TIME: 2021 yılındaki küresel riskler

TIME dergisi genel yayın yönetmeni Ian Bremmer, 2021’in küresel riskleri arasında Türkiye’nin dış politikasını da gösterdi.

TIME dergisi genel yayın yönetmeni Ian Bremmer, derginin geçen hafta yayınlanan sayısında 2021 yılında dünyayı bekleyen riskleri topladı. Türkiye’yi de içeren listeyi aktarıyoruz. 

1 – 46 *

Pek çok Demokrat’ın Rusya’nın kazanmasına yardım ettiğine inandığı 2016 Trump zaferinin ardından, Joe Biden’ın görevi, Oval Ofis işgalcisinin ülkenin kabaca üçte biri ve bazı milletvekilleri tarafından gayri meşru görüldüğü bir dönemi bitirmek.

Buradaki riskin çoğu, 1976’da Jimmy Carter’dan bu yana göreve gelen en zayıf yönetici olan Başkan (Trump) sayesinde seçilen Biden ile yerel riskler. Ancak aşırı kutuplaşmanın demokratik meşruiyet açısından sonuçları ABD sınırlarının çok ötesine uzanıyor.

Çin’i kontrol altına alma konusundaki ortak arzunun ötesinde, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, ABD dış politikasının hedefleri konusunda – birbirleriyle ve kendi aralarında – keskin bir şekilde anlaşamayacaklar.

Buna ek olarak, Trump’ın tabanının büyüklüğü ve bu tabanın daha fazla azınlık seçmeni içerecek şekilde genişletilmesi, müttefikleri ve potansiyel ortakları bir sonraki “Amerika Birincisi” başkanının sadece dört yıl uzakta olup olmadığını merak etmesine neden oluyor.

2 – Uzun Covid süreci

2021’de, COVID-19’un kalıcı semptomları sadece hayatları değil, siyasi istikrarı ve küresel ekonomiyi de tehdit edecek.

Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler iddialı aşılama zaman çizelgelerini karşılamak için mücadele edecek ve salgın yüksek borç, çalışma hayatı biten işçiler, artan eşitsizlik ve kaybedilen güvenin mirasını yaşayacak.

Salgının inişli çıkışlı aşı uygulaması ve ekonomik yara dokusu, birçok ülkede yerleşik öfkeyi ve halkın huzursuzluğunu körükleyecektir.

Bazı gelişmekte olan piyasalarda bu yıl likidite koşulları sıkılaşacak. Enflasyon ve borçlanma maliyetleri yükseldikçe, COVID’in ekonomik darbesini hafifletmek için ABD ve Avrupa’dan çok daha az alana sahip olacaklar.

3 – İklim: Net Sıfır, G-Zero 

İklim politikası daha yüksek bir ulusal öncelik ve küresel bir rekabet alanı haline geliyor. Bir dizi temiz teknolojide, Çin’in uzun süredir devam eden sanayi politikası yaklaşımı, Washington’un karşı saldırısıyla karşı karşıya kalacak.

Temiz enerji tedarik zincirinin bazı bölümleri, 5G’de görülenlere benzer çatallanma baskıları yaşayacak.

Net sıfır emisyon hedeflerine yönelik baskı, özel sermaye için, özellikle büyüyen Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) dolar ve euro havuzu için muazzam fırsatlar yaratacak.

Ancak kazananlar ve kaybedenler, piyasa güçleri tarafından olduğu kadar sıklıkla politik faktörler tarafından belirlenecek.

4 – ABD-Çin Rekabeti 

Washington ve Pekin’de ABD-Çin ilişkilerinde istikrar için ortak bir arzu manşet gerilimini hafifletecektir.

Ancak ABD’nin müttefiklerle birlikte Çin rekabetinin koordinasyonu, aşı diplomasisi / milliyetçiliği ve düello iklim teknolojisi stratejileri, diğer alanlarda uzun süredir devam eden sürtüşmelerle birleşerek daha da ileriye gidecek, rekabetlerini zorlaştıracak.

Ticaretle ilgili anlaşmazlıklar, Hong Kong. Tayvan ve Güney Çin Denizi 2021’e taşınacak. Toplu olarak, bu anlaşmazlık noktaları yanlış hesaplama ve krize doğru tırmanma riskini artıracak.

5 – Küresel veri akışı

Hassas verilerin sınır ötesi serbest akışındaki yavaşlama, şirketler için maliyetleri artıracak ve popüler uygulamaları ve internet iş modellerini bozabilecek. Bu risk ABD ve Çin ile başlıyor ama burada bitmiyor.

Veriye dayalı 5G ve AI devrimleri hız kazansa bile, diğer hükümetler vatandaşlarının verilerine kimin ve nasıl eriştiğinden endişe duyuyorlar.

Yenilikçi teknoloji sektörlerinin iş modelleri zarar görecek. Uygulama yasakları ve diğer sorunlar, halk sağlığı ve iklim sorunları konusunda küresel işbirliğini engelleyebilir.

6 – Siber devrilme noktası

2021’de siber uzayda büyük bir felaket riskini artıran tek bir faktör yok.

Herhangi bir bilgisayarın veya akıllı telefonun bilgisayar korsanları için bir giriş noktası haline gelebileceği ve ulus devletlerin ve suçluların göreceli bir cezasızlıkla hareket ettiği dijital alan bunun için çok tahmin edilemez.

Bunun yerine, düşük olasılıklı ancak yüksek etkili risklerin ve dijitalleşmenin hızlanmasının ortasında artan tehdit kombinasyonu, 2021’i siber çatışmanın siber uzayda benzeri görülmemiş teknolojik ve jeopolitik riskler yarattığı yıl haline getirecek.

7 – Soğuk Türkiye

2021’deki ekonomik gerileme ve Türkiye’nin kötü COVID-19 tepkisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı yirmi yıllık iktidarı ile hayal kırıklığına uğramış seçmenleri geri kazanma mücadelesine bırakacak.

Bu dinamikler toplumsal gerilimleri körükleyecek, muhalefete karşı bir baskıya neden olacak ve Erdoğan’ı milliyetçiliği körüklemek ve destekçilerinin dikkatini dağıtmak için daha fazla dış politika macerası başlatmaya teşvik edecek.

Ve bu yıl, Türkiye cumhurbaşkanının kendisini sonuçlardan koruyacak uluslararası arkadaşları olmayacak.

8 – Orta Doğu – Petrol fiyatları

Orta Doğu, koronavirüsten en büyük bölgesel kaybeden bölge.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki enerji üreten ülkeler, 2020’de küresel enerji talebinde bir çöküşle karşı karşıya kaldılar ve bu durum hükümetleri Cezayir’den İran’a salgın vatandaşları hasta ederken ve ekonomileri zayıflatırken bile ülkelerin kasalarına az nakit akıttı. 

2021, enerji fiyatlarının düşük kalmasıyla daha kötü olacak. Bu hükümetlerin çoğu harcamaları kısacak, savunmasız özel sektörlere zarar verecek ve işsizliği körükleyecek. Reformlar yavaşlayacak ve protestolar büyüyecek.

9 – Merkel sonrası Avrupa

Angela Merkel’in 15 yıl sonra Şansölye olarak bu yıl ayrılması kıtanın en büyük riskini üstlenecek.

Avrupa, birçok ülkedeki sert karantinalar nedeniyle ekonomik bir akşamdan kalma durumuyla karşı karşıya ve Merkel, çok taraflı müdahalede esnekliği teşvik etmek için orada olmayacak.

Bu nedenle, herhangi bir ekonomik gerileme Avrupa’nın kırılgan toparlanmasını tehdit edebilir ve Avrupa popülizminin kış uykusundan uyanması için gerekli koşulları yaratabilir.

Merkel güçlü bir müzakereci olarak görev yapmazsa, Doğu Akdeniz’deki enerji ve toprak anlaşmazlıklarını çözmeye yönelik diplomatik çabalar da zorlaşacak.

Avrupa Birliği üyesi Fransa daha fazla üye ülkeyi Türkiye ile sertleşmeye zorladığında ve gerginliği artırdıkça, konum daha da çetrefilleşecek. 

10 – Latin Amerika hayal kırıklığı

Orta Doğu’dan sonra Latin Amerika, dünyanın koronavirüsten en olumsuz etkilenen bölgesi. Latin Amerika’daki hükümetler, salgın öncesinde karşılaştıkları zorlu siyasi, sosyal ve ekonomik sorunların yoğunlaştırılmış versiyonlarıyla karşı karşıya.

Bölgenin çoğunda, yılın sonlarına kadar büyük ölçekli aşılar olmayacak ve ülkeler o zamandan önce başka bir COVID dalgasıyla başa çıkmak için zayıf bir konumda.

Arjantin ve Meksika 2021’de yasama seçimleri düzenledikçe ve Şili, Ekvador ve Peru’daki seçmenler cumhurbaşkanlığı için oy kullandıkça, siyasi ve ekonomik baskılar yoğunlaşacak.

Kırmızı ringa balıkları*

Başkan Joe Biden, Brezilya’daki Bolsonaro, Türkiye’nin Erdoğan’ı, İngiltere’den Boris Johnson ve İsrail’in Netanyahu’su gibi Trump dostu liderlerle düzensiz de olsa pragmatik bir şekilde bir araya gelecek.

ABD milletvekilleri, şikayetleri ve düzenleyici yaklaşımları üzerinde anlaşamamaları nedeniyle salgın sonrası büyümeyi yeniden sağlamaya yardımcı olan teknoloji şirketlerine savaş açmayacak.

ABD ile İran arasındaki bağlar ne çoğu kişinin korktuğu kadar üretken ne de yıkıcı olacak (ve hayır, Başkan Trump görevden ayrılmadan önce İran’la savaşmayacak).

* Kırmızı ringa balığı, ilgili veya önemli bir soruyu yanlış yönlendiren veya dikkatini dağıtan bir tanım olarak kullanılır. Makalenin yazarı burada kırmızı ringa balıklarını, Biden’ın ve dolayısıyla ABD’nin dikkatini dağıtacak ayrıntıları tanımlamak için seçmiş.