Aydın ilinde rekabet gücü yüksek sektörler

AYDIN

Aydın nüfus bakımından Türkiye’nin en kalabalık yirminci şehridir. Ege Denizi’ne kıyısı bulunan Kent, Didim ve Kuşadası gibi Türkiye’nin iki önemli turizm merkezine sahiptir. Kentte 17 ilçe bulunmaktadır. Bunlar; Efeler, Bozdoğan, Buharkent, Çine, Didim, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Kuyucak, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar’dır.

Ekonomik potansiyeli yüksek olan Aydın, coğrafi konumunun sağladığı ulaşım avantajı, hammadde kaynaklarına yakınlığı, organize sanayi bölgeleri, genç nüfusuyla turizm, tarım, hizmet ve sanayi sektörleri ile gelişen ve yükselen bir konumdadır. Bölge toprak, iklim, topoğrafik yapı ve ekolojik özellikleri ile polikültür tarıma elverişlidir ve tarımın her kolunda yetiştiriciliğin yapılabildiği güçlü bir potansiyele sahiptir. İlde sanayi tesislerinde gerçekleşen üretimin büyük bölümü tarıma dayalıdır. Tarım dışında imalat sanayide gelişmiştir. Tarım sektörünün gelişmiş olduğu bölgede önemli yere sahip tarım makineleri sanayiinde; pulluk, diskaro, gübre serpme makineleri, pülverizatör gibi tarım iş makineleri yüksek kalitede üretilmektedir. Şehrin potansiyelini ortaya koyan sanayi sektörünün son yıllarda gelişmesi hız kazanmıştır.

Aydın ili bir tarım ve turizm kenti olarak bilinmektedir. Nüfusunun %55’i geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır. Aydın, son yıllarda sanayileşme sürecine girmiş ve bu konuda hızla yol almaya devam etmektedir. Sanayisi ağırlıklı olarak tarımsal üretimi işlemeye yönelik gıda imalatı, tekstil ürünleri imalatı, makine ve ekipman imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya ürünleri imalatı ve kimyevi maddeler imalatından oluşmaktadır. Aydın’da üretilen madenin yılda yaklaşık olarak 2.500.000 tonu yurt dışına ihraç edilmektedir. Şehirde sanayi kuruluşlarının sektörlere dağılımında gıda ürünleri imalatı %43’lük bir oranla ilk sırada yer almaktadır. Diğer çoğunluk ise %9 ile madencilik ve taş ocaklığı imalatınındır. %8 başka yerde sınıflandırılmış makine ve ekipman imalatı, %6 diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, %5’lik pay ise tekstil ürünlerinin imalatınındır. Ayrıca bölgede çimento yapımında kullanılan hammaddelerin bulunması sebebi ile inşaat malzemeleri sanayisine hammadde üretmektedir. Kentte Sultanhisar ve Germencik’te 3 jeotermal elektrik santrali bulunmaktadır, bu santraller 230^oC ile Türkiye’nin en sıcak jeotermal enerji sahasını oluşturmaktadır. Aydın’da 7 Organize Sanayi Bölgesi faaliyet göstermektedir. Bunlar Aydın, ASTİM, Nazilli, Ortaklar, Söke ve Çine ve Buharkent’tir. Ayrıca Çine Akçaova Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Aydın ASTİM OSB 107 üretimde olan firmasıyla Aydın’ın en büyük OSB’si konumundadır. OSB’de ağırlıklı olarak makine sektöründe faaliyet gösteren firma yer almaktadır. 2018 yılı Aralık ayı itibariyle kentte 8 AR-GE merkezi bulunmaktadır. Bunların 2’si tarım, 3’ü makine ve teçhizatı imalatı, mobilya, elektrik-elektronik ve otomotiv tasarım ve mühendislik sektörlerindedir. Ayrıca bölgedeki tek Teknokent Adnan Menderes Üniversitesi bünyesindedir. Teknokentin yanı sıra bölgede üç adet tasarım merkezi faaliyet göstermektedir. Bu merkezler otomotiv yan sanayi, cam ve cam ürünleri, imalat sanayi sektörlerine dağılmıştır.

İlin ticari yapısına bakıldığında ilde, 1 sanayi odası, 5 ticaret odası, 3 ticaret borsası, 87 esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşu, 372 kooperatif, 876 anonim şirketi, 6.049 limited şirketi ve 21 küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.

İHRACAT

Aydın; tarım, turizm ve sanayi sektörlerindeki potansiyeli, vasıflı insan gücüyle Ege Bölgesi ve ülkemizin hızla gelişen illerinden biridir. Aydın, genelde tarım ve turizm kenti olarak bilinmektedir. Ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın ağırlığı sanayi ve ticaret sektöründe yoğun olarak kendini hissettirmektedir. Nüfusunun %55’i geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır. Tarımda rekabet gücü en yüksek sektör kuru meyve ve incir mamulleridir. Üretim açısından potansiyeli yüksek olan Aydın’ın ihracat ürünleri ve miktarları incelendiğinde, dünya çapında büyük bir öneme sahiptir.

Aydın İlinde Rekabet Gücü Yüksek Sektörler

Kaynak: Aydın İl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü, 2018

Aydın coğrafi konumu, tarımsal üretim çeşitliliği, İzmir Limanına yakınlığı bakımından oldukça avantajlı konumdadır. Bu konumu ilin dış ticarette aktif rol almasında katkı sağlamaktadır. Kentin dış ticaretinde tarım faaliyetleri, tarıma dayalı sanayi ürünleri üretimi önemli yer tutar. Diğer önemli dış ticaret ürünleri, tarım makineleri, diğer makine, teçhizat ürünleri, otomotiv yedek parça ve maden ürünleridir. İlin toplam ihracatının yaklaşık %30’unu tarımsal faaliyetlerden elde edilen ürünler oluşturmaktadır.

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2020

2019 Yılı İhracatı

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerine göre 2019 Yılında Aydın’da ihracat, 2019 yılı Aralık ayında, 2018 yılının aynı ayına göre yüzde 13,3 artarak 59 milyon 501 bin dolar, ithalat ise yüzde 17,5 azalarak 11 milyon 837 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Aydın’dan, 2019 yılı Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ülke İtalya olmuştur. Bu ülkeye yapılan ihracat 6 milyon 204 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. İtalya’yı 4 milyon 892 bin dolar ile ABD ve 4 milyon 29 bin dolar ile Almanya izlemiştir.

2019 Yılı İthalatı

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerine göre 2019 Yılında Aydın’da ithalat, 2019 yılı Aralık ayında, 2018 yılının aynı ayına göre yüzde 17,5 azalarak 11 milyon 837 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında en fazla ithalat Çin’den yapılmıştır. Yapılan ithalat miktarı 2 milyon 385 bin dolardır. Çin’den sonra en fazla ithalat 1 milyon 111 bin dolar ile İtalya’dan, 1 milyon 104 bin dolar ile Almanya’dan gerçekleşmiştir.

2019 Yılı Aralık ayı en fazla ihracatı yapılan üç fasıl sırasıyla;

• Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları / 12 milyon 352 bin dolar
• Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler / 11 milyon 961 bin dolar
• Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento / 9 milyon 20 bin dolar olarak gerçekleşmiştir.

2019 Yılı Aralık ayı en fazla ithalatı yapılan üç fasıl sırasıyla;

• Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları / 2 milyon 715 bin dolar
• Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı / 1 milyon 572 bin dolar
• Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları, geri kazanılmış kâğıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdalar  (1 milyon 397 bin dolar) olarak gerçekleşmiştir.

2019 Yılı Aralık ayı itibariyle;

1. Aydın ili Türkiye genelinde en fazla ihracatın gerçekleştiği 23. İl olmuştur.
2. İthalatta Türkiye genelinde 36. sırada yer almıştır.
3. En fazla ihracat İtalya’ya yapmış, en fazla ithalatı ise Çin’den gerçekleştirmiştir.
4. 2019 yılında en fazla ihracat yapılan sektör gıda ürünleri olurken, Aralık ayında ise makine teçhizat olmuştur.
5. En fazla ithalatı yapılan fasıl kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçalarıdır.

İncir İhracatı

AB ve Türkiye Coğrafi işaret tesciline sahip incir meyvesi, ilin simgesi durumundadır. Katma değeri yüksek olan ürün, istihdam, ihracat vb. birçok alanda il ekonomisini canlandırmaktadır.

2019 yılında Ülkemizde 80.000 ton kuru incir üretimi yapılmış bunun 65.082 tonu Aydın’da üretilmiştir. Türkiye’nin 2019 yılı kuru incir ihracat miktarı 49.690 ton’dur ve İhracatta Dünyada birinci sırada yer almaktadır. Gıda olarak tüketimi dışında ilaç ve kozmetik sektörü başta olmak üzere birçok alanda kullanılan Aydın İnciri, il ekonomisine ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır.

Türkiye’nin Ülkeler İtibariyle Kuru İncir+İncir Ezmesi+Hurda İncir+Kesme İncir İhracatı

KAYNAK: Ege İhracatçı Birlikleri / 26/09/2019-28/03/2020 arası

Dış ticaret hacmi her geçen gün yükselen Aydın ili, ürettiği ürünlerini Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere ABD, Uzakdoğu, Afrika ülkeleri, Orta Doğu ülkelerine ihraç etmektedir.

 “AYDIN İNCİRİ”

Türkiye ve Avrupa Birliği Coğrafi işaret tescili Aydın Ticaret Odası tarafından alınmış olan yüksek kaliteye sahip Aydın İnciri AB’de tescilli 2. Türk ürünü ilk Menşe İşaretidir. Geçmişten bugüne önemli bir yere sahip incirin üretiminde ülkemiz, dünya üretiminin yaklaşık % 30’nu karşılayarak ilk sırada yer almaktadır. İncir üretimi ülkemizde hemen her bölgede yapılabilmekle birlikte üstün kaliteli kurutmalık incirlerin tamamına yakını Aydın ilinden sağlanmaktadır. Türkiye ve AB tescili ile birlikte bölgemizde halk tarafından yemiş olarak adlandırılan ürün, “Aydın İnciri” adını almıştır. Üreticiden, perakendeciye ve toptancıya “Aydın İnciri” markası ile satılmaktadır. Aydın Ticaret Odası tarafından verilen coğrafi işaret logosunun firmalar tarafından yaygın kullanımı sayesinde incir denilince ulusal ve uluslararası pazarda akla ilk olarak “Aydın İnciri” gelmektedir. Tescil ile incir, ulusal ve uluslararası alanda “Aydın İnciri”  markası yaratarak, kentin tanıtımına da büyük ölçüde katkı sağlamakta; aynı zamanda, ürünün raf fiyatını yükselterek ekonomik açıdan da katma değer yaratmaktadır.

Aydın İncirinin tanıtımını yapmak adına Aydın Ticaret Odası olarak birçok çalışma yürütülmekte olup bunları kısaca özetleyecek olursak: Aydın’ın ve İncirin yurt genelinde tanıtılması amacıyla Aydın Tanı Tır projesi hazırlandı. Tanı Tırı 36 ili dolaşarak hem ilin hem de incirin tanıtımı yapıldı. Özel tasarımlı incir paketleri hazırlanarak Sun Express’ in seferlerinde yolculara ikram edilmesi sağlandı. Yurt içi ve Yurt dışı fuarlarda, festival vb. organizasyonlarda özel tasarımlı stantlarda incir üreten üyelerin ürün, katalog ve broşürleri sergilendi. İncirin faydalarını içeren ve coğrafi işareti tanıtan broşürler basılarak ilgili tüm mecralarda dağıtımı sağlandı. İncirin tarihsel olarak geçmişten günümüze kadar olan sürecini içeren “Geçmişten Günümüze İncir” kitabı hazırlandı. Ulusal kanallarda gösterilen incir reklamı ve ülke genelinde sinemalarda gösterilen “Süper İncir” filminin yapılmasına katkı sağlandı.

Dünya lideri olduğumuz incirde öncelikle ihracatçı firmaların uluslararası pazarlarda birbirlerine rakip olmamaları ve pazarda pay kapmak için oluşturulmuş olan fiyatların altında fiyat teklif etmemeleri başta olmak üzere, tescilli ürünü standartlarına uygun paketleyip hak ettiği değerden satmaları konusunda, Aydın Ticaret Odası ilgili sektör komitesi düzenli eğitimler ve seminerler gerçekleştirmektedir.

Kaynak: Aydın Ticaret Odası