Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir?

Sızdıran bağırsak sendromu, bağların açılması ile ilgili bir durumdur. Besin alerjileri, bağışıklık sistemi hastalıkları, cilt problemleri, nörolojik sorunlar, vitamin eksiklikleri, tedavi edilemeyen depresyon, sürekli olan baş ağrısı, fibromiyalji, kabızlık, ishal, irritabl bağırsak sendromu, kronik yorgunluk gibi pek çok belirtiyle kendisini gösterebilir. İşte Neslihan Atagül’ün yakalandığı bu hastalık ile ilgili tüm merak edilenleri Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Derya Fidan açıkladı.

Sindirim sisteminizin en önemli parçası bağırsaklarımızdır. Çünkü bağırsaklar besinlerin parçalanmaya devam ettiği ve neredeyse tamamının emildiği noktadır. Bağırsak duvarı, bağırsağın içini çevreleyen tek hücreli kalın epitelyal hücrelerden oluşmuştur ve insan vücudu ile dış dünya arasındaki en geniş yüzeyli bariyerdir. Bu bariyerin bütünlüğünün korunması ve geçirgenliğin kontrolü immün sistemin sağlığı ve patojenlere karşı korunmada çok önemlidir.

Sindirim sisteminin merkezi olan ve ikinci beyin olarak tanımlanan bağırsakların sağlığı, tüm metabolizmayı etkilemektedir. Bağışıklık sistemi hücrelerinin yüzde 70’i bağırsaklarda bulunmaktadır.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir?

Dyt. Derya Fidan, ’’Sızdıran bağırsak sendromu, bağların açılması ile ilgili bir durumdur. Bu bağlar bağırsaklardan kan dolaşımına sadece sindirilmiş besinlerin, mineral ve vitaminlerin girmesine izin veren geçiş noktalarıdır. Eğer bağırsaklardaki hücreler arası bağlar bozulursa, kan dolaşımına zararlı maddeler ve toksinler geçebilmektedir. Yine sıkı bağlar, toksinler, mikroplar ve sindirilmemiş yiyecek parçacıklarını tutmakta ve bağırsağa hasar vermektedir. Sızan patojenler ya da iyi sindirilmemiş besinler kan dolaşımına karışır, bağışıklık sistemi ise tanımadığı bu maddelere karşı saldırıya geçmektedir. Yani bağışıklık sistemi kendi dokusuna saldırmaktadır’’ dedi.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Geçirgen bağırsak sendromu pek çok farklı belirtiyi beraberinde getirebilir. Besin alerjileri, bağışıklık sistemi hastalıkları, cilt problemleri, nörolojik sorunlar, vitamin eksiklikleri, tedavi edilemeyen depresyon, sürekli olan baş ağrısı, fibromiyalji, kabızlık, ishal, irritabl bağırsak sendromu, kronik yorgunluk gibi pek çok belirtiyle kendisini gösterebilir.

Besin Alerjileri; Bağırsaklarınızdaki geçiş bozulduğunda, bedeninize alerjiye sebep olabilecek birçok farklı besin ve toksin giriyor. Bu durum basit bir alerjiden çok daha öteye gidiyor. Çünkü direkt olarak bedeninize geçen ve sürekli uyarı oluşturan alerjenler hiç geçmeyen reaksiyonlar oluştururlar 

Otoimmün Hastalıklar; Sızdıran bağırsağın otoimmün (bağışıklık sisteminin aşırı duyarlılığıyla oluşan tepki ) bir hastalığa neden olabileceğini anlamanın anahtarı, ‘’zonulin” olarak bilinen bir protein üzerinde yapılan araştırmalardır. Bağırsak lümenindeki bakteriler veya gıdalardaki tetikleyici maddeler (ör: gluten) gibi uyaranlara yanıt olarak Zonulin lümene salınır ve epitel hücrelerinin apikal yüzeylerindeki reseptörlere bağlanarak sıkı kavşakların bütünlüğünün bozulmasına neden olan yolakları başlatır. Hücre içi sıkı bağlantılarının bilinen tek fizyolojik modülatörü Zonulin’in keşfi, bağırsak epitelyal parasellüler yolağın, karmaşık mekanizmalarını ve genetik olarak yatkın kişilerde bu mekanizmalardaki bozuklukların, otoimmün hastalıklara neden olduğunu anlamamızı sağlar. Bu araştırmalara göre zonulin seviyesinin artması bağırsak geçirgenliğini göstermektedir. 

Tiroid Sorunları; Bağırsak mikroflorası sağlığı ile doğru orantılı olan tiroid hormonları Sızdıran bağırsak sendromunun doğrudan etkileyebileceği otoimmün hastalıklardan kronik tiroidite sebep olabilmektedir.

Emilim Bozuklukları; Bağırsak florasının bozulması ve sızdıran yapıya dönüşmesi sonucu yetersiz emilim görülebilmekte, özelikle ince bağırsak yapı bozukluğuna bağlı mide asit dengesinde faktör eksikliği görülebilmektedir. Buna bağlı b12, folat ve mg gibi vitamin mineral kayıpları oluşmaktadır.

 Geçirgen Bağırsak Sendromu Nasıl Anlaşılır?

Kişilerde kabızlık, şişkinlik, ishal gibi sorunlar varsa bu durum bir bağırsak hastalığının habercisi olabilir.  Çalışmalarda bağırsak geçirgenliğinin altın standartı olan laktuloz-mannitol testi ile Zonulin düzeylerinin kuvvetli korelasyonunu gösterilmiştir. Zonulin bozulmuş bağırsak geçirgenliğinin gösterilmesinde çok iyi bir biyobelirteçtir.  Hastalar örnek vermeden bir ay öncesine kadar antibiyotik ve iki hafta öncesine kadar da probiyotik almamış olmalıdır.

Yüksek geçirgenliğe sahip olan sorunlu bir bağırsak (geçirgen bağırsak sendromu) veya zayıf bir bağışıklık sistemi tüketilen besinlerin yabancı cisim gibi algılanmasına neden olabilmektedir.   Genetik yatkınlıklar, işlenmiş gıdalar, olumsuz beslenme alışkanlıkları ve anne sütünden yeteri kadar faydalanamama gıda intoleransı sebepleri arasında yer almaktadır.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Tedavisi Nasıldır?

Sızdıran bağırsak veya geçirgen bağırsak sorunu tedavi dilebilir bir durumdur. Bağırsak yüzeyinde yer alan mikrovillüslar yani lifli yapıların bozulması ve hasarın artışı ile bağırsak hücreleri arasındaki bağlantıları hasara uğratmakta, geçirgenliği artırmakta ve sorun da bundan sonra başlamaktadır. Özellikle inflamasyonu tetikleyen beslenme modeli, glüten (tahıl), aşırı unlu ve şekerli işlenmiş gıdalarla beslenme, sütle birlikte gelen laktoz ve kazein ile alkol bu grupta yer almaktadır. Bozulan bakteri dengesini düzeltmek, hasarlı, yaralı, ülserli, ateşli, sızıntılı bağırsak duvarını ve bağırsak epitel dokusunu iyileştirmek için özel bir beslenme programı uygulanması gerekmektedir.

Özellikle kollojenden ve fermente ürünlerden zengin beslenme modeli baz alınır ise ve sürdürülebilirse tedavi edici etkiler başlayacaktır. Geçirgen bağırsak bulgularının görüldüğü kişiler; ev yapımı kemik suyu, fermente lahana turşusu, aromatik yağlar ve tekli doymamış yağ asitlerini (Avakado yağı, Hindistan cevizi yağı vb..) rutin beslenmesine eklemeli, hazır olan her şeyden uzak durmalıdır.

Dyt. Derya Fidan, ‘’Kemiğin içinde yer alan ilik, vücudun trombosit, eritrosit ve lökosit hücrelerinin çoğalmasına katkı sağlar. Kemik ilikleri soğuğa karşı koruyucu olmasının yanında hastalık döneminde tüketildiğinde, enfeksiyonları olduğundan daha kısa sürede atlatılmasını sağlar. Özellikle geçirgen bağırsak sendromunda yüksek kollojen içeriği sayesinde ilikli kemik suyu tüketimi önerilmekte ve ciddi iyileştirici etkileri bulunmaktadır. Aynı zamanda tereyağından sadeyağ elde edilmeli, yağın kazein formu ayrıştırılarak ghee elde edilmelidir. Hastalığın aktif dönemlerinden özellikle bu beslenme modeli her gün düzenli uygulandığında rahatlama başlayacaktır. Ayrıca omega-3 kaynakları beslenmeye eklenmeli, haftalık tüketimler aksatılıyorsa preperat formu günlük olarak takviye alınmalıdır’’ dedi.