ENVER ERKAN, Tera Yatırım >> Türkiye’de Temmuz ayında cari işlemler dengesi, 1,8 milyar USD açık verdi. Aylık bazda açıklanan cari açık rakamı 1,9 milyar USD olan piyasa beklentisinin ve 2,2 milyar USD olan bizim beklentimizin biraz altında gerçekleşmiş görünmektedir. Yıllıklandırılmış bazda cari denge tarafında ise Temmuz ayı itibariyle, Haziran ayındaki 11,09 milyar USD’den 14,9 milyar USD’ye doğru bir artış gerçekleşmiştir. Yıllık bazdaki cari açık görüntüsünün, yılsonuna doğru dış ticaret ve turizm gelirlerindeki zayıflık kanalından gelen etkiyle açılmaya devam etmesini bekleriz.
Geçen yılın benzer döneminde cari fazla veren ekonomide, dengeler 2020 yılında bunun tersi bir şekilde işlemektedir. Pandemi döneminde dış talep şoku ile beraber ihracat tarafında önemli bir daralma yaşandı. Şu anda ihracat eğiliminde zayıf TRY ve toparlanan Avrupa ekonomisi kapsamında daha pozitif bir durumdan söz edilebilir olsa da, dış ticaret eğilimlerindeki kırılganlık devam etmektedir. İthalatta zayıflatılan talep ve vergi bariyeri etkisi ile oluşacak daralma, ithal girdi kullanımı üzerinden üretim ve ihracat eğilimlerini de zayıflayıcı etkide bulunabilir. Bu noktada dünyada virüs salgını belirsizliğinin devam etmesi de dış talep açısından aşağı yönlü risklerin devamına neden olmaktadır, özellikle Avrupa’daki toparlanmanın yavaşlaması bu noktada ihracatımız açısından pek yardımcı bir durum teşkil etmez. Turizm gelirleri tarafında da, pandemiden dolayı yaz aylarında oldukça büyük bir düşüş yaşandı. Yıllık cari açık görünümü açısından turizmden gelen pozitif etkinin de çok az olması ve virüs belirsizliği açılmanın devam etmesinde etkili olabilir.
Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Haziran ayında 226 milyon USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 254 milyon USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net satış 467 milyon USD olurken, borçlanma araçlarında ise 390 milyon USD’lik net satış yapılmıştır. Resmi rezervler 1,28 milyar USD azalmıştır. TCMB’nin yayınladığı haftalık rezerv ve menkul kıymet verileri portföy ve rezervlerdeki hareketin zaten farkında olmamızı sağlıyor. Doğrudan yatırım eğilimleri pandemi koşullarından dolayı tüm dünya için zayıf seyrederken, kısa vadeli portföy girişleri tarafında da bol likidite etkisine rağmen Lehman Brothers krizi sonrası dönemden farklı dinamikler söz konusu olduğu ve global koşulların gelişmekte olan ülkelerin de aleyhine seyretmesi nedeniyle zayıfık söz konusudur. Finansman ihtiyacının büyük bir kısmının rezervlerden karşılandığını görüyoruz. Ocak – Temmuz 2020 dönemi cari işlemler dengesi 21,6 milyar USD açık verirken, NHN 5,11 milyar USD net çıkışa işaret ettiği gözlenmektedir.
Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg
Krediler tarafında, daraltıcı politikaların etkisiyle faizlerde artış ve bankaların kredi verme eğilimlerini azaltmaları etkisiyle yavaşlama göreceğiz. Bu da iç talepte bir dizginlenme oluşturacak ve bunun ithalat tarafını da yavaşlatıcı etkisi olacaktır. Buna karşılık ihracattaki toparlanma, nihai mallardaki ithal girdi kullanımı ihtiyacı ve pandemiden dolayı zayıf toparlanacak olan dış talep nedeniyle yeterli olmayabilir. Dış ticaret açığının geçen yıla göre olan daha açık seyri, ilerleyen aylarda da devam edecektir. Zayıf doğrudan yatırım eğilimi ve pandemi döneminde dalgalı seyreden portföy hareketleri itibariyle cari açık finansmanı üzerindeki yoğun rezerv kullanımı da devam edebilir.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.