İŞ ve İNŞAAT MAKİNALARINDA 2023 İHRACAT HEDEFİ: 5 MİLYAR DOLAR

İŞ MAKİNALARI SEKTÖRÜNDE ‘ÇARKLAR HIZLI DÖNÜYOR’

ÇAĞLAR ÇAĞATAY – ÇERKEZKÖY 

Türk iş ve inşaat makinaları sektörü, yurt içi ve yurt dışından gelen yoğun talepleri karşılamaya çalışıyor. Sektör yetkilileri, Türkiye’nin iş ve inşaat makinaları sektöründe dünyanın üretim üssü olma potansiyeli taşıdığına dikkat çekiyor. Dünyadaki gelişmeleri dikkate alarak operasyonlarını arttıran sektör, 2023 yılında ‘5 Milyar Dolar’ ihracat hedefliyor.

Türkiye İş Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER)Yönetim Kurulu Başkanı Merih Özgen, “Sektör olarak her geçen gün büyüyen bir taleple karşı karşıyayız. Üretim kapasitemizi ve mesailerimizi artırarak bu taleplere yetişmeye çalışıyoruz. İş ve inşaat makinaları sektörü olarak da pandemi döneminde dünyada oluşan global krizi fırsata çevirmek için de harekete geçtik” dedi. Özgen, pandemi döneminde tedarik zincirlerinin kırıldığını, tüm dünyanın büyük sorunlar ile karşılaştığını hatırlatarak, “Ancak iş ve inşaat makinalı sektörü olarak zor koşullar altında iş yapmayı öğrendik. Üretim kalitesi ve ekonomik yapısı olarak dünyanın en güçlü firmalarına sahibiz. Sanayicimizin gücü ve devletimizin desteği ile dünyadaki krizi fırsata çevirip, ülkemizi iş ve inşaat makinaları sektörü üretim üssü haline getirir, ülkemize yüksek katma değer kazandırabiliriz” ifadelerini kullandı. 

“Dünyada Her Zaman Lider Konumda Olmayı Hedefliyoruz”

İş ve İnşaat sektörünün yüzde 95’inden fazlasını temsil eden İMDER, sektör buluşmaları kapsamında Trakya bölgesine çıkartma yaptı. Çerkezköy OSB’de ELKON ve Putzmeister firmalarını üretim tesislerini ziyaret eden İMDER yetkilileri, Türkiye’nin iş ve inşaat makinaları sektöründe dünya liderliği için istişarelerde bulundu. Pandemi döneminde yaşanan gelişmeleri masaya yatıran İMDER Yönetim Kurulu Başkanı Merih Özgen şu açıklamalarda bulundu: “Pandemiye rağmen 2020 yılında 1 milyar 385 milyon dolar değerinde ihracat kaydettik. İthalat rakamlarımız ise 812 Milyon Dolar oldu. İhracat-İthalat dengesinde ülkemize katkı sunan ender sektörlerden biriyiz. Avrupa’nın 7’nci, dünyanın ise 11’inci büyük pazarı olan Türk iş makinaları sektörü olarak Avrupa, Orta Doğu, Rusya, Kuzey Afrika ve Orta Asya pazarları başta olmak üzere toplamda 133 ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Şu anda üretimde Avrupa’nın 10’uncu büyük ülkesi konumundayız. Yüksek mühendislik kabiliyeti ile ürettiğimiz üstün kaliteli makinalarla küresel rekabette önemli bir oyuncuyuz. İMDER olarak, üyelerimizle birlikte teknolojimiz ve standartlarımız sayesinde dünyada her zaman lider konumda olmayı hedeflemekteyiz.

Global Kırılmalar Bize Fırsat Yarattı

Global kırılmalar sektörümüze fırsat yarattı. Avrupa Birliği ülkeleri yakın coğrafyada tedarik zinciri oluşturmaya çalışıyor. Bu durumda jeopolitik durum ve ciddi üretim altyapımız bize fırsatlar yaratıyor. AB üyesi olmasak bile onların kurallarının biliyor ve uyguluyoruz. Sektörümüz dünyada sektör devleri ile iş birlikleri kuruyor. Bunlar bizim için avantaj. Bize dünyadaki büyük rakiplerden iş teklifleri geliyor. Bu fırsatı iyi değerlendirirsek ülkemiz kazanır.

Dünyada Çark Dönecek ve Sektörde Büyük Bir Talep Oluşacak

Ne yazık ki pandemi bitmiş değil. Dünyada ekonomi büyüme ivmesinin önemli ölçüde pozitif anlamda devam edeceğini öngörüyoruz. Ekonomik aktörlerde 2022 yılında dünya ekonomisi yüzde 5 büyüyecek, dünya ticareti ise yüzde 7 artacak öngörüsü hâkim. İş ve inşaat makinaları olarak hedeflerimizi bu verilere göre planlıyoruz. Hem AB’de hem ABD’de oldukça büyük mali gelişmeler var. Başta altyapı olmak üzere çok ciddi yatırımlar gerçekleştirecekler. Trilyonlarca Dolar ve Euro’dan oluşan kaynak ayırdılar. Dünyada çark dönecek ve sektörde büyük bir talep oluşacak. 2022 bizim için büyük bir fırsat ve sektörümüze bakışımız olumlu. Dünyada iş ve inşaat makinalarında ‘Türk ürünü’ dendiği zaman artık akla ‘kalite’ geliyor. 2022’de başarımızı devam erittirmeli, üretimi sürdürmeli ve kapasitemizi artırmalıyız. Sektör olarak hızlı hareket etmeli ve yeşil mutabakatta rol almalıyız. İş makinaları olarak dünyanın en zor pazarı olan Japonya’da dahi söz sahibiyiz. Teknoloji, lojistik ve ürün anlamında büyük satın almalar yapabiliyor, güçlü pazarlarda söz sahibi olabiliyor ya da tamamen hâkim olabiliyoruz. 2020 başında devletimiz birçok sektöre oldukça ciddi destekler sağladı. Ancak iş ve inşaat sektörü bu kapsama alınmadı. Bir kırgınlığımız var ama bugüne kadar kesintisiz gelmeyi, zorlukları aşarak istihdam yaratmayı ve ülkemize katma değer kazandırmayı başardık. Devletimiz Eximbank desteği ile arkamızda durursa tüm dünyada var olan operasyonlarımızı güçlendirebiliriz. 

İç Pazar Veri Paylaşımında Sıkıntılar Yaşıyoruz

Bir yandan da ülkemize yatırım yapmak isteyen dünya devlerinin önünü açmalı, diğer yandan da sektörümüzün öngörülebilirliğini sağlamalıyız. Bu bizim için çok önemli. İhracat yapmadan ya da yatırım yapmadan önce pazar durumunu çok iyi belirlememiz ve bilmemiz gerekiyor. İMDER olarak üyelerimizle iç pazar satış rakamlarını bir süredir paylaşamıyoruz. Otomotiv başta olmak üzere birçok sektör detaylı verileri paylaşabiliyor. İç pazar veri paylaşmamı ile firmalarımız hangi coğrafyada ne oranda sıfır makine ya da yedek parça satıldığını görebiliyordu. Böylece sıfır makine ve yedek parça stokları için bir strateji belirliyor, yatırım yapabiliyordu. Bir yandan da istihdam edilecek personelin nitelik ve niceliklerini belirliyordu. Kamu kurum ve kuruluşları ile ülkemize yatırım yapacak firmaların sektörümüze dair bilgi alabileceği tek kurum İMDER’dir. Böylesine önemli bir veri paylaşımının gerçekleşememesi; mevcut imalatçı üyelerimizin gerekli yatırım ve büyüme planlarını yapamamalarına sebep olacağı gibi, ülkemize gelecek yatırım fırsatlarının da önünde engel oluşturduğunu düşünmekteyiz. Bu yıl iç pazar satış rakamlarını devletimizin ilgili kurumlarına iletemedik. Ne yazık ki diğer ülkeler bizim hakkımızda her şeyi biliyor. Ülkemize kaç adet makine ve yedek parça sattılar ve ülkemizin ne kadar ihtiyacı var bunlara hakimler. Buna göre satış stratejisi geliştiriyorlar. Ancak biz tüm ülkelerdeki iç pazar satış rakamlarını biliyorken kendi ülkemiz için bihaber kalıyoruz. Bu sorunun da acilen çözülmesini temenni ediyoruz. 

Yakın Zamanda Operatörü Olmayan Makinalar Ortaya Çıkaracağız

Teknoloji başka bir yöne evrilmek üzere. Elektrifikasyon, dijitalleşme, otonom ve Endüstri 4.0 şu anda ön plana çıkıyor. Dijital devrimden yararlanıp birbiri ile haberleşen makinalar üretmeye başladık. Biz dünyadaki sattığımız tüm makinalara dijital olarak ulaşabiliyoruz. Yakın zamanda operatörü olmayan makinalar ortaya çıkaracağız. Yeni dönemde başarılı olursak dünyada önemli aktörlerden bir araya gelebiliriz. Bunun için yakın coğrafyada söz sahibi olacağımız projelere de imza atıyoruz. İMDER olarak Avrasya’nın en büyük ve en önemli iş makinaları fuarı olan KOMATEK Uluslararası İş ve İnşaat Makine, Teknoloji ve Ekipmanları İhtisas Fuarı’nın 16’ncısı 2022 yılının Mart ayında Antalya’da gerçekleştireceğiz Rusya, Türkiye Cumhuriyetler Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Balkan ülkeleri başta olmak üzere dünyanın pek çok noktasından ciddi uluslararası katılımcının KOMATEK’i ziyaret etmesi bekliyoruz. Fuarın hem sektöre hem de Türkiye ekonomisine güven ve umut vereceğini düşünmekteyiz. KOMATEK Fuarı büyüklüğü, destekçileri ve katılımcıları ile de Türkiye’nin dünyada sektörde önemli bir pazar olduğunun göstergesi olarak göze çarpıyor. Aynı zamanda Türkiye’nin iş makinaları sektöründe global rekabet ortamında önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayacak nitelikte. KOMATEK Fuarı ile birlikte pandemi öncesinde özlediğimiz iş birliği atmosferini yeniden yakalayacağımızı düşünüyoruz. 

Emlak Rantı Üretimimizi Etkiliyor

Sektör olarak hedeflerimize ulaşmamız için devlet destekleri ile beraber acilen çözmemiz gereken sorunlar da var. Bunların en başında ise; üretim, satış ve sonrasında bakım hizmetini yürütecek kalifiyeli eleman yetiştirmekte ve bulmakta sorunlar yaşıyoruz. Ustalarımız yaşlanıyor, yavaş yavaş sektörden çekiliyor ancak yerlerine yenilerini koyamıyoruz. ELKON ve Putzmeister gibi bu konuda öncü olan, usta yetiştiren ve yüksek ücretler veren firmalarımız var. Sadece firmalarımız ile bu sorun çözülmüyor. Acilen bu soruna el atmamız gerekiyor. Bir başka sorunumuz ise OSB bölgelerinde üretimi kapasitesini arttırmak isteyen firmalarımızın yaşadığı emlak rantı sorunu. Firmalarımız OSB’de yeni fabrika kurmak istiyor ancak arazilerin yüksek fiyat artışı var. Örnek vermek gerekirse arsa bedeli milyon dolarlık fabrika kurma bedellerini geçti. Bu yüzden yatırım yapmak zorlaştı. OSB arazilerini kötü niyetle kullanan işgalciler belirlenmeli ve OSB arazileri üretim yapacak istihdam yaratacak firmaların hizmetine uygun fiyata verilmeli.” 

“Pandemide Kalite Kazandı, Türkiye Kazandı”

6 kıta ve 130 ülkede faaliyet gösteren, dünyada 4 bin beton santrali kurarak sektörü devi olan yerli firma ELKON, pandemi döneminde yatırımlarını ara vermeden devam etti. ELKON CEO’su Mustafa Alpagut, İMDER sektör buluşmaları kapsamında şu açıklamada bulundu: “Pandemide kalite kazandı. Türkiye kazandı. ELKON olarak pandemi döneminde bir fabrika daha kurarak 65 bin olarak üretim tesisimizi 85 bin metre kareye çıkarttık. Pandemi sürecinde ihracatımızı arttırarak en zor pazarlara ulaştık. Sektörün en zor pazarı olan Japonya’da bile operasyonlarımız var. 15 ülkede temsilciliklerimiz var. Önümüzdeki yıl 50 milyon Dolar ihracat hedefimiz var. Sektör ve ELKON olarak kapasitemiz ve gücümüz giderek artıyor. Talep çok yüksek ve vardiyalı çalışarak teslimatlarımızı yapıyoruz. 400’e yakın çalışanımız var ancak nitelikli eleman sayımızı arttırmamız gerekiyor. Bunun için ücret politikamızı revize ettik ve nitelikli elemanlarımıza yüksek ücretler ödüyoruz.” 

“Türkiye’yi Satış ve Servis Merkezi Yapmak İstiyoruz”

Dünya devleri arasında yer alan Putzmeister Türkiye’ye 50 Milyon Euro yatırım yapmayı hedefliyor. İMDER sektör buluşmaları kapsamında açıklama yapan Putzmeister CEO’su Ali Bilgiç şu ifadeleri kullandı: “Putzmeister olarak Türkiye’yi satış ve servis merkezi yapmak istiyoruz. Bunun için yatırımlarımızın yüzde 80’nini Türkiye’de gerçekleştirdik. 600 çalışanımız var ve bu sayıyı 750’ye çıkarmak istiyoruz. En büyük sorunumuz ise nitelikli eleman bulmak. Ücret politikamız çok yüksek ancak nitelikli eleman bulmakta sıkıntı çekiyoruz. Dünyadaki operasyonlarımıza gönderebileceğimiz teknik elemanlarına 15-25 bin aralığında maaş vermeyi düşünüyoruz. Meslek liseleri ile iyi ilişkiler kurduk ve çıraklık merkezi açtık. Her yıl 20’den fazla çırak alıyoruz ve 4 yıl boyunca eğitiyoruz. 800 Liradan 2000 Liraya kadar da harçlık veriyoruz. 3. ve 4. sınıflara gelen öğrencilerimizi ise istihdam garantisi vererek işe alım yapıyoruz. Çin’de ve ülkemizde en büyük sorun nitelikli eleman sorunu. Bu soruna bir an önce el atmalı ve çözmeliyiz”