardan gelen gençler birbirine giriyor…” diye konuştu. Alkin, “Mustafa Kemal, ‘Benim karakterim özgürlük ve bağımsızlıktır’, diyor. Boğaziçi Üniversitesi olaylarının tekrarlanmamasını diliyorum” değerlendirmesi yaptı.

“BÜYÜK SIFIRLAMA EPEY ZAMANDIR GÜNDEMDE”

Altınbaş Üniversitesi Öğr. Üy. Dr.Mahfi Eğilmez ise “Kapitalizme reset atma veya büyük sıfırlama olarak adlandırılan konunun epey zamandır gündemde olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:

“Bunu formüle eden kişi, Dünya Ekonomik Forumu’nu düzenleyen Klaus Schwab. Küresel kriz ve Covid-19 salgını sonrasında kapitalizmin mevcut haliyle devam edemeyeceği, bir şekilde sıfırlanması ve yeniden başlaması gerektiğini savunuyorlar. IMF benzeri bir kurumun bütün bu sistemi organize etmesini istiyorlar.”

Kapitalizmin bugünkü durumundan Batı dünyasının da rahatsız olduğunu belirten Eğilmez, “Sermaye hareketlerinin serbestleşmesi sonrasında yeni bir düzenin ortaya çıktığı, eski düzenle devam edilemeyeceği tezi var. Gerçekten de izlenen para politikaları dünyanın her yerini etkiliyor” dedi. Kapitalizmin sıfırlanmasının bir dünya diktatörlüğüne, bir hegemon devlete yol açmadan nasıl yapılacağı sorusunun tartışıldığını ifade eden Eğilmez şunları söyledi:

“Sıfırlamak demek, başa dönmek demek. Kapitalizmin başına niye dönelim? Kapitalizmin başında birçok sorun vardı; çocuk işçiler vardı, asgari ücret yoktu… Sıfırlama o döneme dönmek ise rezalet bir şey.. Bununla birlikte 1990’larda Washington Uzlaşısı kapsamında getirilen kurallar, yapılan düzenlemeler dünyayı kötü bir noktaya getirdi. Bir düzenleme şart ama bu düzenlemeleri yapması gerekenler bu tartışmayı başlatanlar mı, orası tartışmalı.”

Demokrasinin bir kavga rejimi olmadığını da vurgulayan Mahfi Eğilmez, Türkiye’nin The Economist Demokrasi Endeksi’nde 167 ülke arasında 110. sırada yer aldığına ve “Hibrit rejim” olarak tanımlandığına dikkat çekti. “Kavgayla bir yere varamayız” diyen Eğilmez, “Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri en parlak öğrenciler. Bunları küstürmemeli, yurtdışına kaçırmamalıyız” diye konuştu.

“FİNANSAL BALON PATLARSA BÜYÜK KRİZ OLABİLİR”

Panelde konuşan Prof. Dr. Işın Çelebi ise dünyada bir finansal balon bulunduğunu ve patlaması durumunda 1929’dan daha büyük bir kriz olabileceğine dikkat çekerek şöyle dedi:

“Hisse senedi fiyatlarında köpük oluştu. Bunun da etkisiyle dolar milyarderi olanlar milyarlarına milyar katıyorlar. Çalışan kesimin ücret gelirlerinde büyük bir kayıp var. Dünya Ekonomik Forumu’ndan Klaus Schwab, değişim ihtiyacını seslendirmekle görevlendirildi. Böyle bir dünya düzeni varken reset lafı palavra. Schwab, İsviçre’nin bir kayak kasabasında dolar milyarderleriyle toplantılar yapıyor. Oysa müthiş bir eşitsizlik var. Emeğin içinde bulunduğu durum büyük bir eşitsizlik doğuruyor. Ücret gelirleri geçen yıl 3.3 trilyon dolar kayba uğramış. Emeğe değer veren, baskıcı değil, insanları destekleyen bir düzene ihtiyaç var.”