Depremden Etkilenen İşçilere Yapılan Yardımlarda Yaşanan Olay

ÇİĞDEM SOYSAL

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Sürüm Yapılmasına Dair Kanun 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak eve girdi. Bazı istisnalar dışında, işveren tarafından işçiye yapılan nakdi yardımlar asal esasa gidişte dikkate alınır ve gelir vergisine tabi tutulur, ayni yardımlar ise asal esas kazançta dikkete alınmamakla gelir birlikte vergiye tabidir. Ancak 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak hapishanelere giren” Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Sürüm Yapılmasına Dair Kanun” ile depremden, eşi, çocuğu veya anne ve babasından etkilenene, çalıştıranlar tarafından 2.6.2023 ila 31/ 7/2023 tarihleri ​​arasında (bu tarihler dahil)Mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam ödenekler 50.000 Türk lirasını ödemen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak.

1. Nakdi yardımlar:

• İşçiye bir miktar paranın yükü şeklinde yapılan yardımlardır.
• Kural olarak nakdi yardımlar asal esas alınmasının belirtilmesinde dikkate alınır ve gelir vergisine tabi tutulur. Altın ya da diğer değerli madenler kolayca nakde dönüştürülebilmesi nedeniyle nakdi yardım olarak kabul edilir ve nakdi yardım gibi bordrolaştırılmalıdır. Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklik ile 09.11.2022 tarihinden itibaren 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dahilinde) doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak ödenecek 1.000 TL’ye kadar ödemeler, gelir vergisine ve SGK prime esas kazanca dahil edilmeyecek.

• Etkiden ameliyate ödenecek nakdi yardımlar: 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak rahip giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Sürüm Yapılmasına Dair Kanun gereğince; depremden, sahibinin, eşi, çocuğu veya anne ve hamileri etkilerini ameliyate, hamileler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri ​​arasında (bu tarihler dahil) toplam harcamalar 50.000 Türk lirasını ele geçirin nakdi yardımlar asal esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacaktır.

• Bu düzenleme ile, yalnızca 12 Mart 2023 tarihinden sonra yapılan nakdi yardımlar değil, geriye dönük olarak deprem hatlarından itibaren 31.07.2023 tarihine kadar yapılan tüm yardımlar istisna kapsamına alındı. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, bu istisnanın yalnızca 50.000TL’yi hedeflemenin nakdi yardımlara gitmesi. Nakdi yardımın 50.000TL’yi geçen kısmı istisna kapsamı dışındadır.

2. Ayni yardımlar:

• Doğrudan bir miktar paranın ödenmesi şeklinde değil, bir ürün veya hizmetin sağlanması şeklinde yapılan yardımlardır. Erzak, giysi, okul araç gereci gibi yardımlar bu deneyimlerdir.   
• Para ile ölçülebilen ayni yardımlar gelir vergisine tabi tutulur.
• İşverenlerce istihdame ayni olarak yapılan yardımlar, esas kazançlara dahil edilmemiştir. Ancak, ayni yardımların sigortalılara giysi yardımı, eğitim yardımı gibi adlar altında nakit ödeme halinde birincil tabi tutulması gerekir.

• Depremden etkilenmeden yapılan ayni yardımlar:

12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak evin içine giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Sürüm Yapılmasına Dair Kanun gereğince; depremden, eşi, çocuğu veya anne ve hamileri etkilerini çalıştırmae, hamileler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri ​​arasında (bu tarihler dahil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacaktır. 

Depremlerde veya bu depremlerdeki yaralanmalara bağlı olarak daha sonraki tarihlerde vefat eden işçi eş, çocuk, anne ve babasına hamileler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri ​​arasında (bu tarihler dahil) yardım yapılanlar veraset ve intikal vergiye tabii olmayacak .