Türkiye mültecilere yönelik yenilikçi çözümlere öncülük ediyor

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 74’üncü Olağan Oturumu

New York’ta BM Genel Kurulu’nun 74’üncü Oturumu esnasında T.C. Hükümeti ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) 23 Eylül 2019’da ortaklaşa düzenlediği yüksek düzeyli yan etkinlikte, Türkiye’de mültecilerin hayatını kolaylaştıracak yenilikçi çözümler sunuldu. Etkinliğin ev sahipliğini Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve UNDP Başkan Yardımcısı Mourad Wahba yaptı. Katar Kalkınma Fonu (QFfD) Genel Direktörü Khalifa bin Jassim Al-Kuwari, SKA Etki Hızlandırıcı’nın ortağı olmaya karar verdiklerini açıkladı. Etkinlikte, Bill ve Melinda Gates Vakfı Küresel Politika Direktör Yardımcısı Hassan Damluji ve Avrupa Komisyonu Uluslararası İşbirliği ve Kalkınma Genel Müdürlüğü Direktörü Stefano Manservisi’nin yanı sıra LİMAK Holding ve Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı’nın (WFP) temsilcileri de yer aldılar.

Temmuz 2019’da İstanbul’da tanıtımı yapılan SKA Etki Hızlandırıcı (SDG Impact Accelerator) programı sayesinde girişimciler, mültecilerin Dijital Kimlik sistemleri yoluyla geçim imkanlarına, yeniden tasarlanmış tuvaletler yoluyla taşınabilir atıksız sanitasyon sistemlerine erişebilmesini sağlayacak çözümler geliştirdiler. SKA Etki Hızlandırıcı, mültecilerin günlük yaşamlarında karşılaştıkları zorlukları gidermeye yönelik, sektörler ve disiplinler arası iş birliğini yönlendiren ve girişimcilik, inovasyon ve teknolojinin gücünden yararlanan yenilikçi ve çok paydaşlı bir plaformu temsil ediyor.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yan etkinlikte şunları söyledi: “Şirketlerin artık iş modellerini SKA’lar ile uyumlu kılmaları gerekiyor. Düşük gelirli kitlelere yönelik iş modelleri geliştiriyorlar. İşte bu nedenle SKA Etki Hızlandırıcı’yı başlattık. SKA Etki Hızlandırıcı’nın sözlerimizi eyleme dönüştürmede hepimize ilham kaynağı olacağını umuyoruz. SKA’ları gerçekleştirmek için, çabalarımızı hızlandırmalıyız.”

SKA Etki Hızlandırıcı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile UNDP tarafından hayata geçirildi; Bill ve Melinda Gates Vakfı, WFP ve dünya genelinde yatırımları olan iki Türk şirketler grubu Limak ve Eczacıbaşı da platforma ortak oldular.

UNDP Başkan Yardımcısı Mourad Wahba ise “Kalkınma sorunlarını çözümlemeye yönelik araştırma, keşif ve ortak çalışma için şirketleri, düzenleyicileri ve diğer devlet kurumlarını bir araya getirmek, sistem girişimcilerinin yeni pazarlar yaratan yenilikler geliştirmesini sağlayabilir. Başarılı girişimlerin yanı sıra kamu ve özel kurumların iş birliği, SKA’lara yönelik benzersiz yenilikçi faaliyetleri ortaya çıkaracaktır. Bu yaklaşımın canlı bir örneği Türkiye’de doğan SKA Etki Hızlandırıcı’dır” dedi.

Yan etkinlikte, Katar Kalkınma Fonu (QFfD) Genel Direktörü Khalifa bin Jassim Al-Kuwari, QFfD’nin yeni ortak olarak SKA Etki Hızlandırıcı platformuna katılmaya karar verdiğini duyurdu. QFfD, bu inisiyatifin ortakları arasındaki ikinci devlet kurumu olarak SKA’larla ilintili ve mültecilere odaklanan programlar için kaynaklarını ve uzmanlığını seferber edecek.

Khalifa konuşmasında: “SKA Etki Hızlandırıcı gibi, Türkiye’de ve az gelişmiş ülkelerde özellikle mültecilere yönelik böyle bir inisiyatifin, yurttaşların bilgi birikimi, özel sektör ve devletlerin büyük verileri ve insan uzmanlığını birleştiren kolektif zekayı yönlendirmek suretiyle, mültecilerin karşı karşıya olduğu kalkınma sorunlarına etkili çözümler üreteceğine inanıyoruz. Günümüzde bu sorunları çözmek için böylesine yenilikçi yöntemlere çok ihtiyacımız var. Anılan aktörlerin bilgelik, akıl ve yaratıcılığını birleştirerek daha iyi çözümler yaratıyor” dedi.

Türk özel sektörünü temsilen konuşan Limak Yatırım ve Limak Vakfı Başkanı Ebru Özdemir: “Çok büyük önem taşıyan SKA gündemi, özel sektörün anlamlı katılımı olmadan gerçekleştirilemez. Alışılmış yöntemlerle iş yapmaya devam ederek SKA’ları başarmamız imkansız. Gelişim için bunun ötesine geçmemiz gerek. Özel sektör katılımı yeni ufuklar açabilir; yenilikçi, dayanıklılık temelli ve geleceğe dönük çözümleri şekillendirebilir” dedi.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) İnovasyon ve Bilgi Yönetim Direktörü Dominik Heinrich ise şunları vurguladı: “Dünyada bugün, tarihin hiçbir devrinde olmadığı kadar çok mülteci ve yerinden edilmiş insan var. 2030 yılına kadar SKA’ları başarmak istiyorsak, dünyanın en büyük mülteci kitlesine ev sahipliği yapan Türkiye’nin deneyiminden ders almamız ve bunu ileriye taşımamız gerekiyor. Mültecileri bir engel olarak görmek yerine, SKA’ları gerçekleştirmemize yardımcı olacak yaratıcı enerjilerini açığa çıkararak onları güçlendirmemiz gerek. İşte SKA Etki Hızlandırıcı, bu yönde atılan önemli bir adım.”

13 Eylül’de tamamlanan ilk ayağında SKA Etki Hızlandırıcı, 14 ülkeden 25 girişimci ekibin katılımına sahne oldu. Startup’lardan ikisi, etkinlikte deneyim ve çözümlerini sundular:

• Dijital Kimlik kategorisi: Paris ve Nairobi’de yerleşik Gravity Earth, güvenli blokzincir dijital cüzdanda güvenilir dijital kimlik verilerini herkesin alabileceği, saklayabileceği ve yönetebileceği bulut platformu sunuyor. Gravity, İstanbul’dan Sertifier ve Washington DC’den Mark Labs ile iş birliği yaparak, yenilikçi çözümlerini Türkiye’de mülteciler için uygulayacak.
• Taşınabilir sanitasyon kategorisi: Cambridge’de yerleşik change:WATER Labs, günlük atığın %90-95’ini yerinde buharlaştıran taşınabilir, atık küçültücü tuvalet geliştiriyor, böylelikle yerelleşmiş sanitasyon hizmeti daha ölçeklenebilir ve sürdürülebilir hale geliyor.

Bu iki startup’a ek olarak, kamu ve özel sektörün cömert ortaklığıyla, aynı sorunları farklı teknolojiler kullanarak farklı bakış açılarından ele almak üzere Türkiye’de mülteci topluluklarıyla sahada çalışan diğer startup’ları finanse etmek üzere toplam 250.000 ABD Doları fon sağlandı. SKA Etki Hızlandırıcı’nın yeni dönem programı Ocak 2020’de duyurulacak.