TSKB, KALKINMA BANKACILIĞI PERSPEKTİFİYLE COP28’İN ÖNEMLİ SONUÇLARINI PAYLAŞTI

TSKB, bu yıl Dubai’de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP 28) Banka’nın Genel Müdürü Murat Bilgiç ve Sürdürülebilirlik Lideri Genel Müdür Yardımcısı Meral Murathan’la birlikte farklı disiplinlerden yöneticileri, teknik uzmanları ve iştirak temsilcileriyle geniş bir katılım sağladı. Bu yıl ulusal ve uluslararası temsilcilerle beraber sekiz farklı oturumda yer aldıklarını belirten TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç: “COP 28’in ortak mesajı Paris Anlaşması ile uyumlu bir net sıfır yolculuğunda aksiyonların hızlanması ihtiyacı oldu. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde küresel ısınmanın getireceği ekonomik ve sosyal riskler çok daha fazla. Adil bir geçiş planının başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyanın ortak ajandası olması gerekiyor. Uluslararası kalkınma finansmanı kurumları daha da artan şekilde sürdürülebilir finansman kaynaklarının mobilizasyonunda kritik bir rol oynamaya devam edecek” dedi. 

Sürdürülebilir ve kapsayıcı bankacılık vizyonuyla ülke ekonomisine ve reel sektörün dönüşümüne önemli katkılarda bulunan TSKB, bu yıl başkanlığını Birleşik Arap Emirlikleri’nin yürüttüğü 28. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP28) TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç ve Sürdürülebilirlik Lideri Genel Müdür Yardımcısı Meral Murathan’la birlikte farklı disiplinlerden yöneticileri, teknik uzmanları ve iştiraki şirketi Escarus’un temsilcileri ile katılım sağladı. 

Türkiye Pavilyonu’nda, sıfır karbon hedefleri ve uluslararası düzenlemeler kapsamında kurumların stratejilerinin ve iş birliği fırsatlarının tartışıldığı önemli bir etkinlik düzenleyen TSKB, Dünya Bankası, AFD, Eczacıbaşı Yapı Gereçleri ve Fiba Yenilebilir Enerji temsilcilerinin katılımı ile kalkınma finansmanı kurumları ve reel sektörü bir araya getirdi. TSKB ayrıca Türkiye, Dünya Bankası, IDFC, Joint MDB ve AIIB Pavilyonlarında yedi farklı etkinliğe panelist olarak katılım sağladı.

COP 28 ile ilgili izlenimlerini paylaşan TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç: “İklim Değişikliği Konferanslarına her yıl odaklı şekilde ilgili ekiplerimizle katılım sağlıyor, etki alanımızdaki tüm konuları yakından takip ediyoruz. Bu yıl ulusal ve uluslararası temsilcilerle beraber sekiz farklı oturumda değerlendirmelerimizi ve iyi örneklerimizi paylaşma imkânı bulduk. Genel itibariyle COP 28’in ortak mesajı Paris Anlaşması ile uyumlu bir net sıfır yolculuğunda aksiyonların hızlanması ihtiyacı oldu. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde küresel ısınmanın getireceği ekonomik ve sosyal riskler çok daha fazla. Adil bir geçiş planının başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyanın ortak ajandası olması gerekiyor. Uluslararası kalkınma finansmanı kurumları daha da artan şekilde sürdürülebilir finansman kaynaklarının mobilizasyonunda kritik bir rol oynamaya devam edecek” dedi. 

Bu yıl hem konferansa hem de Türkiye delegasyonuna rekor sayıda katılım gerçekleştiğini belirten Bilgiç sözlerine şöyle devam etti: “COP 28’e ilgili tüm Bakanlıklarımızın, kamu otoritelerimizin, finansal ve reel sektör temsilcilerimizin geniş bir katılım ve ilgi göstermesi iklim aksiyonlarının hızlanacağına işaret ediyor. Biz de ülkemizin 2053 net sıfır hedeflerine etkin katkı sunan bir banka olarak 12. Kalkınma Planı doğrultusunda sektörel karbonsuzlaşma stratejisini yakından izleyeceğiz. Tüm paydaşlarımızla entegre ve bütüncül bir bakış açısı ile kredi, yatırım bankacılığı ve danışmanlık hatlarımızla ülkemizin yeşil dönüşümüne aktif şekilde destek vermeye devam edeceğiz.” 

TSKB’den kalkınma bankacılığı perspektifiyle COP 28’in satırbaşları:

TSKB, liderlerin yanı sıra iklim ve sürdürülebilirlik alanında dünya çapında yetkin uzmanlar ve üst düzey temsilcilerin katılımıyla gerçekleşen COP28’in dikkat çeken satır başlarını kalkınma bankacılığı bakış açısıyla şöyle derledi: 

• En fakir ve savunmasız ülkelerin iklim krizinin etkileriyle mücadele etmesine yardımcı olacak “Kayıp ve Hasar Fonu” için anlaşmaya varıldı. Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya, ilk etapta Dünya Bankası Grubu çatısı altında kurulacak fon için 100’er milyon dolarlık taahhütlerde bulundu. Konferansın ilerleyen günlerinde Kayıp ve Hasar Fonu’na taahhütlerin 725 milyon dolar’a ulaştığı açıklandı.

• COP28’in üzerinde anlaşma sağlanan sonuç metninde “fosil yakıt” ibaresi ilk defa yer aldı. Metinde fosil kaynaklı enerji sistemlerinden, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak adına 2030’a kadar eylemlerin hızlandırılması yolu ile adil, sistemli ve eşitlikçi bir şekilde uzaklaşarak dönüşme hedefi belirlendi. Metinde ayrıca, 2030 yılına kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması ve enerji verimliliği iyileştirmesinin iki katına çıkarılması yer alırken, başta metan olmak üzere karbondioksit dışı emisyonların önemli oranda azaltılmasının hızlandırılması maddesi eklendi. Bununla birlikte, verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarının mümkün olan en kısa sürede aşamalı olarak kaldırılması ön plana çıkarıldı. 

• Kömür santrallerinin aşamalı olarak devreden çıkarılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının hızlandırılması; öncelikle emisyonların azaltılmasının zor olduğu sektörlerde karbon yakalama, kullanma ve depolama gibi teknolojiler ile birlikte düşük karbonlu hidrojen üretimi de dahil olmak üzere sıfır ve düşük emisyon teknolojilerinin yaygınlaştırılması maddeler arasında yer aldı. 

• 39 ülke “Hidrojen Niyet Beyanı”nı imzaladı. Böylece hidrojen sertifikasyon programlarının tanınması ve hidrojen potansiyelinin dünya genelinde kullanılmasında iş birliğinin önünün açılması amaçlanıyor. 

• 50’den fazla petrol ve doğal gaz şirketi ise Petrol ve Gaz Dekarbonizasyon Şartı’na (OGDC) bağlılığını açıkladı. OGDC, 2030 yılına kadar rutin yakmayı durdurmak ve 2050 yılına kadar net sıfır operasyona ulaşmak gibi iddialı hedefler ortaya koyuyor. 

• COP28 Başkanlığı, Afrika’nın temiz ve yenilenebilir enerji potansiyelini ortaya çıkarmaya yönelik 4,5 milyar dolarlık Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) finans girişimini duyurdu. 

• Birleşik Arap Emirlikleri, 30 milyar dolar tutarında bir iklim fonu kurduğunu açıkladı. Alterra isimli fon iklim odaklı en büyük özel sektör fonu olacak. 

• Japonya ve Fransa; Afrika Kalkınma Bankası’nın (AfDB) ve Amerika Kıtası Kalkınma Bankası’nın (IDB) iklim ve kalkınma için IMF Özel Çekme Hakları’ndan (SDRs) yararlanma planını destekleyeceklerini açıkladı. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile Almanya Federal Ekonomik İşler ve İklim Eylemi Bakanlığı bir anlaşma imzaladı. Buna göre, kurulmuş olan İklim Sendikasyon Platformu ile 225 milyon Euro seviyesine kadar özel sektör finansmanının harekete geçirilmesi hedefleniyor. 30 milyon Euro tutarındaki kısmi garanti, Uluslararası İklim Girişimi tarafından sağlanacak. “İnovatif bir garanti aracı” olarak tanıtılan platform 7,5 kaldıraç hedefliyor. Platform Doğu Avrupa ülkeleri, Balkanlar, Türkiye, Güney ve Doğu Akdeniz ülkeleri ile Orta Asya ülkelerini kapsayacak.

• Farklı coğrafyalarda faaliyet gösteren 10 kalkınma bankası tarafından kurulmuş olan Çok Taraflı Kalkınma Bankaları Grubu-Joint MDB “Doğa+” yatırımlar için bir perspektif dokümanı yayımladı. Bu grup ayrıca COP28 bitiminde, sosyal açıdan kapsayıcı, cinsiyete duyarlı ve doğaya olumlu iklim ve kalkınma eylemine olan bağlılıklarını yeniden teyit eden bir bildirge yayımladı.

• COP28’de Sağlık, Doğa ve Tarım güçlenen kavramlar olarak öne çıktı. Bu yıl “sağlık” ilk defa tema günü konusu oldu. 123 ülke sağlık deklarasyonuna imza atarak iklim krizinin artan sağlık etkilerine dikkat çekti.

• 134 ülke Sürdürülebilir Tarım, Dayanıklı Gıda Sistemleri ve İklim Eylemi Bildirgesi’ni imzaladı. 

• Politikaların toplumsal cinsiyete duyarlı hale getirilmesinin, tüm ekosistemlerin bütünlüğünün sağlanmasının ve biyoçeşitliliğin korunmasının değeri ön plana çıkarıldı.

• Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, gelişmekte olan ülkelerde çelik, çimento ve alüminyum gibi sektörlerin karbonsuzlaştırılmasına yardımcı olacak “İklim Kulübü”nün kurulduğunu açıkladı. 

• Yerel İklim Eylemi Süreci kapsamında COP28’e 250’den fazla belediye başkanı ve vali katıldı. COP28 Başkanlığı kentsel altyapı ve yerel iklim eylemi finansmanında kullanmak üzere 467 milyon dolar harekete geçirdi. 

“Küresel Kırılma Noktaları 2023 (Global Tipping Points 2023)” raporu yayımlandı. Hem pozitif hem negatif kırılma noktalarının değerlendirildiği raporda beş kırılma noktasının güncel olarak risk altında olduğuna dikkat çekiliyor. Üç kırılma noktasının daha 1,5 derece ısınmaya yaklaştıkça riske gireceği değerlendiriliyor. Grönland ve Batı Antarktika buz tabakaları, sıcak su resifleri, Kuzey Atlantik kutup altı girdap dolaşımı ve permafrostun güncel olarak risk altında olduğuna dikkat çekiliyor. Üç kırılma noktasının daha (kuzey ormanları, mangrovlar ve deniz çayırları) 1,5 derece ısınmaya yaklaştıkça riske gireceği değerlendiriliyor.

• Türkiye İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından açıklanan girişimler ise şöyle sıralandı:
  1. İklim Kulübü
  2. Kritik Ham Maddeler Kulübü
  3. Dayanıklı Gıda Sistemleri, Sürdürülebilir Tarım ve İklim Eylemine İlişkin Emirlik Deklarasyonu
  4. Buzul Dostları Grubu
  5. Çimentoda Atılım
  6. İklim İçin Mangrov İttifakı
  7. COP28’de Eğitim ve İklim Değişikliği Ortak Gündemi Bildirgesi
  8. İklim ve Sağlık Deklarasyonu
  9. İklim Eylemi İçin Yüksek Hedefli Çok Düzeyli Ortaklıklar Koalisyonu (CHAMP)