INTHA’dan Türkiye ve Kardeş Azerbaycan Turizm Değerlendirmesi

Uluslararası Otelciler Derneği (INTHA) olarak turizmin yurt içi ve yurt dışındaki aktörleri ile birlikte turizmin nabzını tutmaya devam ediyoruz. Azerbaycan ile yapılan kimlik iş birliği ile birlikte her sektörde de olduğu gibi turizmde de iş birliğini öngörüyoruz ve bunlardan yola çıkarak INTHA önderliğinde Yönetim Kurulu Üyesi Betül Çiçek Azerbaycan’ın tek ve en büyük tur operatörü olan Summertour’ un yetkili yöneticisi Mehmet Gilik ile bir röportaj gerçekleştirdi.

Katılımcılarımıza kendinizi ve Summer Tour’u kısaca tanıtabilir misiniz?

Acentemiz 2002 yılında kuruldu. Kurulduğu yıl Azerbaycan başta olmak üzere Bulgaristan ve Macaristan’dan da misafirlerimize hizmet veriyorduk. Yıllık toplam misafir sayımız o günlerde 5.000 kişi civarındaydı. Yıllar içerisinde pazarlarımızın çeşitlenmesi ile 2019 yılında toplam 500.000 misafirimize hizmet verdik.

Bu süreçte kendimizin operatör olarak faaliyet gösterdiği Rusya ve Azerbaycan pazarında da faaliyetlerimiz geliştirerek büyütmeyi başarabildik. Azerbaycan da hem incoming hem outgoing turizmi alanında önemli mesafeler kat ettik. Elbette geliştirmelerimiz ve yeni fikirlerle pazarı büyütme hedefimiz devam edecek.

Ayrıca toplam Antalya, İstanbul ve yurtdışında işletmekte olduğumuz 7 otel ile otelcilik ayağında da gelişimimizi sürdürmekteyiz.

Ben şirket bünyesine kurulduktan bir yıl sonra katıldım. Rezervasyon elemanı olarak başladığım Summer Tour kariyerime bugün Ticari müdür olarak devam ediyorum. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sinoloji Bölümü mezunuyum.

Türkiye’nin Azerbaycan pazarında 2000 yılından, 2019 yılına kadar çok ciddi artışlar görülmektedir. Bundan sonra ki süreci nasıl görüyorsunuz?

Azerbaycan pazarın da 2009 yılına kadar bildiğimiz anlamda paket tur yapan ve koltuk riskini alan bir operatör yoktu. 2009 yılında bizim başlattığımız paket tur mantığı ile gelen misafir sayısında hızlı bir artış oldu. İlk başlarda gelen misafirler büyük bir çoğunlukla Lüks 5 yıldızlı tesislere gelmekteydi. Daha sonra pazara sunmuş olduğumuz her bütçeye uygun paket turlarla misafir portföyümüzü genişletmeyi başardık. Orta gelir düzeyine sahip misafirlerimizin de tatil yapmasına imkân tanıdık. Tabi ki bunda tesislerin Azerbaycan pazarına özel desteklerinin önemli bir katkısı oldu. Ayrıca Türkiye’ deki fiyat- kalite dengesinin çok iyi olması, yeni ve iyi tesislerin yıllar içerisinde açılması, diğer tesislerin rekabetten kopmaması önemli avantajlardandır.

Covid-19, kardeş Azerbaycan halkının seyahat tercihlerinde ne gibi değişikliklere neden olmuştur?

Bu konunun sağlık ayağı ve mali ayağı olmak üzere iki yönü var. Sağlık tarafındaki etkisi dolayısı ile 2020 sezonunda biz operasyonumuz durdurmak zorunda kaldık. İnşallah covid-19 etkisinin zayıflaması ile birlikte 2021’de beklentimiz işlerin eskisi kadar yoğun olmasa bile yavaş yavaş açılmasını umuyoruz.

Mali tarafta ise insanların satın alma tercihleri, hem bu süreçte gelirlerinin düşmesi, hem Döviz’in pahalanması, hem de erken rezervasyon için önden para ödemenin artık riskli olduğunu düşünmelerinden dolayı değişti. Misafirler tatillerini ya beklemeye aldı ya da daha izole olabilecekleri tatil şekline döndüler.

2021 yılı için Azerbaycan pazarından beklentileriniz ne yöndedir? 2021 için nasıl bir aksiyon planı hazırladınız? Acentelerin 2021 satış stratejilerinde ne tür bir değişiklik olabilir? Bireysel, grup turları vb.

Gerçekçi olmak gerekirse 2021 yılında %40’a yakın bir düşüş öngörüyoruz. Şu anda satışa açık olduğu halde 2021’e talep olmaması veya çok az olması da bunu gösteriyor. Ancak pandeminin etkisi zayıflarsa son dakika satışları ile biraz daha toparlayabilir diye umuyorum. Gerçek talebin 2022 yılından önce geri gelmeyeceğini düşünüyorum.

Pandemi sonrasında tüketicinin daha çok kendi tatilini kendisi planlayarak (tailor made concept) satın alımlar yapacağı beklentisi var, siz oluşturduğunuz paketlerinize olan ilgiyi canlı tutmak için neler yapıyorsunuz?

Aslında bu ilgi yeni değil, Genel olarak son yıllarda misafir klasik paketlerin dışına çıkma fikrine daha çok ilgi göstermeye başladı. Örneğin tatile Antalya’da başlayıp Bodrum’da devam edip İstanbul’da bitirmek fikrini ele alalım. Bunu klasik paketleme yöntemi ile yapmak çok zor. Çünkü sistemin misafire Antalya ya uçmayı, bodruma ara uçuş veya transfere izin vermesi ve İstanbul’dan da geri ülkesine uçmaya izin vermesi gerekir. Bunun için esnek bir yapı olması gerekir. Bizler 2020 yılı başında yıllardır alt yapısını hazırladığımız sistemimizi buna göre uyarlamıştık. Ürün yelpazesini de genişlettikten sonra misafire çok daha fazla alternatif sunabiliyoruz.

Azerbaycan’ın köklü seyahat acentesi ve Türkiye’ye yoğun misafirin gelmesine katkınızla, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan “Kimlikle Seyahat Anlaşması” nın turist sayısına etkisi hakkındaki düşünceleriniz nelerdir? Karşılıklı kimlikle girişlerin yapılması Azerbaycan tarafında nasıl yankı buldu ve bu yönde 2021 yılı için ne tür bir pazarlama stratejisi düşünülüyor?

Bildiğiniz gibi Azeri misafirlerimiz zaten Türkiye’ ye girerken bir vize zorunluluğu yoktu. Sadece pasaport yanlarında olması gerekiyordu. Şimdi misafirlerimiz artık kimlikle de ülkemize giriş yapabilecekler. Bunun önemli bir etkisi olacağını düşünüyorum. Ancak Türkiye’den Azerbaycan’a seyahatlere ciddi katkısı olacağını düşünüyorum.

Acenteleriniz üzerinden rezervasyon yapan kardeş Azerbaycanlı misafirlerimiz en çok hangi bölgelere ve ne tarz tesislere ilgi gösteriyorlar? Kayak turizmi, deniz turizmi, kültürel geziler vb.

Genel olarak yaz sezonunda klasik deniz, kum, güneş turizmi tercih edilmeye devam ediliyor. Bunun yanında Kültür Turizmi, sağlık turizmi ve kayak turizmi hızlı bir yükseliş içerisinde. Sağlık turizmi sadece Azerbaycan’dan Türkiye’ye değil aynı zamanda Türkiye’den Azerbaycan’a da geliştirilebilir.

Kardeş Azerbaycanlı misafirlerin Türkiye dışında en çok tercih ettikleri 2 ülke hangileridir?

Türkiye, misafirlerimizin tercihinde birinci sırada. Türkiye’den sonra Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya yer almaktadır.

Azerbaycan ve Türk Hava Yollarının uçuş sayısı, uçuş noktaları ve fiyatları hakkında ne düşünüyorsunuz?

İki ülke arasında yeteri kadar uçuş olduğunu düşünüyorum. Sadece Türk hava yolları ve Azerbaycan havayolları değil bunun yanında low-cost olarak tabir ettiğimiz ucuz maliyetli devlet ve özel sektöre ait havayollarının 25 Euro’dan başlayan fiyatlar ile Türkiye’nin bir çok noktasına uçuş gerçekleştirilmektedir.

Ancak bu uçuş sayılarının 2021 yılında misafir talebi ile doğu orantılı olarak düşeceğini düşünüyorum.

Türkiye’nin turistik anlamda Azerbaycan’daki tanıtım ve pazarlamasının yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Ek olarak neler yapılabilir?

Kesinlikle yeterli olduğunu düşünüyorum. Gerek Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bakanlığımızın, gerek sivil toplum kuruluşlarının ve gerekse özel sektörün bu konuda ki çalışmaları çok değerlidir. Türk televizyon kanalları zaten yoğun bir izlenme oranına sahip.

Özellikle de tur satışlarının çok önemli bir kısmını yapan satış acenteleri ve bu acentelerdeki çalışan arkadaşlarımız hem bölgeyi hem de tesisleri çok iyi bilmektedirler.

Türk turizmcilere Azerbaycan pazarı hakkında tavsiyeniz neler olabilir?

Azerbaycan turizmi sadece Azerbaycan’dan yurt dışına seyahat eden misafirler ile değil, aynı zamanda yurt dışından Azerbaycan’a seyahat eden misafirlerle birlikte değerlendirilmelidir. Biz başta Rusya olmak üzere Ortadoğu, Pakistan ve Hindistan gibi ülkelerden Azerbaycan’a turist taşıyoruz. En kısa zamanda Türkiye’den de profesyonel anlamada tur satışına başlamayı planlıyoruz. Her iki ülkenin de özellikle sağlık turizmi alanlarında misafirlere verebileceği çok değerli yatırımları var. Bunları değerlendirmek lazım. Karşılıklı olarak turizm çeşitliliğini sağlamak lazım.