Salgında gazeteci kadınlar ayrımcılığa uğradı

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Kadın ve LGBTİ+ Komisyonu, COVID-19 salgını sürecinde gazeteci kadınların iş yaşamında karşılaştığı ayrımcılığı ortaya koyan bir araştırmanın sonuçlarını yayımladı.

“İzin gününde ev temizliğine katılıyor. Onun dışında bakkala gitmek onda… Diğer her şey bende. Yemek, günlük temizlik… Günde üç kez sofra kuruluyor.”

“Bir çocuk annesiyim. Haber yazmak, online görüşmeler yapmak gibi işim olduğunda, eşim çocuğa bakıyor ya da benim ondan yapmasını isteğim işleri yapıyor. Ama bence tüm erkekler gibi, aklına gelip de ‘şu işi de ben yapayım’ demiyor. Benim ona söylediğim işleri yapıyor.’’

“Bebeğimiz olduğu için kısmen de olsa evde iş bölümü yaptık. Ama yine de evde iş yükünün yüzde 80’i bende ne yazık ki.’’

“Eskiden bazı konularda daha eşit bir paylaşımımız varken, ben evden çalıştığım için onları ben yapar oldum. Bazı diğer konularda ise yük üzerime binmesin diye daha net sınırlar çizdim, sorumluluğu üzerimden attım.’’

Gazeteci kadınlar, salgında yaşadıkları sorunları bu cümlerler anlattı.  

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Kadın ve LGBTİ+ Komisyonu, COVID-19 salgını sürecinde gazeteci kadınların iş yaşamında karşılaştığı ayrımcılığı ortaya koyan bir araştırmanın sonuçlarını yayımladı.

Evden çalışan 80 gazeteci ile yapılan anket, esnek çalışmanın kadınlar üzerindeki etkisini gösteriyor. Ayrıca haber takibi amacıyla alana çıkan gazeteci kadınların ne gibi sorunlar yaşadığının saptanması için 10 gazeteci ile görüşmeler yapıldı.

Bulgular

Serbest gazetecilerin ve TGS üyesi olmayan kadınların da katıldığı anket ve görüşmelerden, 8 Mart arifesinde paylaşılan önemli bulgular şöyle:

1. Ev içi kadın emeğine, ücretli emek de eklendi

Ankete katılan kadınların yaklaşık yüzde 75’i, salgınla beraber evden çalışmaya başladıklarını söyledi. Günlük yaşamla iç içe geçen ev içi kadın emeğine, artık ücretli kadın emeği de eklendi.

2. Çalışma saatlerinin değişimi gazeteci kadınları olumsuz etkiledi

Komisyona göre, evden çalışan gazeteci kadınların zaman kullanımı konusunda verdiği yanıtlar, “esneklik ideolojisinin” başlıca argümanlarından olan “zaman kullanım özgürlüğü” savının doğru olmadığını gösteriyor. Araştırmaya katılan kadın gazetecilerin yüzde 53,2’si çalışma saatlerinin değiştiğini, yüzde 51,3’ü ise bu değişiklikten olumsuz etkilendiklerini belirtti.

3. Yoğunluk arttı, izin günü kavramı ortadan kalktı

İzin günü kavramının ortadan kalktığını vurgulayan olduğu gibi, kimi kadın gazeteci ise evden çalışma gerekçe gösterilerek yıllık izin hakkının verilmeyeceğini belirtti.

Evden çalışmayla beraber çalışma saatlerini kendi belirleyebildiğini belirten çok az sayıda kadın gazeteci, esasen muhabir ve editörlerden oluşuyor. Bu yanıtı verenler, araştırmaya katılanların yüzde 10’u düzeyinde.

4. Kadınlar üzerinde ‘çoklu baskı’ var

Ücretli bir işte çalışan kadının zaman kullanımı; günlük zamanın ücretli iş, ücretsiz iş ve boş zaman arasındaki dağılımından oluşuyor. Ücretli ve ücretsiz işlerdeki yoğunluğun eş zamanlı artması ise evden çalışmanın gazeteci kadınların boş zaman kullanımı üzerinde yarattığı baskıyı açıkça gösteriyor.

Belirsizleşen çalışma saatleri işveren açısından işçiyi günün her saatinde çalıştırma eğilimi ve beklentisi yaratıyor. Kadınların fiilen evde olması ise hane halkının toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusundaki beklentilerini arttırıyor.

5. Evdeki iş bölümü oranı, gazeteci kadınlarda farklı bir resim çiziyor

TGS komisyonuna göre, kadınların üzerindeki ücretli ve ücretsiz iş yükünün artmasıyla beraber bu cinsiyet açığının daha da derinleşeceğini değerlendirmek mümkün. Ancak gazeteci kadınların komisyonun anketine verdikleri yanıtlar, görece eşitlikçi bir iş bölümüne işaret ediyor. Buna göre yalnız yaşamayan kadınlara yöneltilen “Evde iş bölümü yapıldı mı” sorusuna kadınların sadece yüzde 13,2 si “Hayır” cevabı verdi. Kadınların yüzde 57,4’ü “Evet iş bölümü yapıldı” derken yüzde 29,4’ü ise bu soruyu “Kısmen yapıldı” diye yanıtladı.

6. İş bölümünde beklentilerin sınırlı olması bu farkı yaratmış olabilir

7. Kurumların uzaktan çalışan kadın gazetecilere desteği sınırlı

Araştırmaya katılan kadın gazetecilerin yüzde 41,6’sı evden çalışmak için uygun donanıma sahip olduğunu belirtti.

8. Gazeteci kadınların çoğu evde çalışırken sağlık sorunu yaşadı

Araştırmaya katılan kadınların yüzde 52,6’sı evden çalışma nedeniyle sağlık sorunları yaşadıklarını söyledi.