MUĞLA EKONOMİSİ: ÖRTÜ ALTI SEBZE VE MEVE YÜRETİMİNDE TÜRKİYE ÜÇÜNCÜSÜ

• TÜİK’in İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 2019 yılı istatistiklerine göre Muğla Türkiye GSYH büyümesine katkısı olan iller içerisinde 1
• İl bazında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla açısından Muğla, kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla bakımından Türkiye’nin ilk 10 ili arasındadır. (9943 dolar ile onuncu ilidir).
• Muğla’nın 2020 nüfusu 1 000 773.
  1 milyon üzeri olan Türkiye’deki 24 şehir içerisinde olan Muğla, Türkiye’nin en kalabalık nüfusuna sahip 24. İlidir.
• TEPAV’ın hazırlamış olduğu ‘81 İlde Türkiye’nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi’ raporuna göre Türkiye’nin en eşitlikçi ili Muğla’dır.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın konaklama istatistiklerine göre Ocak-Eylül 2020 döneminde hem yabancıların hem yerlilerin en çok geceleme yaptığı Antalya ve İstanbul’dan sonra Türkiye’nin üçüncü ilidir. (Yabancı: 2,1 milyon, Yerli: 3,3 milyon).
• Örtü altı sebze ve meyve üretim miktarı (ton) açısından 2019 yılı verilerine göre Türkiye’nin en büyük üçüncü üreticisidir. (Birinci Antalya: 3.917.418, İkinci Mersin: 1.637.065, Üçüncü Muğla: 694.137).

MUĞLA İTHARACAT VE İTHALAT ANALİZİ

Muğla İhracat ve İthalatının son sekiz yıllık değerleri. 2013’ten bu yana Muğla ihracatı sürekli artmıştır.
Son sekiz yılda Muğla’nın toplam ihracatı iki kat artmıştır.

İhracat (bin $)

İthalat (bin $)

Muğla 2020 yılı ihracatına (609 milyon dolar) göre Türkiye’nin 25. İlidir.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

34. 34  İstanbul
35. 35  İzmir

16 Bursa
27 Gaziantep

6 Ankara 41 Kocaeli 54 Sakarya 33 Mersin 20 Denizli 31 Hatay 38 Kayseri 45 Manisa 42 Konya

7 Antalya 59 Tekirdağ

1 Adana
61 Trabzon
47 Mardin
26 Eskişehir
19 Çorum
46 Kahramanmaraş

9 Aydın 55 Samsun 73 Şırnak 48 Muğla

82 748 194 11 597 422 9 543 515 8 165 578 8 001 867 7 705 023 4 622 463 3 208 219 2 867 416 2 659 266 2 624 146 2 276 057 2 163 838 1 989 954 1 924 243 1 868 592 1 060 208 962 657 927 072 909 374 861 695 768 721 729 722 642 061 609 306

Muğla-İhracat İthalat-(2020) Genel Görünüm Uluslararası Standart Sanayi Sınıflandırması (ISIC)-Rev.3-Düzey 2

– Aşağıdaki Tablodan görüleceği üzere, Muğla ilinin değer olarak ihracatının ithalatından en fazla olduğu endüstri kategorileri: Balıkçılık, Metalik olmayan diğer mineral ürünler, Taşocakçılığı ve diğer madencilik ve tarım ve hayvancılık endüstrileridir. Bu sektörlerin Muğla’nın rekabet avantajı olduğu en güçlü endüstriler olduğu belirtilebilir.

– İthalatının ihracatından en yüksek olduğu endüstriler ise başka yerlerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat, diğer ulaşım araçları, metal eşya sanayi (makine ve teçhizat hariç) ve başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makina ve cihazlar endüstrileri olduğu belirtilebilir. Bu sektörler Muğla’nın rekabet dezavantajı olduğu ve Muğla’nın en güçsüz endüstrileri olduğu endüstriler olduğu belirtilebilir.

İhracat Dolar 41.636.297 173 5 Balıkçılık 260.304.861

ISIC ISIC adı

İthalat Dolar 3.893.931 22.542 412.678

40.114 155.945.689 6.311.868 417.551 24.509

1.805.946

9.954 48.786 4.534.791 2.718.620

935.620

149.516 17.862.142 39.967.936

367.202 8.283.689

227.685

2.393.217 245.364 30.685.436 5.507.819

4.183.002 11.111 609.517.038 287.006.718 $$

Fark (İhracat- ithalat) 37.742.366 -22.369 259.892.183 2.511.101 38.737.571 -206.067 -1.663.676 3.319.021 390.563

-1.627.286

358.542

-40.663 -2.257.564 -1.450.377

75.858.522 411.222 -15.300.584 -37.515.723

-367.202 -8.040.024

-216.211 -2.305.930

7.220

-28.517.766

7.002.040

-4.177.478 -11.111

1. 1  Tarım ve hayvancılık
2. 2  Ormancılık ve tomrukçuluk

13. 13  Metal cevherleri
14. 14  Taşocakçılığı ve diğer madencilik
15. 15  Gıda ürünleri ve içecek

17. 17  Tekstil ürünleri
18. 18  Giyim eşyası
19. 19  Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
20. 20  Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
21. 21  Kağıt ve kağıt ürünleri
22. 22  Basım ve yayım; plak, kaset vb.

24. 24  Kimyasal madde ve ürünler
25. 25  Plastik ve kauçuk ürünleri
26. 26  Metalik olmayan diğer mineral ürünler
27. 27  Ana metal sanayi
28. 28  Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
29. 29  Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
30. 30  Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları
31. 31  Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makina ve cihazlar
32. 32  Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları
33. 33  Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
34. 34  Motorlu kara taşıtı ve römorklar
35. 35  Diğer ulaşım araçları
36. 36  Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler

51 Atık ve hurdalar
92 Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Toplam

2.511.101 38.777.685 155.739.622 4.648.192 3.736.572 415.072

178.660

368.496 8.123 2.277.227 1.268.243

76.794.142 560.738 2.561.558 2.452.213

243.665

11.474

87.287 252.584 2.167.670 12.509.859

5.524

Muğla-İhracat (2020) Detaylı Analiz
Uluslararası Standart Sanayi Sınıflandırması (ISIC)-Rev.3-Düzey 4

2020 Yılı Muğla İhracat Ürünleri (% 1 ve üzeri payı olan ürünler)

ISIC ISIC adı İhracat Dolar

500 Balıkçılık 260.304.861

İhracat Pay Yüzde (Yüzde)

1512 Balık ürünleri
2696 Taş
1429 Başka yerde sınıflandırılmamış

madencilik ve taşocakçılığı

112. 112  Sebze, bahçe ve kültür bitkileri ürünleri
113. 113  Meyveler, sert kabuklular, içecek ve baharat bitkileri

2695 Çimento ve alçı ile sertleştirilmiş

maddeler
1410 Kum, kil ve taşocakçılığı 1533 Hazır hayvan yemleri

111 farklı ürün (her birinin ihracattaki payı % 1’in altında)

Toplam İhracat

141.798.011 57.549.571

26.928.349

18.365.735

18.183.623

16.813.583

11.847.156 8.291.897

49.434.252

609.517.038 $

42,70674 23,26399 9,441831

4,417981

3,013162

2,983284

2,758509

1,943696 1,360404

91,88

8,12 8,12 100

İhracat açısından değerlendirecek olursak (yukarıdaki tabloya göre);

– Balıkçılık ve balık ürünleri Muğla’nın toplam ihracatın % 65,97’sini oluşturuyor.
– Taş ve başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taşocakcılığı ürünleri ise Muğla’nın toplam ihracatının % 13,86’sını oluşturuyor.
-Sebze, bahçe ve kültür bitkileri ürünleri ile meyveler, sert kabukluluklar, içecek ve baharat bitkileri ürünleri Muğla’nın toplam ihracatının % 5,99’sini oluşturmaktadır.
– Yukarıdaki tabloda belirtilen bu altı ürün grubunda yapılan ihracat Muğla’nın toplam ihracatının % 85,826’sini oluşturmaktadır.
– Yukarıdaki tabloda belirtilen dokuz ürün grubu Muğla ihracatının % 91,88’ini oluşturmaktadır. Geri kalan % 8,12 pay ise 111 farklı ürün kategorisinden oluşmaktadır.

Muğla-İthalat (2020) Detaylı Analiz
Uluslararası Standart Sanayi Sınıflandırması (ISIC)-Rev.3-Düzey 4

2020 Yılı Muğla İthalat Ürünleri (% 1 ve üzeri payı olan ürünler)

ISIC ISIC adı

1512 Balık ürünleri
1514 Bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağlar 3512 Eğlence ve sportif amaçlı tekneler
2813 Buhar kazanı (merkezi kalorifer kazanları

hariç)

2919 Diğer genel amaçlı makineler 1532 Nişasta ve nişastalı ürünler 3110 Elektrik mororu, jeneratör,

trasformatörler
2921 Tarım ve orman makineleri
3691 Kuyumculuk ve ilgili maddeler
5149 Atık ve hurdalar
1511 Mezbahacılık
1711 Tekstil elyafınından iplik ve dokunmuş

tekstil
111 Tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış

bitkisel ürünler
1533 Hazır hayvan yemleri

92 farklı ürün (her birinin payı % 1’in altında)

Toplam İthalat

İthalat Dolar

96.464.358 45.217.864 30.343.525

16.525.526

10.626.917 7.325.436

6.216.939

4.777.725 4.545.470 4.183.002 3.735.602

3.635.063

3.202.529

3.033.402 31.171.126 287.006.718 $

İthalat Pay (Yüzde) 33,61049 15,75498 10,57241

5,757888

3,702672 2,552357

2,16613

1,664674 1,58375 1,457458 1,301573

1,266543

1,115838 1,05691 10,86

Yüzde 89,14

2911

İçten yanmalı motor ve türbin; (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç)

16.002.234

5,575561

10,86 100

İthalat açısından değerlendirecek olursak (aşağıdaki tabloya göre);
– Balık ürünleri Muğla’nın toplam ithalatının % 33,61’ini oluşturuyor. İhracat değerlerine baktığımızda balık ürünleri en fazla ihracat edilen ikinci ürün kalemidir. Karşılaştırmalı incelendiğinde bu ürün kategorisinde ihracat ithalattan daha fazladır.
– Bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağlar ürün kategorisi en fazla ikinci ithalata konu olan ürün kategorisidir. Muğla ilinin toplam ithalatının % 15,75’ini bu kategori oluşturmaktadır. – Eğlence ve sportif amaçlı tekneler ürün kategorisi en fazla üçüncü ithalata konu olan ürün kategorisidir. Muğla ilinin toplam ithalatının % 10,57’sini bu kategori oluşturmaktadır.
– Muğla’nın toplam ithalatında % 1 ve daha üstü payı bulunan 15 endüstri kolunda ürünler bulunmaktadır ve bunlar toplam ithalatın %89,14’ünü oluşturmaktadır. Geri kalan %186’lık pay 92 farklı endüstri ürünü kategorisinden gelmektedir.