Nickelback

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ >> 

Tedarik zinciri ve margin call… Nikel fiyatlarındaki yükseliş, LME’de trade kaynaklı ve short pozisyonda yakalananların margin call durumları nedeniyle öne çıkmış durumda.  Savaş risklerinden dolayı oluşan tedarik zincirleri aksaması ciddi fiyat yükselişinin konu olmasına neden oluyor. Fiyat etkileşimleri, yaptırımların ve talebin durumu da göz önüne alındığı zaman daha büyük fiyat hareketlerine neden olabilir. Normal şartlar altında üretici için durum pozitif, ancak yaptırımlar Rusya açısından dengeyi bozduğu için buradaki denge biraz farklı işleyecek.

Nikel üretimine göre ülkelerin listesi… Kaynak: U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries

Üretim şoku ve talep ağı… Bir kez daha belirtmekte fayda var. Gelinen fiyatları açıklayan sadece maliyet unsuru değil, piyasada oluşacak meta eksikliği.  Nikel, paslanmaz çelik, alniko mıknatıslar, madeni paralar, şarj edilebilir piller, elektro gitar telleri, mikrofon kapsülleri, tesisat armatürleri üzerine kaplama ve permalloy, elinvar ve özel alaşımlar gibi birçok endüstriyel ve tüketici ürününde kullanılmaktadır. Günümüzde paslanmaz çelik; Lokomotif, uçak, kamyon ve vagon gibi ulaşım araçlarının üretiminde sıklıkla kullanılmaktadır. Nikel elementi, yüksek veya düşük sıcaklıklara karşı direncinden dolayı motor parçalarında kullanılmaktadır. Bu duruma örnek olarak jet motorları ve gaz türbinleri verilebilir.

Dolayısıyla sektörel anlamda demir çelik, otomotiv gibi kolları direkt ilgilendiriyor. Rusya, nikel üretiminin %10’luk kısmını karşılıyor. Savaş riskleri, üretim ağını bozduğundan dolayı mal tedariki kısmında çok sınırlamalar yaşayacağız. Sanayi talebi, Rusya dışında ağırlık sahibi olan pazarlardan ikame aranmasına neden olabilir. Dünya nikel üretiminde Rusya’nın önünde yer alan ve yaptırımsız piyasalar olan Endonezya ve Filipinler göze çarpıyor.

Nikel 3 aylık rolling fiyat ve Rusya toplam nikel ihracatı karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg

Sonuç? Nikelin önemli bir alaşım metali olması ve sanayideki kullanım ağı nedeniyle birçok şirketin üretim maliyetleri direkt olarak etkilenecektir. Savaş belirsizliği, tedarik zincirindeki kırılmalara ilave etkide bulunduğundan dolayı hemen tüm emtia gruplarındaki hareketleri içine alır şekilde, görülmemiş fiyatlar tecrübe edilmekte. En büyük rafine nikel ihracatçısı olan Rusya’dan tedarikte aksama olasılığından endişe duyduğundan fiyatlar haftalardır yükseliyor. Manik piyasa hareketleri, ekonomik açıdan üretim maliyetlerini, finansal piyasalar açısından margin call ve short squeeze kaynaklı hareketleri tetikleyebilecektir. Fiyat oynaklığı ise, siyasi kriz ve üretime dair belirsizlikler nedeniyle, ambargodan da gelebilecek ek etkiler kaynaklı olarak sürebilecek durumdadır.