Ocak enflasyonu, beklentilerin üzerinde %15’e dayandı…

ENVER ERKAN >> Türkiye’de tüketici fiyatları Ocak ayında %1,68 artış gösterirken, yıllık enflasyon ise %14,97 oranında gerçekleşti. Bizim beklentimiz aylık %1,40 ve yıllık %14,65 oranında bir enflasyon gerçekleşmesi yönündeydi. Fiyatlar üzerinde geçmişten gelen kur artışlarının etkisi devam ederken, Ocak ayında enflasyonun 4. ay üst üste artarak %15 bandına geldiği görüldü.   

Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarının birçoğunda artış gözlenmektedir. Döviz kuru geçişkenliği çekirdek enflasyon görüntüsünde net bir şekilde izleniyor, gıda, enerji ve altın gibi değişken kalemlerin dışarıda bırakıldığı C göstergesinde yıllık bazda Aralık ayındaki %14,31 seviyesinden Ocak ayında %15,50 seviyesine sert yükseliş söz konusudur. Enflasyonu, önceki aylarda artıran en önemli etmen olan zayıf TL’nin geniş tabanlı etkisi Ocak ayında da yansıma göstermiştir. Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak sağlık %4,25, konut %3,02 ve ev eşyası %2,90 ile öne çıkmaktadır. ÜFE ve TÜFE makası, ÜFE’nin de %26,2 seviyesine yükselmiş olmasından dolayı açık olmayı sürdürmektedir. Gıda enflasyonu ise yıllık bazda %18,1 seviyesine geriledi, ancak Ocak ayında aylık bazda %2,48 ile manşet enflasyon üzerinde bir artış daha gerçekleştirdi. Problematik bir yapıda olan gıda enflasyonu ile mücadele, enflasyonu kontrol altına alma noktasında çok kritik bir yerde durmaktadır ve 2021’in ana kompozisyonlarının başında gelecektir. Enerji enflasyonunda da döviz kurlarının artışı ve küresel emtia/petrol fiyatlarının yükselişi kaynaklı olarak yıllık %5,64’te %7,86’ya artış söz konusudur.

Enflasyon trendi… (Kaynak: Bloomberg, TÜİK)

Enflasyon açısından zorlu geçecek bir dönemin içinden geçiyoruz. ÜFE’den TÜFE’ye yansıyan maliyet etkisi, emtia fiyatlarının artışı ve enflasyonda bir dönem için görülecek yapışkanlık etkisi bir süre %15 üzerinde devam etmesine neden olacaktır. Enflasyon, mevcut görünüm ve eğilim çerçevesinde Nisan ayında tepe noktasını bulabilir. Yılın ikinci yarısıyla beraber, TL’nin değer kazancının etkisiyle kur baskısının hafiflemesi, mevsimin iyileşmesiyle gıda enflasyonunun hafiflemesi ve lehimize işleyecek baz etkisi ile beraber enflasyonda düşüş başlayabilir. Ancak, yine de dezenflasyon sürecine ve yılsonu beklentilerine dair riskler yukarı yönlüdür. TRY’nin performansı son zamanlarda, özellikle ekonomi yönetimi değişimi sonrasında ciddi anlamda pozitif olsa da, bunun yansımalarını hemen görmeyeceğiz biraz fiyat koyucuların eğilimlerinin değişmesi, beklentilerin yerleşmesi ve gecikmeli geçiş etkisi çerçevesinde yılın sonraki evrelerinde göreceğiz.

Merkez Bankası, %9,4 olan 2021 ara dönem beklentisini değiştirmemeyi tercih etti. Ancak, buna rağmen para politikasını dezenflasyon sürecine destek verecek şekilde sıkı tutmayı da taahhüt etti. Merkez Bankası, bunu belli bir dönem için değil; 2023’te öngördüğü orta vadeli %5 hedefine varıncaya kadar uygulamayı planlıyor. Politika adımları, hedefe yönelik ve çok olumlu bir doğrultuda atılıyor. Yılın ilk yarısında, politika faizi mevcut seviye veya biraz üzerinde (enflasyonun olası tepe noktası durumuna göre bir faiz artırımı opsiyonu daha olabilir) olacaktır, sonrasında ise enflasyon düştükçe uyumlu bir şekilde faizler geriletebilir, ancak Merkez Bankası’nın uyguladığı politika çerçevesinde politika faizi, cari enflasyonun “bir reel faiz standardizasyonu” sağlayacak kadar üzerinde olacaktır.

Turkey: Inflation reaches 15%, above expectations, in January…

Turkey’s consumer prices showed an increase of 1.68% in January, while annual inflation was realized as 14.97%. Our expectation was for a monthly inflation of 1.40% and annual inflation of 14.65%. While the effects of past exchange rate increases on prices continued, it was observed that inflation increased to 15% band for the 4th consecutive month in January.

If we look at the sub-items of inflation; There is an increase in most of the main spending groups. The exchange rate pass-through is clearly visible in the core inflation view, with indicator C, which excludes variable items such as food, energy and gold, from 14.31% in December on an annual basis to 15.50% in January. The broad-based effect of the weak TRY, which was the most important factor that increased inflation in previous months, was reflected in January. As the items that increased higher than the headline inflation, health stands out with 4.25%, housing 3.02% and household goods 2.90%. PPI and CPI gap continue to be wide due to the increase in PPI to 26.2%. Food inflation fell to 18.1% year-on-year, but posted another rise above the headline inflation with 2.48% on a monthly basis in January. Combating problematic food inflation is at a critical place in bringing inflation under control and will be one of the main compositions of 2021. Energy inflation also increases from 5.64% to 7.86% annually due to the increase in exchange rates and the rise in global commodity / oil prices.

We are going through a difficult period in terms of inflation. The cost effect reflected from the PPI to the CPI, the increase in commodity prices and the stickiness effect that will be seen in inflation for a period will cause it to continue above 15% for a period of time. Inflation may reach its peak in April in line with the current outlook and trend. With the second half of the year, with the effect of the appreciation of the TRY, the easing of the currency pressure, the easing of the food inflation with the improvement of the season and the base effect that will work in our favor, the inflation may start to decline. However, the risks regarding the disinflation process and year-end expectations are still upward. Although the performance of TRY has been positive recently, especially after the change in economy management, we will not see the reflections of this immediately, we will see a little bit of change in the tendencies of price makers, the settlement of expectations and the delayed transition effect in the later stages of the year.

The Central Bank chose not to change its 2021 interim forecast of 9.4%. However, it has also committed to keeping its monetary policy tight to support the disinflation process. The Central Bank does this not for a specific period; It plans to implement it until it reaches the medium-term 5% target envisaged in 2023. Policy steps are taken in a targeted and very positive direction. In the first half of the year, the policy rate will be at or slightly higher than the current level (there may be another option to increase interest rates depending on the possible peak of inflation), then the interest rates may decrease in line with the fall of inflation, but within the framework of the policy implemented by the Central Bank, the policy rate will be above current inflation level enough, to provide “a real interest standardization”.