2023 Yılı 2. Dönem Asgari Ücret Desteği Genelgesi Yayımlandı

İşverenlere 2023 yılı Temmuz-Aralık döneminde sağlanacak olan günlük 16,66 TL, aylık (16,66 TL x 30 gün) 499,80 TL tutarındaki asgari ücret desteğinin uygulama usul ve esasları SGK’nın 01.09.2023 tarihli ve 2023/25 sayılı Genelgesinde açıklandı.

15.07.2023 tarihli ve 32249 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7456 sayılı “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi için Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un” 17.Maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici-96.Maddede 2023 yılı 2.Dönem Asgari Ücret Desteği ile ilgili düzenleme yapılmıştı.

2023 yılı 2.Dönem asgari ücret desteği uygulamasının usul ve esaslarıyla ilgili 01.09.2023 tarihli ve 2023/25 sayılı SGK Genelgesinde aşağıdaki hususlar belirtilmiştir:

1-) Kapsama Giren İşverenler

5510/4-1 (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran özel sektör işyeri işverenleri ile 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvelde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 5510/4-1 (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli (Malullük-Yaşlılık-Ölüm) sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler hariç olmak üzere diğer kamu işyeri işverenleri yararlanacaktır.

2-) 2023 yılından önce tescil edilmiş olan işyerleri

2022 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde (APHB) veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde (MPHB) prime esas günlük kazancı 324 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını (PÖGS) geçmemek üzere, 2022 yılının aynı ayına ilişkin verilen APHB veya MPHB’nde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam PÖGS’nin, 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları için günlük 16,66 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

“1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92” nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

3-) 2023 yılında tescil edilmiş / edilecek olan işyerleri

2023 yılı içinde ilk defa 5510 sayılı Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam PÖGS’nin 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları/dönemi için günlük 16,66 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

Yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki/beyannamelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerindeki/beyannamelerindeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

“1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92” nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

4-) 2022 yılı sonuna kadar hiç sigortalı bildirimi yapmamış olan işyerleri

2023 yılından önce Kanun kapsamına alınmış, ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri 2023 yılında tescil edilmiş olan işyerleri gibi destekten yararlanacaklardır.

5-) Toplu iş sözleşmesi olan işyerleri ile Linyit ve Taşkömürü işyerleri

Asgari ücret desteğine esas prim gün sayısı hesabında 2022 yılı için baz alınan 324 TL tutarındaki günlük kazanç sınırı;

• 6356 sayılı Sendikalar ve TİS Kanunu hükümleri uyarınca TİS’e tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 TL,
• 3213 sayılı Kanunun Ek 9.Maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için ise 863 TL, 0larak dikkate alınacaktır.

6-) Destekten yararlanma şartları

• 2023 yılı Temmuz ile Aralık aylarına ait APHB veya MPHB’nin yasal süresi içerisinde verilmesi,
• 2023 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri için söz konusu destekten yararlanılması için APHB/MHPB’lerden doğan sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi ve borç varsa taksitlendirilmiş olması,
• 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları için çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirilmiş ve bildirilen sigortalıların da fiilen çalıştırılmış olması,
• 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğine veya hiç bildirilmediğine dair denetim ve kontrolle yetkili olan memurlarca bir tespitin yapılmamış olması, gerekmektedir. 2023 yılı öncesi tescil edilmiş olan işyerlerinin;
• SGK’ya vadesi geçmiş borcu olsa dahi asgari ücret desteğinden yararlanılabileceği gibi, APHB veya MPHB’den kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da bulunmamaktadır.

7-) Destekten yararlanabilmek için en az sigortalı bildirim sınırı

2023 yılı öncesi tescil edilmiş olan işyerleri için; 2023/Temmuz ile Aralık aylarında 5510/4-1 (a) bendi kapsamında uzun vade sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının, 2022 yılı Ocak ila Aralık ayında 5510/4-1 (a) kapsamında uzun vade sigorta kollarından en az bildirim yapılan aydaki sigortalı sayısından az olmaması gerekmektedir.

😎 Destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde

• Gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar (destekten yararlanılacak ayda/dönemde eksik gün nedeni 2-Ücretsiz İzin, 18-Kısa Çalışma Ödeneği, 21-Diğer Ücretsiz İzin, 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler olarak seçilen sigortalılar hariç) ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır.
• Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.
• Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde, bu sigortalı için ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
• Aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
• Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir.

9-) Alt işverenlerin destekten yararlanması

• Asgari ücret desteğinin hesaplanmasında, prim ödeme gün sayısı, toplam sigortalı sayısı, ortalama sigortalı sayısı, 2022 yılındaki uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen en az bildirim yapılan aydaki sigortalı sayısı ve prime esas kazanç hesabı konusunda yukarıda belirtilen hususlar asıl işveren ve her bir alt işveren yönünden ayrı ayrı değerlendirilecektir.
• Alt işverenler, yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir alt işverenin Kuruma borcu bulunmasına rağmen kendi alt işverenliğinden kaynaklanan borcu bulunmayan ve “3-2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan işyerlerine ilişkin İş Ve işlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanan alt işveren destekten yararlanmaya devam edecektir.
• Alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır. Ancak, asgari ücret desteğinin iptalinden dolayı alt işverene çıkacak borçlardan asıl işveren de müteselsilen sorumlu olacaktır.
• Destekten yararlanmak için asıl işverenlerin alt işverenleri ile, alt işverenlerin ise birbirleriyle istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

10-) Sigortasız veya sahte sigortalı çalıştırma durumu

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi halinde asgari ücret desteğinden yararlanılamayacaktır.

Sigortalıların prime esas kazançlarının 2023 yılı Temmuz ile Aralık ayları için Kuruma bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak ve bu işyerleri destekten yararlandırılmayacaktır.

Ancak, ilgili ayda 2023 yılına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,50 TL’yi) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri destekten yararlanmaya devam edeceklerdir.

11. İhale makamlarınca destekten yararlanan işverenlerin hak edişlerinden yapılacak kesintilere ilişkin usul ve esaslar

5510 sayılı Kanunun Geçici-96. maddesi kapsamında destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hak edişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesinti yapılacaktır.

12. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalıştırılan sigortalılar ile konut kapıcılığı işyerlerinde çalıştırılan sigortalılar

01/01/2023 tarihinden önce ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler için 2022 yılında beyan edilen prime esas günlük kazanç tutarının 324,00 TL ve altında olması koşuluyla destekten yararlandırılacaklardır.

İlk defa 01/01/2023 ve sonrasında ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştırması nedeniyle 5510/Ek-9.Madde kapsamında müracaat eden işverenler hakkında vadesi geçmiş borcun bulunmaması ve cari ay prim borçlarının ödenme zorunluluğu bulunduğundan, “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.

13. İşyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi:

İşyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden, asgari ücret desteği uygulamasında da devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlem yapılacaktır.

Adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleri bakımından yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, işyeri tescili aşamasında sigorta primleri teşvik uygulamasında olduğu gibi “adres değişikliği” seçeneği işaretlenmek suretiyle destekten yararlanılacaktır.

14. Birlikte yararlanılamayacak teşvikler:

4447 sayılı Kanunun Geçici-19.Maddesinde: “İşverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamaz.” hükümleri yer almaktadır.

Bu bağlamda, 4447 sayılı Kanunun Geçici-19.Maddesinde yer alan teşviklerden yararlanan sigortalılar için söz konusu teşviklerden yararlanılan aylarda asgari ücret desteğinden faydalanılamayacaktır.

Ancak, 01/01/2023 tarihinden önce tescil edilmiş işyerleri bakımından 2022 yılının aynı ayında bu teşviklerden bildirilen sigortalıların bulunması halinde söz konusu sigortalılar asgari ücret desteğine esas gün sayısının hesabında dikkate alınacaktır.

• 4447 sayılı Kanun’un Geçici-19.Maddesinin 16.Fıkrasına istinaden destekten yararlanma süresi Cumhurbaşkanı Kararı ile uzatılabileceğinden, bu genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla süre uzatımı yapılmış olması halinde, 2023 yılında 4447 sayılı Kanun’un geçici 19 uncu maddesinde yer alan teşvikten yararlanan sigortalılar için söz konusu teşvikten yararlanılan aylarda asgari ücret desteğinden faydalanılamayacaktır.

15. Muvazaalı işlemler

Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil olunacaktır.

16. Destek tutarının mahsubu

Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

İşverenin 28/02/2024 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda; alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir.

Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, 5510 sayılı Kanun’un 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacaktır.

17. Başvuru şartı

Destekten yararlanmak için başvuru şartı aranmayacak olup, belirtilen şartları taşıdığı sistem tarafından tespit edilen işverenler destekten yararlanacaktır.

18. Yürürlük

Söz konusu Genelge hükümleri 01/07/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.