PANDEMİ KRİZİ NASIL BİTECEK: TARİHİN SONU MU? 

PANDEMİYLE GEÇEN DÖRT MEVSİM!

TARİHİN “YENİ” SONU MU?

• Türkiye’nin bilim, kültür ve düşünce dergisi ScienceUp, pandeminin tarihin akışında nasıl bir dönüm noktası olacağını, salgının sona ermesinden sonra dünyanın nasıl değişeceğini masaya yatırdı. 

*Aşı kararsızlığı ve mutasyonun COVID-19 salgınının seyrini nasıl etkileyeceğini ele alan ScienceUp, dünyanın nereye doğru gittiğini sordu, bilim insanları yanıtladı.

ScienceUp, 1 Mart’ta yayımlanan yeni sayısında yine iddialı soru ve konulara imza atıyor. Bilim-kültür-düşünce dergisi ScienceUp, makale, haber, analiz ve özel röportajlarıyla geniş bir yelpazeden okuyucusuna sesleniyor. Türkçe ve İngilizce yayımlanan dergi kısa bir süre önce yayın hayatına başlamasına rağmen ulusal ve uluslararası arenada okunma oranlarıyla üst sıralarda yer alıyor. Derginin asıl amacı akademik ve bilimsel alandaki gelişme ve tartışmaları genel okur kitlesiyle buluşturmak.

TARİHİN SONU MU?

ScienceUp’ın bu ayki kapak konusu pandemi sonrası yeni bir çağın başlayıp başlamayacağı… Tarihin akışında sayısız defalar dönüm noktaları oldu. Monarşi ve komünizmin sonunun geldiğini, savaşı sonsuza dek kapitalizmin kazandığını söyleyenler pandemi sonrası yol haritasını değiştirdi. Devlet kapasitesinin azalmasının değil, tam tersine artmasının gerektiğini, merkezi otoriteyle toplumsal liderlik ve güvene ihtiyaç duyduğumuzdan bahsetmeye başladı. 

Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, pandemiden sonra nasıl bir dünyada yaşayacağımızı, yeni bir çağın başlayıp başlamayacağını ScienceUP için değerlendirdi.

PANDEMİYLE GEÇEN DÖRT MEVSİM

Onlarca yılda yaşayabileceklerimizi bir yıla sığdırdık âdeta. 2020’nin tek başına koca bir almanağı dolduracak kadar bilgiyi barındıran bir kronolojik geçmişi oldu. Yaşattığı deneyimlerle bizler için yeni bir öğreti oldu pandemi.  Ayşegül Aydoğan Atakan salgının kronolojisini ve hayatımıza eklediği “İnfodemi”, “Koronafobi”, “Covidsomnia” gibi yeni kavramları ScienceUp için yazdı. 

Salgın sürerken koronavirüsün mutasyonuyla birlikte, salgında yeni bir belirsizlik dönemi başladı. Gerek aşıların mutasyona karşı etkinliği gerekse mutasyonun seyri henüz tam olarak açıklığa kavuşmuş değil. 

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Tabipleri Birliği COVID-19 İzleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık aşı ve mutasyon konusunda ScienceUp’ın sorularına yanıt verdi.

KADINLARIN GÜCÜ ADINA

Kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olma mücadelesini ScienceUp şu sorularla tartışmaya açıyor: Günümüzde kadınlar iş, siyaset ve bilim dünyasında hak ettikleri yeri alabiliyorlar mı? Neden alamıyorlar? Gelecekte durum nasıl olacak? 

Maltepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Betül Çotuksöken, Maltepe Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi, Kadın ve Aile Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (MÜKÇAM) Müdürü Prof. Dr. Hülya Şimga, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi eski Öğretim Üyesi, Siyaset Bilimci Prof. Dr. Fatmagül Berktay, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Felsefe Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hatice Nur Erkızan, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli ScienceUp için görüşlerini kaleme aldı.

KRİPTO PARA: SANAL YALAN MI? TARİHİ FIRSAT MI?

Özellikle sosyal medyada yatırım aracı olarak kripto paralar bir numaralı gündem konusuna dönüştü. Ödeme Sistemleri Uzmanı İzzet Metcan, kripto paralarla ilgili merak edilenleri ScienceUp’a anlattı.

TV OUT, DİJİTAL IN

Araştırmalar, her ülkedeki toplam televizyon izleyicisinin dijital yayın platformlarında herhangi bir geleneksel televizyon kanalından daha fazla zaman geçirdiğini ve bu trendin giderek arttığını gösteriyor. Doç. Dr. Hasan Gürkan, dijitalleşme ve dijitalleşmenin medya tüketim biçimlerine etkisini ScienceUP için yazdı. 

İNEK DOĞAL, ET YAPAY

Hava olayları ve iklim değişikliğinin kuraklık ve çölleşmeyi her geçen gün arttırması, sebze, meyve üretiminin yanı sıra sürdürülebilir hayvancılığı da etkiliyor. Akıllı tarım, biyoteknolojik ürünler, yapay et, alternatif et gibi yenilikler geleceğin gıda sorununu azaltabilir. Meteoroloji Mühendisi Hüseyin Öztel  iklim değişikliğinin gıdaya olan etkisini ScienceUp için değerlendirdi.

PANDEMİ ZEKÂSI

Mart ayı, Türkiye’de pandeminin birinci yıldönümü. Pandeminin sadece tıp boyutu değil, sosyolojik, kültürel ve psikolojik boyutu da uzun süre konuşulacak. Peki, pandemide zekâlarımıza ne oldu? Sinirbilim ve Fizyoloji Uzmanı, Eğitimci-Yazar, Açık Beyin Kurucusu Prof. Dr. Sinan Canan ScienceUp’ın sorularını yanıtladı.   

GÖLDEKI BAZIİLİKA AZIZ NEOPHYTOS’A MI AİT?

Türkiye’nin en önemli sualtı kazılarından biri, İznik Gölü’ndeki bazilikada gerçekleştiriliyor. Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin kazılarla ilgili bilinmeyenleri ScienceUp için anlattı.

DÜNYA KADINLARA MI KALACAK?

Bilim dünyası erkek cinsiyetinin biyolojik sembollerinden biri olan Y kromozomunun yok olup olmayacağını yıllardır tartışıyor. Peki, gerçekten Y kromozomu yakın yüzyıllarda yok mu olacak? İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ercan Arıcan ScienceUp’ın sorularını yanıtladı.

UZAY ÇÖPLÜĞÜ

İşlevsiz kalan uydular, uzay araçları, roketler ve bunların parçalanmasıyla oluşan uzay çöpleri Dünya’nın alçak yörüngesini önümüzdeki on yıl içinde riskli bölgeye dönüştürecek. Önlem alınmazsa Ay ve Mars yolculukları bile riskli görülüyor.

OFİSTE HİBRİT ÇAĞI

İş yaşamının bugüne kadar vazgeçilmez parçası olan ofis kavramı pandemiyle birlikte değişti. Dünya çapındaki şirketler, Türkiye’deki bazı kuruluşlar da değişikliklere gidiyor. Küçük metrekareli, esnek çalışmaya uygun uydu ofislere doğru dönüşüm başladı.

GİZEMLİ SAYILAR

Uygarlıkların gelişmesinde rakamlar, sayı saymak ve hesap yapmak önemli buluşlardandı. Sümerlerden itibaren kullanılan ilk rakamlardan günümüzün rakamlarına kadar pek çok sistem kullanıldı. 13. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar kullanılan sisteryen rakamlarını ise artık kimse hatırlamıyor.

DEPREM FIRTINASI

Aynı bölgede peş peşe çok sayıda deprem oluyor. Bu durum, birkaç gün, birkaç hafta, hatta çok daha fazla sürüyor. Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz ile Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir deprem fırtınası, nedenleri ve Türkiye’de görülen örneklerini ScienceUP’a anlattı.

DİJİTAL DETOKS

Günümüzde evden çıkarken her şeyi unutsak bile cep telefonumuzu unutmuyor, yatağa tabletle giriyor, sosyal medyadan gelen mesajlara bakmadan uyuyamıyoruz. Çare, dijital detoks mu? Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı ve AMATEM Biriminden Dr. Öğr. Üyesi Hidayet Ece Çelik, teknoloji bağımlılığı ve dijital detoksla ilgili olarak ScienceUp’ın sorularını yanıtladı.

SURİYE’DE SAVAŞ SÜRÜP GİDERKEN..

Mart ayında Suriye’de on birinci yılına giren savaş (2011-2021) İkinci Dünya Savaşından bu yana yaşanan en uzun savaşlardan biri oldu. Maltepe Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal, Suriye’deki savaşın çevre ülkelere ve Türkiye’ye etkisini ScienceUp için değerlendirdi.

GÖZÜMÜZ BOZULDU

Çocukları da etkileyen pandemi döneminde gözlerle ilgili olarak yaşanan sorunlarımız ve çözümleri neler? Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalından Dr. Öğr. Üyesi Ziya Akıngöl ScienceUp’ın sorularını yanıtladı.

TRANSFER EKONOMİSİ

Futbol ve transfer ekonomisi, pandemiye rağmen yıkılmıyor.  Spor yazarı Bülent Tuncay ScienceUp için transfer ekonomisini yazdı.

HAKKINDA:

Aylık bilim kültür ve düşünce dergisi ScienceUp, dergilik uygulamalarında, online (çevrimiçi) platformlarda, dünyanın önde gelen dijital kütüphanelerinde, dijital yazılı kaynakların da içinde yer aldığı global indekslerde ücretsiz olarak erişime açıldı. Maltepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şahin Karasar’ın Yayın Direktörlüğünde hazırlanan derginin yayın hakları T.C. Maltepe Üniversitesi ve Karton Media’ya ait. Derginin Yayın Yönetmenliğini Dr. Şükran Pakkan yapıyor. ScienceUp’a online dergilik uygulamalarından ve www.scienceup.online adresinden erişim sağlanabiliyor.