Cari açık, Kasım’da artan ticaret açığıyla birlikte genişledi

ENVER ERKAN- TERA YATIRIM >>

Türkiye’de Kasım ayında cari işlemler dengesi, 4,06 milyar USD açık verdi. Aylık bazda açıklanan cari açık rakamı 3,56 milyar USD olan piyasa beklentisinin biraz üstünde gerçekleşirken, geçen yılın aynı dönemindeki 15 milyon USD seviyesinden artış göstermiştir. Yıllıklandırılmış bazda cari denge tarafında ise Kasım ayı itibariyle, Ekim ayındaki 33,8 milyar USD’den 38 milyar USD’ye doğru bir artış gerçekleşmiştir. Cari denge, altın ithalatındaki artış nedeniyle dış ticaret açığı genişlediği için üst üste 13. ayda da açık vermiştir.

Ödemeler dengesi üzerinde, 2020 yılı içerisinde gevşek finansal koşulların getirdiği hızlı kredi büyümesinin bir etkisi olarak dış dengede ithalat artışı kaynaklı görülen bozulmanın etkileri devam etmektedir. Net mal ticaretinin 2019 yılının aynı ayına göre 2.9 milyar USD artarak 3.84 milyar USD’ye yükselmesi, cari açıktaki genişlemede etkili olmuştur. Hizmetler dengesinde de kayıp etkisi devam etmektedir, bu kalemde de net girişler Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre 1,5 milyar USD azalarak 555 milyon USD’ye gerilemiştir. Altın ve enerjinin dışarıda bırakıldığı, çekirdek ödemeler dengesinde ise Kasım ayında 632 milyon USD fazla verilmiştir. Parasal olmayan altın kalemi, 2,57 milyar USD’lik altın ithalatının etkisiyle Kasım ayında nette 2,53 milyar USD açık vermiştir.

Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Kasım ayında 299 milyon USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 1,3 milyar USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net alım 1,28 milyar USD olurken, borçlanma araçlarında ise 607 milyon USD’lik net alım yapılmıştır. Resmi rezervler bu dönemde 145 milyon USD düşmüştür. Merkez Bankası ve ekonomi yönetiminin değiştiği Kasım döneminden önce uygulanan TRY’yi destekleme amaçlı politikalar, kamu bankalarının dövixz satışları kaynaklı olarak rezervlerde azalmaya sebep oluyordu. Ortodoks politikaların uygulanma evresinde, rezervlerin de artırılması konusunda çalışmalar olacak, aynı zamanda cari açık finansmanında rezerv kullanımı gereksinimi oldukça azalacaktır. Ocak – Kasım 2020 döneminde cari işlemler dengesi 35,2 milyar USD açık verirken, net hata ve noksan veya kaynağı bilinmeyen sermaye hareketleri, aylık 3,02 milyar USD’lık giriş gösterdi ve bu yılın ilk 11 ayında 2,86 milyar USD net çıkışa işaret etti.

Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg

Cari açığın 2021 yılındaki seyrinde pandemi dinamiklerinin dış ticaret dengesi ve hizmetler dengesi üzerine etkileri belirleyici olacaktır. Pandemi yılında, ithalatın ihracattan çok hızlı artmasının yansıması olarak dış ticaret açığını büyütürken, altın ithalatının da toplam ithalat içerisindeki ağırlığının arttığını gözlemlemiştik. Ana pazarlarımızın ekonomik açıdan toparlanması, ihracatımızın seyri açısından önemlidir, bu nedenle de aşılamanın global anlamdaki etkilerini izleyeceğiz. 2020’de turizm sezonunun da pandemi etkisiyle sönük geçmesinin seyahat gelirleri kalemi üzerinden hizmetler dengesi üzerine olumsuz etkisini izledik. Aşılamalarla beraber sağlanacak kademeli toparlanma, bu açıdan da önemlidir. Çünkü bu alanda sene içerisinde ilk 11 ayda yaklaşık 8 milyar USD net gelir elde edebildik. Bu tutar geçen yıl 11 aylık dönemde 24,6 milyar USD seviyesindeydi. Bu da, Aralık verileri de açıklandığında senelik bazda bu alanda 20 milyar USD’ye yakın bir kaybımızın olduğuna işaret etmektedir.

Turkey: Current account deficit widens with the increasing trade deficit in November …

In November, the current account balance in Turkey, gave USD 4.06 billion deficit. While the monthly current account deficit was realized slightly above the market expectations of 3.56 billion USD, it increased from 15 million USD in the same period of the previous year. On an annualized basis, on the current account balance side, there was an increase from 33.8 billion USD in October to 38 billion USD as of November. The current account balance had a deficit for the 13th month in a row as the foreign trade deficit widened due to the increase in gold imports.

The effects of the deterioration in the external balance due to the increase in imports as an effect of the rapid loan growth brought about by loose financial conditions in 2020 on the balance of payments continue. Net goods trade increased by 2.9 billion USD compared to the same month of 2019 and reached 3.84 billion USD, which was effective in the widening of the current account deficit. The loss effect in the services balance continues, as well, net inflows in this item decreased by 1.5 billion USD in November compared to the same period of the previous year and decreased to 555 million USD. In November, 632 million USD surplus was given in the balance of core payments, excluding gold and energy. Non-monetary gold item had a net deficit of 2.53 billion USD in November, with the effect of gold imports of 2.57 billion USD.

While the net inflows from direct investments on the financing side were 299 million USD in November, it is observed that there was a net inflow of 1.3 billion USD on the portfolio side. Net buying was 1.28 billion USD in stocks, while a net purchase of 607 million USD was made in debt instruments. Official reserves decreased by 145 million USD during this period. The policies aimed at supporting TRY, which were implemented before the November period when the Central Bank and the economic management changed, caused a decrease in the reserves due to the sales of foreign currency exchange by state banks. During the implementation phase of orthodox policies, there will be efforts to increase the reserves, and at the same time, the need to use reserves in financing the current account deficit will decrease considerably. During the January – November 2020 period, the current account balance had a deficit of 35.2 billion USD, while net errors and omissions or capital movements of unknown origin showed a monthly inflow of 3.02 billion USD, indicating a net outflow of 2.86 billion USD in the first 11 months of this year.

In the course of the current account deficit in 2021, the effects of the pandemic dynamics on the foreign trade balance and balance of services will be determinant. In the pandemic year, we observed that while the foreign trade deficit increased as a reflection of the rapid increase in imports compared to exports, the weight of gold imports in total imports increased. The economic recovery of our main markets is important for the course of our exports, so we will monitor the global effects of vaccination. In 2020, we observed the negative impact of the pandemic in the tourism season on the balance of services through the item of travel revenues. The gradual recovery to be achieved with vaccinations is also important in this respect. Because in this area, we were able to generate about 8 billion USD net income in the first 11 months of the year. This amount was 24.6 billion USD in the 11-month period last year. This indicates that when the December data are announced, we would have a loss of nearly 20 billion USD on an annual basis.