Nadir elementler nerelerde kullanılıyor?

ABD–Çin arasında yaşanan ticaret savaşları, nadir elementleri (NTE) gündeme taşıdı. Lantan, seryum, praseodim, neodimyum, prometyum ve samaryum hafif nadir toprak elementleri olarak kabul edilirken itriyum, evropiyum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, holmiyum, erbium, tulyum, iterbiyum ve lutesyumu ağır nadir toprak elementleri olarak kabul ediliyor.
Uzay teknolojisinden savunma sanayine cep telefonlarından LED aydınlatmasına kadar hayatımızın her safhasına etki eden nadir elementlerin kullanıldığı alanlar özetle şöyle:

Skandiyum Sc Hafif alaşımların güçlendirilmesinde kritik öneme sahip bir element. Özellikle savaş uçağı parçalarının hafif ve dayanıklı olması için kullanılıyor. Stadyum aydınlatmalarında ve radyoaktif izotopu takip aracı olarak kullanılıyor.

İtriyum Y En yaygın kullanıldığı yer televizyon ekranları. Ayrıca kanser tedavisinde de yararlanılıyor. İtriyum içerikli lazerler, metalleri kesmek için tercih ediliyor. Alüminyum ve magnezyum alaşımlarındaki kuvveti artırmak için kullanılıyor.
Lantazyum La Çakmak taşı üretiminde kullanılan misch metalinin yaklaşık yüzde 25’ini lantan oluşturuyor. Lantan elementinden film ve stüdyo aydınlatmalarının yanı sıra karbon esaslı aydınlatma sistemlerinde faydalanılıyor.
Seryum Ce Alaşımların sıcaklığa direncini artırıyor, çakmak taşı yapımında, floresan ve ampul üretiminde, cam yüzeylerin cilalanmasında ve televizyon ekranlarında faydanılıyor. Petrolü rafine etmek için katalizör olarak kullanılıyor, Seryum oksit, kendi kendini temizleyen fırınlarda kullanılıyor.
Praseodimyum Pr Kaynakçılar için üretilen sarı cam gözlük yapımında kullanılıyor. Cam parlatmada yararlanılan da yararlanılan element aynı zamanda cam, seramik ve emaye gibi ürünlere sarı renk vermede kullanılıyor.
Neodimyum Nd Güçlü mıknatıs üretiminde gereken bir element olan neodimyum, göz cerrahisi ve kozmetik cerrahinin yanı sıra yüksek güçlü kızılötesi yeşil lazerlerin üretiminde öne çıkıyor. Uzman kaynakçı gözlüklerinin bir parçası olarak kullanılıyor.
Prometyum Pm Radyasyon araştırılması için kullanılan prometyum, element kalınlığı ölçme aletlerinde bir beta kaynağı olarak işlev görüyor. Nükleer pillarda veya sinyaller için ışık kaynağı olarak da kullanılıyor.
Samaryum Sm Yüksek manyetik özelliğiyle normal ve kalıcı mıknatıslarda tercih edilen samaryum, aydınlatma sistemlerinde de kullanılıyor. Kızılötesi ışınlarını emmek için veya kanser tedavisinde de kullanılabilir.
Evropiyum Eu Nötron soğutucu özelliğiyle nükleer reaktörlerde kullanılan kontrol çubuklarında tercih ediliyor. Lazerler, euro banknotları, optik monitörler, kuantum bellek yongaları, oksit kaplama gibi alanlarda faydalanılıyor.
Gadolinyum Gd Tıpta MR görüntüleme sistemlerinde netliği artırmak için ilaç bileşeni olarak işlev gören gadolinyum, nükleer reaktörlerin kontrol çubuklarında vemikrodalgalarda kullanılıyor.
Terbiyum Tb Hassas ölçüm yapan florometri cihazlarında faydalanılan terbiyum, yüksek sıcaklıklara dayanıklı yapısı ile yakıt hücrelerinde, rüzgar türbinlerinin elektrik motorlarında kullanılan bir element.
Disprosyum Dy Yüksek dirençli kalıcı mıknatıs üretimi, lazer yapımı, CD ve DVD kaplamaları, rasyasyon etkisi tespiti gibi çeşitli alanlarda kullanılıyor. Ayrıca nükleer reaktör çubuklarında da kullanılabilir.
Holmiyum Ho Üroloji ve diş hastalıklarının tedavisi, anormal göz basıncının önlenmesi gibi çeşitli tıbbi uygulamalarda, holmiyum lazerlerinde ve manyetik yoğunlaştırıcı olarak mıknatısların üretiminde yaygın olarak kullanılıyor. Ayrıca kübik zirkon imalatında sarı veya kırmızı renk verici.
Erbiyum Er Medikal lazerlerin yanı sıra fiber optik kablolarda yaygın olarak faydalanılıyor. Nükleer kontrol çubuklarında kullanılan iyi bir nötron emicidir. Aynı zamanda, amper ve lazerlerdeki kullanımlarında metallerin sertliğini azaltmak için de kullanılıyor.
Tulyum Tm Yeryüzünde doğal olarak en az bulunan element. Deri ve cilt hastalıklarının tedavisinde, ayrıca medikal estetik alanında etkin işlev gören cerrahi lazerlerde yararlanılıyor.
İterbiyum Yb Taşınabilir radyasyon kaynaklarında faydalanılan iterbiyum, paslanmaz çelik alaşımında dayanıklılık ajanı olarak da işlev görüyor, yani çelik içinde tane inceltme işleminde kullanılıyor.
Lutesyum Lu Çok nadir bulunan bir element olan Lutesyum’un fiyatı oldukça pahalı. Rafine edildiğinde, petrol ayırma işleminde kullanılıyor. Nükleer tıpta da yaygın bir kullanım alanına sahip.