MÜZE’DE YENİ BİR SERGİ: ORADA KİMSE YOK MU?

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, Ankaralı sanatçı Safigül Kurtyiğit’in Ankara Yahudi Mahallesi’nden yola çıkarak hazırladığı “ORADA KİMSE YOK MU?” sergisine kapılarını açıyor.   31 Ocak’ta açılışı yapılacak sergi, 28 Şubat’a kadar gezilebilir.

Giderek yok edilen ya da tahribata uğrayan kent imgesine vurguda bulunmak, içinde yaşadığımız mekânlara odaklanıp kent belleğinin izini sürmek ve gerçekleştirilen uygulamalar aracılığıyla kent belleğini koruma altına almayı öncelikli hedeflerinden birisi olarak belirleyen sanatçı Safigül Kurtyiğit bu sergisinde bellek yitimine karşı kent belleğinin izini sürerek, kentte yaşanan dönüşümleri/değişimleri görünür kılarak hızla değişen, değişirken belleklerden silinen kent imgesini hatırlatmaya çalışmakta. Ulus semti ve çevresini olduğu kadar Yahudi Mahallesi’ni de öncelikli ziyaret noktalarından biri olarak belirleyen sanatçı proje süreci boyunca, her ziyaretinde kendisini farklı bir biçimde karşılayan mahalle ile temas noktaları oluşturmaya, bağ kurmaya çalışmış ve bu deneyimleri sanatsal pratiğine yansıtmıştır. Bu bağlamda, “ORADA KİMSE YOK MU?” isimli sergi beş ayrı katmanda düzenlenmiştir.

Bireysel serüvende mekânlar ve araziler gözlemlenerek ilk etapta eskizler yapılmış, mekânlara dair buluntu nesneler ve araziye ait toprak örnekleriyle arşiv zenginleştirilmiş ve sanatsal çalışmaların temelini oluşturmak üzere fotoğraf ve videolarla desteklenmiştir. Seriye ait ilk çalışmayı kolajlar, ikinciyi çizimler, üçüncüyü branda üzerine fotoğraf yerleştirmeleriyle oluşturulan manifesto, dördüncüyü seramik kiliyle mekânlardan alınan izler ve son olarak da mekanların yer aldığı video art çalışması oluşturmaktadır.

Proje boyunca, yeni bir yaşam düşsel olarak kurgulanmış, kilitli kapıların ardında yaşamlar düşlenirken avlu kapılarından çıkarak hararetle koşuşturan insanlar, oyun alemindeki çocuklar, balkonunda oturan bir nine, komşuluklar gibi sahneler fotoğrafların üzerine silinebilen kalemle çizilerek bellekte canlandırılmak istenmiştir. Ayrıca 1980 yılında kentsel sit alanı kapsamına alınan  mahalleye, geciken müdahale nedeniyle elliden fazla mekân ya yakılmış ya da yıkılarak günümüze kadar ulaşamamıştır. Var olanların birçoğu da kaderine terk edilerek çürümeye bırakılmıştır. Bu duruma dikkat çekmek için sanatçı eliyle bazı mekânlara boya ile iyileştirme yapılmak istenmiştir. Gözlemlenen mekânlarda elde edilen verilerle ve mahallenin kendi imgelerinin dönüşümüyle gerçekleştirilen uygulamalar aracılığıyla, giderek yok olan kent belleği koruma altına alınıp görünür kılınırken ayrıca yıkılan evler, yok olan doğanın yanı sıra sokakta yaşayan hayvan imgeleri de çalışmalara dahil edilmiştir. Ayrıca, sahipsiz bırakılarak kaderine terk edilen mekânların, komşuluk duyarlılığı ile sahiplenilmeleri görünür hale getirilmiştir.

Kentin kimliğinde yer edinip kolektif belleği oluşturan Yahudi Mahallesi’ne yönelik kent belleği ve kentin izini sürme kavramları üzerinden gerçekleştirilen “ORADA KİMSE YOK MU?” adlı çalışma, belge niteliği taşımasıyla aynı zamanda arşivseldir. Çalışma ile kentin kimliğinde yer edinen ve kent belleği açısından tarihi ve kültürel öğeler barındıran Yahudi Mahallesi’nin toplumsal bellekteki yerini pekiştirmek amaçlanmıştır.