Federal Reserve Teknik Bilanço Gelişmeleri

ENVER ERKAN, TERA YATIRIM BAŞEKONOMİSTİ

Bilançonun büyüklüğünü küçültme ilkeleri… FOMC, politika açıklamasının yanında aynı zamanda “Federal Reserve Bilançosunun Büyüklüğünü Küçültme İlkeleri” başlıklı bir belge yayınladı. Komite, “para politikası duruşunu ayarlamanın birincil yolu olarak federal fon oranı hedef aralığındaki değişiklikleri” ve “Fed’in menkul kıymetlerini zaman içinde öngörülebilir bir şekilde azaltmayı amaçladığını” görmeye devam ediyor. Powell da basın toplantısında bilançosunun nasıl ve ne zaman küçültüleceğine ilişkin tartışmaların yeni başladığını belirtti.

Başlangıç noktası… Piyasadaki bazı analizler Haziran, bazıları Eylül ayını bilanço azaltması anlamında öne çıkarsa da, Fed ilk tur QT aşamasını Haziran’da düşük bir hızda açıklayabilir ve Eylül’de ikinci tur ayarlamaları yapabilir. Şimdi burada 19 Ocak tarihli Makro Perspektif raporumuza bir atıfta bulunacağım;

Hazine’nin önümüzdeki aylarda vadesi dolacak borçlanma senetleri yaklaşık 1,1 trilyon dolarlık bir alanı kaplıyor (15 günde 77 milyar, 3 ayda 329,7 milyar, 1 yılda 728 milyar). Fed bu tahvilleri değiştirmediğinde (piyasadan tahvil alıp repo ve mevduat yapar), bu miktarda likidite çekmiş olacaktır. 1 ila 5 yıl içinde itfa edilecek olan hazine bonoları 2,2 trilyon dolarlık bir alanı kapsıyor. Bu, Fed’in bilançosunun sadece Hazine bonolarından 5 yıl içinde 3,3 trilyon dolar azalacağı anlamına geliyor.

Burada QT’ye MBS’lerin de katılacağını elbette hesap etmek gerek. O zaman küçülmenin boyutu artacaktır.

Menkul Kıymetler, Krediler ve Seçilmiş Diğer Varlık ve Yükümlülüklerin Vade Dağılımı, Ocak 2022… Kaynak: Federal Reserve, FRED

Bilançonun gelişimi… Fed’in bilanço büyüklüğü 2020 sonunda yaklaşık 7,4 trilyon dolardan Eylül 2021 itibariyle yaklaşık 8,5 trilyon dolara yükseldi. 2021’in ilk üç çeyreğinde, ABD ekonomisi COVID-19 pandemisinin etkilerinden kurtulma konusunda ilerleme kaydettikçe, Fed çeşitli politika araçlarını değerlendirdi ve gerektiği gibi ayarladı. Fed, düzgün piyasa işleyişini ve uyumlu finansal koşulları teşvik etmek için para politikası eylemlerinin bir parçası olarak Hazine ve ipotek destekli menkul kıymetlerini (MBS) artırmaya devam etti ve böylece hane halklarına ve işletmelere kredi akışını destekledi.

Fed’in diğer varlıklarının çoğu ise, 2021’in ilk üç çeyreğinde azaldı. Salgının en zor kısmında ABD ekonomisini destekleyen fonlama, kredi ve likidite olanaklarının çoğu, 2020’nin sonu ile 2019 yılı sonu arasında kapatıldı. Bu tesislerin çoğu, dayanak varlıkları 2021’in ilk dokuz ayında vadesi geldiğinden, ön ödemeli olduğundan veya satıldığından ödenmemiş bakiyelerinde düşüşler gördü.

Fed’in bilançosundaki toplam varlıklar 2021’in ilk üç çeyreğinde yaklaşık 1,1 trilyon dolar artarak yaklaşık 8,5 trilyon dolar veya gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) seviyesinin %37’sine ulaştı.

Federal Reserve bilanço varlıkları… Kaynak: Bloomberg

Sonuç? Fed’in ilk aşamada otomatik pilotta bilançodan kendiliğinden düşecek olan tahvilleri bünyeden çıkaracağını, üst limitlerin yeniden ayarlanmasında da, özellikle uzun vadeli tahvillerdeki strateji bakımından, Eylül ayında yeni bir değerlendirme yapabileceğini düşünüyoruz. İlk aşama bilanço azaltımı için ise fazla beklenmeyecek ve operasyon başlatılacaktır. Bunun için baz senaryolu bir takvim oluşturulması gerektiğinde; Mart’ta QE bitimi ve ilk faiz artırımı, Haziran’da ilk bilanço küçültme aksiyonu ve Eylül’de ikinci tur ayarlamalarını makul görürüz.