Fed’in Resesyon ve Enflasyon Olgularını Değerlendirmesi Aşaması

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >>  Resesyon, stagflasyon, enflasyon… Son dönemlerde Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, bunun etrafında oluşan ekonomik belirsizlik ve aynı zamanda getiri eğrisi düzleşmesinin resesyon endişelerini körüklemesi ile beraber Fed de kritik bir dönemece girmiş durumdadır. Bununla beraber, resesyona sebep olacak dinamiklerin aslında bunu tamamen içine alacak olan bir stagflasyon döngüsü olduğunu düşünecek olursak, kritik politika hedeflerinin sağlanması konusunda Fed ya büyüme dinamiklerine zarar vermeyen bir yumuşak geçiş sağlamak, ya da enflasyonu yeterince düşürecek bir döngüselleşme sağlamalıdır. 16 Mart kararının dayanak noktaları, Fed’in gideceği noktayı bize gösterecektir.

FOMC Aralık 2021 ekonomik projeksiyonları: PCE ve çekirdek PCE için medyanlar, merkezi eğilimler ve ekonomik tahmin aralıkları, 2021–24 ve daha uzun vade için… Kaynak: Federal Reserve

Enflasyon ve faiz karşılaştırması… Merkez bankalarının, aslında ECB kararının içindeki sürreal ayrıntılardan da gördüğümüz üzere, enflasyon ve verim eğrisini takip etme konusunda süreklilik sorunu çektikleri görülmektedir. Ekonomiyi canlandırıcı adımlar, mali teşviklerin de katkısıyla büyümeye doğru giden süreci açtı. Bu noktada, ortaya çıkan enflasyon politika kaynaklı olmasa da, güncel enflasyonun getirdiği eğri güncellemesi gelecek dönem enflasyon beklentilerini de bozucu etkide bulundu ve faiz eğrisi nominal bazda bunu takip eden bir düzlemde olmadı. Dolayısıyla, Merkez bankalarının güncel ekonomik risklere rağmen enflasyon gerçeğinden kaçamamasının altında bu yatıyor. Fed, bu nedenle dengeli de olsa bir sıkılaşma döngüsü oturtmak durumunda olacak.

Ekonomik tahminler… Emtia fiyatlarındaki artış, tüketiciler ve işletmeler için halihazırda zorlu bir fiyat ortamına yol açıyor. Bu artışın Rusya krizi ile beraber daha fazla ivme kazanacağı aşikar. Bu da ileride döngüsel olarak düşecek enflasyonun denge noktasına ve politika hedefine ulaşmasında süreyi uzatacak demek oluyor. Büyümenin yavaşlayacak olması nedeniyle, 50 baz puanlık bir artış olasılığı düşük görünüyor. FOMC üyelerinden gelen yeni ekonomik projeksiyonlar da bu haftaki toplantıda açıklanacak ve Komite’nin büyüme, enflasyon ve beklentileri aşmaya devam eden bir işgücü piyasası toparlanması üzerindeki mevcut baskıları nasıl dengelemeyi beklediğine ışık tutmaya yardımcı olacak.

GSYH’nin sınırlı bir aşağı revizyona uğraması, buna karşılık pozitif ve ortalama değerlere yakın bir yerde tutulması, enflasyon tahminlerinin yükseltilmesi ve işsizlik tahminlerinin fazla bir revizyona konu olmaması muhtemeldir.

Fed efektif faiz oranı ve enflasyon karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg

Sıkılaşmanın derecesi, bilanço ve stagflasyon olgusu… FOMC üyeleri, bilanço küçültmeden önce birkaç faiz artırımı yapmak istediklerinin sinyallerini verdiler, bu nedenle bu toplantıda bilanço politikasında herhangi bir değişiklik beklemiyoruz. Enflasyonun yükselmesi ve getiri eğrisinin düzleşmesi politika yapmayı zorlaştırıyor, çünkü iç içe geçmiş bir enflasyon ve resesyon olgusuyla karşı karşıyayız.Elde olan ekonomik dengeler 1970’lerle benzeştirildiği için, hızlı parasal sıkılaşmanın ekonomiyi küçültücü etkisinden endişe ediliyor. Tahvil piyasası savaş nedeniyle oldukça hareketli olacak ve buna bağlı olarak bilançodaki Amerikan tahvillerinin değeri de değişecek. Burada kritik olgu şu; enflasyonla beraber faizleri artan, değeri düşen tahviller mi? Yoksa savaş riskleri nedeniyle talep gören ve değeri artan tahviller mi?

Sonuç? Görünen o ki, Fed’in etki alanı manşet ve çekirdek enflasyon için ayrı ayrı işleyecek ve talep, ücret, kredi kaynaklı enflasyon noktasında çekirdek eğilimler hedefe yaklaşmakta daha önemli. Manşeti etkileyen asıl kalemler olan gıda ve enerji tarafı yoğun şekilde Fed dışı faktörlere bağlı. Bu da enflasyonun nereye kadar düşebileceği konusunda ortalamada %2 hedefini efektif olarak işlevsellik dışında tutuyor. Fed’in faizleri enflasyona ve enflasyon beklentilerine göre oldukça düşük. Bu da Fed’in mevcut jeopolitik ve tedarik zinciri kaynaklı risklere rağmen faiz artırmayı yine de düşünmesine neden oluyor.