HAYAL ÜRÜNÜ ÖZGEÇMİŞLER SAHTE KARİYER YARATIYOR

Türkiye, Tekirdağ’ın Çerkezköy ilçesindeki devlet hastanesinde sahte doktor skandalını konuşuyor. Sahte doktor kadar olmasa da birçok çalışan, özgeçmişinde gerçek olmayan bilgilere yer veriyor. Kimi yabancı dil bilgisini olduğundan fazla gösteriyor, not ortalamasını yüksek tutuyor, kimi askerlik yapmamasına rağmen tecilli olduğunu yazıyor. Hatta okumadığı bölümü, almadığı kursları özgeçmişlerine yazanlar bile var. Ancak işe girme hayaliyle verilen yanlış bilgiler ileride başınıza bela olabilir, hatta tazminat ödemek zorunda bile kalabilirsiniz.

Yanlış bilgiler yazıyorlar

Bazı çalışanların özgeçmişinde hilelere başvurduğunu belirten Kariyer Danışmanı, Akademisyen Yazar Ecehan Ersöz, “Özgeçmişlerde gerçek olmayan sahte bilgiler vermek işvereni yanıltıcı durum taşıdığı için son derece hatalı bir davranış. Bu yanlış bilgiler mezuniyet dereceleri, yabancı dil bilgisi veya farklı konulardaki eğitim ve sertifikasyonu kapsayabiliyor. Özellikle yabancı dil konusunda okuma, yazma, konuşma konusunda doğru seviyelendirmeyi başlangıç, orta düzey veya işleri şeklinde yapmak gerekiyor. Yine yazılım bilgisinde veya teorik bilginin yanında uygulama pratiği gerektiren birçok iş alanında bu seviyeyi doğru aktarmama sıkıntısı yaşanıyor. Diğer yandan mezuniyet dereceleri doğru şekilde aktarılmalı, fakülte ve bölüm bilgisi de doğru olmalı. Bazı bölüm isimleri birbirine benziyor diye yüksek puanlı bölüm ismini yazan birçok kişi var” dedi.

Tazminatsız işten çıkarılabilir

İşveren ile yapılacak sözleşme öncesi tüm bilgilerin doğru aktarılması gerektiğine dikkat çeken Ersöz, “Bazen işe girmenin heyecanı ve hevesi ile bu detaylar atlanıyor. Fakat yanlış bilgi verilmesi durumu işverene çalışanı tazminatsız işten çıkarma hakkı doğuruyor. Yaptırım bununla da sınırlı değil. İlaveten işveren bu yanıltıcı bilgiler sebebiyle tazminat da talep edebilir. Zira ilgili pozisyonun gerekliliklerine sahip olmayan bir çalışan işvereni maddi manevi zarara uğratabilir. Sektör ve müşterileri nezdinde itibar ve güven kaybettirebilir. 

Yine bu olay ne yazık özgeçmiş sahteciliği, unvan sahteciliği ve diploma sahteciliği olarak ilerliyor. Unvan sahteciliği ise herkesin kendine yeterli donanımı olmadan hoşuna giden unvanları kendi kendisine vermesi şeklinde ortaya çıkıyor. Bu durum yine her iş alanında hatta bazen sosyal medyada takipçilerin ya da müşterilerin mağdur olması ile sonuçlanıyor. Diploma sahteciliği ise tutuklanma ile sonuçlanabilir. Yine tez konusunda da yapılan sahtekarlıklar sektörlere ciddi zarar veriyor. Bu noktada insan kaynakları yöneticilerine büyük görev düşüyor. İşe başlamadan önce evrakların kontrolü yapılmalı. Yetkinliklere dair test ve analizler uygulanmalı” diye konuştu.

Hayatınızı etkileyebilir

İş Kanunu’nda konuyla ilgili bir maddenin yer aldığını aktaran Ersöz, “İşverenin haklı fesih ile işten çıkartmasını yani tazminatsız çıkartmayı düzenleyen 25. maddesinde ‘İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması’ şeklinde tanımlanıyor. 

Mülakata girildiğinde sorular dürüst şekilde yanıtlanmalı. Bu kişinin işveren nezdindeki güveni ve itibarı açısından da çok önemli bir husus. Yanlış bilgi, deneyim, yetkinlik beyan ederek işe girebileceğini düşünenler uzun vadede kariyerine zarar vermiş oluyor. Zira daha sonrasında başka işe başvurduğunda referans gerektiği zaman bu yaptığı yanlış beyan onu kariyeri boyunca izleyecektir. Zaten aday şans eseri yanlış beyanla işe girse bile uzun vadede işveren iş yapma biçiminden ve iş sonuçlarından kişinin yeterli olmadığını anlar” ifadelerini kullandı. 

Hangi bilgiler talep edilebilir?

Ersöz, işverenin talep edebileceği bilgileri ise şu şekilde sıraladı: “İşverenler çalışanlardan üniversite mezuniyeti, alınan sertifikalar, nüfus bilgilerini, ikamet kayıtlarını, sabıka kaydını, sağlık bilgilerini ve benzeri kişisel verilerini özlük dosyasında saklamak üzere talep edebilirler. İşveren bu bilgilerin gizliliğinden sorumludur. Özel hayata dair bilgiler ise talep edilmemeli.”