Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme

Osmanlı – Türkiye iktisat tarihçiliğinin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Şevket Pamuk’un, Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme 1820-1913 adlı eseri Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı. Eserde, Osmanlı tarihinde dünya ekonomisiyle bütünleşme açısından ayrı bir önem taşıyan 19. yüzyıl Osmanlı ekonomisinin dünya kapitalizmi ile ilişkileri ve bu ilişkilerin üretim alanındaki sonuçları ele alınıyor.

Ticaret ve yabancı sermaye yatırımları 1820’lerden itibaren Osmanlı ekonomisini Avrupa kapitalizminin etki alanına çekmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin devralacağı iktisadi yapılar bu dönemde ortaya çıkmıştı. Köklü iktisadi dönüşümleri nicel yöntemlere geniş yer ayıran bir çerçevede inceleyen Pamuk, dışa açılış sürecine egemen olan eğilimlerin, artan bağımlılık ile birlikte durgunluk değil, yapısal dönüşümler ve iktisadi büyüme olduğunu vurguluyor.

Söz konusu eser, 1984’teki ilk basımının ardından, 1987’de de Cambridge University Press tarafından yayımlanmış (The Ottoman Empire and European Capitalism, 1820-1913) ve Osmanlı iktisat tarihi alanında önemli bir tartışma başlatmıştı.

Prof. Dr. Şevket Pamuk: Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü ve Ekonomi Bölümü öğretim üyesidir. Türkiye’de ve yurtdışında pek çok üniversitede ders veren Pamuk, 2008-2013 yılları arasında London School of Economics’de öğretim üyeliği yaptı ve aynı üniversitedeki Çağdaş Türkiye Çalışmaları Kürsüsü’nü yönetti. 2003-2005 yılları arasında Avrupa İktisat Tarihi Derneği’nin başkanlığını yaptı. 2012-2014 arasında Asya İktisat Tarihi Derneği’nin başkanlığını, 2012-2015 arasında da European Review of Economic History dergisinin editörlüğünü yapan Pamuk, Bilim Akademisi ve Avrupa Bilimler Akademisi üyesidir. Osmanlı-Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa iktisadi tarihi üzerine çeşitli dillerde pek çok makale de yayınlayan Pamuk’un kitaplarından bazıları şöyle: Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914 (1988), Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi (1999), İstanbul ve Diğer Kentlerde 500 Yıllık Fiyatlar ve Ücretler (2001), Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları (2007), Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme (2008), Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi (2014).