Türkiye fosil yakıtla elektrik enerjisi üretiminde Avrupa birincisi

Türkiye 2024’ün ilk dokuz ayında (ocak-eylül) kömür yakmaya dayalı elektrik enerjisi üretimini yıllık yüzde 2 oranında artırarak 88 teravat saate (TWh) çıktı ve bu alanda Avrupa rekorunu ele geçirdi.

Enerji araştırma şirketi Ember’in derlediği ve Reuters’ın 16 Ekim’de yayımladığı verilere göre, Almanya 69 TWh ile sıralamada Avrupa ikinciliğini sürdürürken, Polonya 65 TWh ile üçüncü sırada yer alıyor.

Türkiye Avrupa’nın en büyük  CO₂  emisyon üreticisi: YILLIK 88 TWH İLE AVRUPA REKORU KIRDI

Türkiye ayrıca aynı dönemde kömür yakıtlı elektrikten kaynaklanan karbondioksit (CO₂) emisyonlarını 1,5 milyon ton artırarak 88 milyon tona çıkardı. Türkiye’yi 72 milyon tonla Almanya izlerken Polonya da 67 milyon tonla onu izledi.

Türkiye’nin Avrupa’nın birleşik emisyonlarındaki payı da ocak-eylül arasında yüzde 19’la başka bir rekora ulaştı. Ember, ısınmaya talebin doruğa çıktığı kış aylarında bu oranın yüzde 20’yi aşmasını bekliyor.

Bir görece olumlu gösterge

Ancak olumlu bir gösterge olarak, aynı dönemde kömürün Türkiye’nin birleşik elektrik üretimindeki payı, hidroelektrik ve güneş santrallerinden gelen daha yüksek üretim sayesinde 2023 yılının tamamında yüzde 37’den yüzde 35’e geriledi.

Bununla birlikte Ember, kış aylarında ülkedeki hidroelektrik ve güneş santrallerinde üretiminin düşeceğini öngörüyor.

Bu arada Polonya, ocak-eylül 2024’te elektrik ihtiyacının yüzde 56’sını kömürden karşıladı; bu oran 2022’de yüzde 74’tü. Almanya’da bu oran yüzde 20 iken Avrupa ortalaması yüzde 13’tü.

Bu yılın ilk dokuz ayında, Türkiye’nin elektrik tüketimi yüzde 5 arttı. Bu oran Avrupa genelinde yüzde 2,4, Polonya’da yüzde 3 ve Almanya’da yüzde 0,4’tü.

2019’dan bu yana, Türkiye’nin elektrik tüketimi, Avrupa’nın birleşik talebinde görülen yüzde 2’lik daralmaya ve Almanya’da kaydedilen yüzde 8’lik düşüşe mukabil yüzde 13 arttı.

İthal kömüre dayalı enerji üretimi

Türkiye kömür tüketiminin yaklaşık yüzde 40’ını ithal ediyor. Ocak-eylül arasında ülkenin kömür ithalatı yüzde 5 düşüşle yıllık 17 milyon tona geriledi.

Rusya, Türkiye’nin kömür ithalatının yaklaşık yüzde 70’ini sağlıyor. Ülkenin Rusya’dan sonraki en büyük tedarikçileri Kolombiya, Avustralya ve ABD.

Türkiye, 2023’te Polonya’yı geçerek ilk kez Avrupa’nın kömürle çalışan ikinci büyük üreticisi olmuştu. 2024’te ülke Almanya’nın önüne geçti.

Paris İklim Anlaşması ve Türkiye

Yukarıdaki rakamlar, Türkiye’nin tarafı olduğu 2015 Paris İklim Anlaşması hedefleriyle tutarsız.  Türkiye, Ulusal Katkı Beyanı (NDC) aracılığıyla 2030’a kadar sera gazı emisyonlarının artışını yüzde 21 oranında azaltma taahhüdünde bulunmuş ve bu taahhüdünü daha sonradan güncelleyerek yüzde 41’e çıkarmıştı.

Paris İklim Analşması kapsamında Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) 2024 yasama yılında gündemine alacağı açıklanan iklim kanununun ayrıntıları kamuoyunun bilgisinde değil.  ‘‘Gizli’’ olarak işaretlenmiş bir taslak metin, ilk olarak ağustos 2023’te Ankara Sanayi Odası’nın internet sitesinde yayınlanmıştı. Metne halen Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği sitesinden ulaşılabiliyor.  Ancak konuyla ilgili resmi mercilerden yapılmış bir açıklama olmadığından, kamuoyunun kanun taslağının son haline ilişkin bilgisi sınırlı. Tüm bu belirsizliklere rağmen iklim kanunu, tartışma yaratıyor ve iklim dezenformasyonuna konu oluyor.