Aşı gecikmelerinde son gelişmeler

Ülkelerin aşı takvimlerini tedarik problemi nedeniyle geciktirmeleri Avrupa Birliği ile Dünya Sağlık Örgütü’nü karşı karşıya getirdi. Dünyadaki ve Türkiye’deki son oranları derledik.

Son olarak Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, aşı üreticisi şirketlerle geciken aşı tedariklerine ilişkin yürütülen görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandığı takdirde, aşıların temini için hukuki yollara başvurabileceklerini söyledi.

Michel, “Eğer tatmin edici bir sonuç elde edilmezse, tüm seçeneklerimizi değerlendirmemiz ve tüm hukuki yolları ve sözleşmeler çerçevesinde tasarrufumuzdaki icra tedbirlerini kullanmamız gerekiyor” diye konuştu.

Bir AB yetkilisi ise, AB ile aşı üreticileri arasındaki mevcut sözleşmelerin ihlal edilmesi durumunda, Brüksel’in aşı ihracatını yasaklamaya kadar gidebileceğini söyledi. Avrupa Komisyonu ihracat konusunda atılacak adımları bugün masaya yaratıyor. 

Neler olmuştu? 

Aşı üreten büyük şirketlerin, üretim sorunları nedeniyle üzerinde anlaşılan miktarda aşıyı AB ülkelerine tedarik edememesi, Brüksel ile şirketler arasında krize neden oldu.

AB, İngiltere-İsveç merkezli şirket AstraZeneca’ya açıkça ve sert tepki göstermişti. AstraZeneca CEO’su Pascal Soriot ise, Brüksel’in eleştirileri karşısında, AB’nin sipariş vermekte çok geç kaldığını söylemişti.

DSÖ ne diyor?

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Avrupa Direktörü Hans Kluge, aşı üreticilerinin arzdaki eksikliği gidermek için aralıksız çalıştığını söyledi.

Perşembe günü açıklamalarda bulunan Kluge, şunları kaydetti:

“Dayanışma, dünyadaki her ülkenin aşılamaya tam olarak aynı anda başlaması anlamına gelmiyor. Herkes güvende olmadan hiç kimse güvende değil. Sabırlı olmalıyız, aşılama zaman alacak.”

Emekleme süreci 

DW’nin haberine göre Pfizer/BioNTech ve AstraZeneca aşılarının AB’ye tedarik edilme sorunlarına ilişkin Kluge ve DSÖ Avrupa aşı uzmanı Siddharta Datta, hükümetler ve aşı üreticilerine “emekleme sürecinde ortaya çıkan” sorunları çözme konusunda işbirliği yapma çağrısında bulundu.

Kluge, ayrıca “Gerçek şu ki, bir aşı kıtlığı var. Ancak üreticilerin eksiklikleri kapatmak için 7/24 çalıştığına şüphemiz yok. Gecikmelerin de gelecekte ekstra üretim yaparak telafi edileceğine eminiz” şeklinde konuştu.

DSÖ, mevcut aşıların dünyanın zengin ve yoksul ülkeleri arasında eşit biçimde dağıtılması gerektiğine ilişkin çağrısını da yineledi.

• NOT: AB ülkeleri, aşı konusunda İsrail, Birleşik Krallık ve ABD’nin çok gerisinde bulunuyor. Almanya, Fransa ve İspanya’daki birçok aşı merkezinde aşı randevuları iptal ediliyor veya erteleniyor.

Türkiye’de durum ne? 

Korona virüsü salgınına karşı ilk partide Çin’den 3 milyon doz aşı gelmişti. Yeni partide ise 6 milyon doz aşı daha geldi. 

Sağlık Bakanlığı aşı sayacına göre tablo şöyle: 

• Bugüne kadar toplam 1.780.852 kişi aşılandı. Bakanlık verilerine göre il bazında en fazla aşı 275 bin 279 ile İstanbul’da vuruldu. İstanbul’u 154 bin 137 ile Ankara, 96 bin 645 ile İzmir, 50 bin 702 ile Antalya ve 39 bin 95 ile Adana takip ediyor.

Türkiye’nin nüfus oranları

Geçen yıl yayınlanan DİSK/GENEL-İŞ verilerine göre Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yoksulluk oranı yüzde 17.

Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yaşam beklentisinin Covid-19 ile mücadele eden ülkelere göre daha düşük olmasının en önemli nedeni yoksulluk. Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yoksulluk oranı3 yüzde 17’dir.

Covid-19’un en çok etkilediği ülkelerin başında olan İtalya’da yoksulluk oranı yüzde 9,7, Fransa’da yüzde 3,6, İspanya’da ise yüzde 10,2. Türkiye’ye en yakın oran İngiltere’de yüzde 15,3, en fazla yaşlı yoksulluğu oranı ise yüzde 23 ile ABD’ye ait.

2019 verilerine göre

Hangi yaş grubundan kaç insan var: 

Dünyada durum ne? 

• İsrail: 24 milyon 650 bin kişi. Nüfusun %50.62’si.
• ABD: 19 milyon 300 bin kişi. Nüfusun %6.25’i.
• Birleşik Krallık: 7 milyon 450 bin kişi. Nüfusun %10.97’si.

Veriler aşı takvimini hükümet verilerine göre anlık tutan OurWorldinData’dan alınmıştır.