HANUT HAKKIMIZ ENGELLENEMEZ!

CEM POLATOĞLU

Hanut; Turistlerin alışveriş yaptığı dükkandan, Rehberin, acentanın hatta şoförün aldığı pay.

Nerede var ? Tüm dünyada. Yasal mı? Değil…

Bizler TÜRSAB kanunu çıkacak diye beklerken pat diye önümüze yeni Rehber Yasasını koydular. Sanırım TÜRSAB kanunu çok itiraz aldı diye biraz geri çekildi, ufak tefek sivrilikleri kırpacaklar gibi gözüküyor

REHBERLİK YASASI;

Evet, çok büyük sıkıntılar vardı eski kanunda. Hani, kızı ve damadı rehber olan eski bir bakanın ve acentaların tepesinde turizmden pek anlamayan bir başkanın olduğu dönemde yapılan kanun. Damat kanunu diyoruz biz. Rehber imtihanlarına, rehber sayısına, acenta-rehber ilişkilerine, ücretlerine, acenta denetimlerine bile kendilerinin karar verdiği bir kanundur. Rehberden fatura istersin, yok. Serbest meslek makbuzu? O da yok. Vergi? O ne? Bunlar bilinenler. Ancak Hanut meselesi, çoğu rehber ve acentaya sürpriz oldu. Artık müşteriye haber vermeden hanut almak yok. Peki nerden çıktı bu karar?

KARIMDAN BİLE HANUT ALDIM.

Hanut yok mu dünyada? Elbette var. Fransa’da Galeries LaFayette’de alışveriş yapan karımdan bile mecburen! hanut aldım. %10’dur bu işin raconu. Peki bizde? %10’un lafı bile edilmez. %25-30, 50 isteyene bile rastladım. Halıcı, Kuyumcu, Hediyelik Eşya, Ekstra turlar, Balon, Gece eğlencesi (Kuzu vs) hatta Kapadokya girişi dinlenme tesisinde (O.A’lı) büfeden hanut almak isteyen tur lideri bile gördüm.

Bu konular yabancı basında çok işlendi. En az taksilerimize binmek kadar tedirgin yabancı turistler. Dükkanda ipek diye 5.000 dolara aldığı halının aynısını aslında floş ve Çin işi makine halısını 500 dolara gören Japon’un haberi sosyal medyada viral olmuştu. Benzeri şikayetler İspanyol ve İtalyan basınında da konu oldu. Bu nedenle bir müddet Japonlar, İspanyollar ve İtalyanlar eskisi kadar Türkiye’ye rağbet göstermediler.

HANUT HAKKI ENGELLENEMEZ..!

Incoming’de yani yabancı turiste yapılan serviste çok önemlidir Hanut. Türk turizminin dinamiğidir, bütçelerimizin yaması hatta kurtarıcısıdır. Ekonomimizin can suyudur. Bir zamanlar sezon öncesi halıcılardan aldığımız kaporalarla broşür, CD, katalog hatta yurtdışı fuar masraflarımızı karşılar, sezonda ise halıcıya borcumuzu öder, üstüne rehberimiz, şoförümüz, acenta çalışanlarımıza ek kar elde ederdik. Böyle kuruldu Türkiye’de incoming mekanizması.

Sonra? … Sonra ayağımıza sıktık kurşunları. Önce hanut oranlarını yükselttik, doymadık ottan, sabundan, eğlenceden bile yüksek oranlarda hanut aldık. Ve buna “uyanan turist” yavaş yavaş ayağını çekmeye başladı Türkiye’den.

Şimdi önceden uyarmadan turistleri hiçbir alışverişe sokamayacağız. Hanut aldığımızı baştan söyleyeceğiz. Yani az tamah çok ziyan getirdi. Ancak mutlaka bir orta yol bulunmalı. 

OTOBÜSTE REHBER BULUNDURMA ZORUNLULUĞU.

Bu da kalktı kanundan. Artık otobüslerde rehber bulundurmak zorunda değil acentalar. Çok doğru bir karar. Zaten kaçak acentacılığın önünü açan bir uygulamaydı bu. Kapadokya’ya 4 günlük otobüslü tur yapıyorsun. Orada 1 gün rehber anlatımı var. 2. ve 3. gün ekstra turlar var. Ama acenta rehbere 1 gün yerine 5 gün rehberlik ve 5 gün hem de tek kişi konaklamalı otel parası, rehberin 5 gün masraflarını ödüyor vs vs. Ama rehber Kapadokya’dan alınırsa sadece 1 gün rehberlik ücreti ödenir, ekstra günlerde rehberlik maliyeti kurtarmazsa zaten tur yapılmaz. Bu durumda küçük gruplarda 2 katına varan tur maliyeti yarı yarıya düşüyor, kaçak acentacılık da önleniyor. İsteyen yapsın hesabını.

INCOMING’DE REHBER ZORUNLU OLMALI

Ancaaaak… Yurtdışından gelen yabancı misafirlerimiz için bu uygulama çok tehlikeli. Türkiye’ye ilk defa gelen yabancıya 1 haftalık Türkiye turunda memleketi, genel bilgilendirmeyi, gastronomimizi kim profesyonel rehber kadar anlatacak? Acenta yetkilisi mi, ya da yabancı turistlerle beraber gelen yabancı tur yetkilisi mi? Bu madde tam bir saatli bomba olmuş. Yabancı dil bilse bile şirket yetkilisinin ne kadar bilgisi görgüsü var ki koskoca Türkiye’yi anlatacak. Ben hayatımda Türkiye’yi doğru ve tarafsız anlatan çok az yabancı gördüm. Eminim hiçbir acenta otobüsünü Profesyonel Rehbersiz bırakmayacaktır. Ancak aramızda rehber parası vatan sevgisinin önüne geçen meslektaşımız çıkar mı? Maalesef çıkar. Bu nedenle Rehberler kanunun bu maddesi incoming için derhal iptal edilmelidir.