ABD, S-400 nedeniyle Türkiye’ye yaptırım kararı aldı

ABD, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulama kararı aldı

ABD, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulama kararı aldı.

ABD Hazine Bakanlığı’nın açıkladığı yaptırımlara göre, Savunma Sanayi Başkanlığı ABD’den ihracat lisansı alamayacak ve ABD’li ve uluslararası finans kuruluşlarından kredi alamayacak.

Yaptırım listesinde Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in yanı sıra, Savunma Sanayii Başkanlığı Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığı Grup Müdürü Mustafa Alper Deniz, Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığı Serhat Gençoğlu ile Savunma Sanayii Başkanlığı Başkan Yardımcısı Faruk Yiğit de yer aldı. Demir ve beraberindeki kişilerin mal varlıklarının dondurulacağı ve vize kısıtlamaları getirileceği kaydedildi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Twitter’dan paylaştığı görüşlerinde, “Uyarılarımıza rağmen Türkiye, Rusya’dan S-400 sistemi satın alma ve test etme çalışmalarına devam etti. Bugün Türkiye’nin Savunma Sanayii Başkanı’na uygulanan yaptırımları ABD’nin CAATSA’yı tam olarak uygulayacağını gösteriyor . Rusya’nın savunma sektörü ile önemli işlemlere müsamaha göstermeyeceğiz” dedi.

Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ise “Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde Tam Bağımsız Savunma Sanayii hedefimizde kararlılıyız. Şahsım veya kurumumuza yönelik yurt dışında alınan her hangi bir karar, benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek; Türk savunma sanayiini hiç bir şekilde engelleyemeyecektir” Twitter paylaşımını yaptı.

Dışişleri Bakanlığı’ndan ABD’nin yaptırım kararına ilişkin ilk açıklama geldi.

Açıklama şöyle:

ABD’nin, S-400 hava savunma sistemlerini tedariğimiz nedeniyle bugün açıkladığı ve Türkiye’ye karşı tek taraflı yaptırımlar içeren kararını kınıyor ve reddediyoruz.

Türkiye’yi zamanında S-400 sistemlerini tedarik etmeye sevk eden koşullar herkes tarafından gayet iyi bilinmektedir. Nitekim bizzat Başkan Trump da bir çok vesileyle bu konuda Türkiye’nin haklılığını teslim etmiştir.

Öte yandan, S-400’lerin NATO sistemleri bakımından bir zafiyet yaratacağına dair ABD iddiaları da teknik dayanaktan yoksundur. Kaldı ki Türkiye, bu konuda NATO’nun da katılacağı teknik bir çalışma grubu kurulmasını teklif ederek, meselenin siyasi önyargılardan uzak bir şekilde, nesnel ve gerçekçi bir zeminde ele alınmasını defaatle önermiştir.

Bu itibarla, ABD’nin konuyu iki müttefike yakışır şekilde diyalog ve diplomasi yoluyla çözme yönündeki önerimizi kabul etmeyerek, tek taraflı yaptırımlara başvurması her türlü izandan yoksun bir davranıştır.

Türkiye, ilişkilerimizi olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmaz olan bu karara karşı gerekli adımları atacak, uygun gördüğü şekilde ve zamanlamayla mukabelede bulunacaktır. Türkiye, ulusal güvenliğini sağlamak için gerekli gördüğü tedbirleri almaktan da imtina etmeyecektir.

Bu anlayışla, ABD’yi, bugün açıklanan bu haksız yaptırım kararını gözden geçirmeye ve bu vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye davet ediyor, Türkiye olarak meseleyi müttefiklik ruhuna uygun şekilde, diyalog ve diplomasi yoluyla ele almaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz.

CAATSA yasası nedir?

Trump’ın, Kongre’nin baskısıyla 2017’de imzaladığı yasa, esas olarak Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale girişimi, Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıları desteklemesine karşı Obama döneminde getirilen yaptırımların güvence altına alınması amacını taşıyor.

2 Ağustos 2017’de resmen yürürlüğe giren CAATSA yasası, ABD’nin ulusal güvenliğine “tehdit” olarak değerlendirdiği İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı yaptırımların alınmasını öngörüyor.

Yasanın 231. maddesine göre, Rusya ile savunma ve istihbarat alanlarında çalışan kişilere karşı da yaptırım getirilebiliyor.

Bu yaptırımlar, Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişilerle bilerek “önemli işlem” yapan gerçek ve tüzel kişiler için de geçerli olabiliyor.

Bu kapsamda Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemlerini alması, “önemli işlem” kategorisinde değerlendiriliyor ve yaptırım öngörülüyor.

Yaptırım listesinde 12 madde var

CAATSA’nın 235. maddesi, ABD Başkanı’nın “ilgili kişi ve kuruluşlara getireceği” yaptırımları 12 maddede düzenliyor:

“1- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat ithalat bankası desteğinin kesilmesi

2- Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi

3- ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi

4- Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi

5- Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi

6- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması

7- Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması

8- Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması

9- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması

10- ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması

11- Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı

12- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması.”

Yasanın ilgili maddesine göre, Başkan, bu 12 maddeden en az 5’ini seçip uygulamakla yükümlü.

Yaptırım kararına Türkiye’den tepki

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“ABD’nin (S-400ler konusunda) tek taraflı yaptırımlara başvurması her türlü izandan yoksun bir davranıştır”

“ABD’yi (Türkiye’ye yönelik) bu haksız yaptırım kararını gözden geçirmeye ve vahim yanlıştan geri dönmeye davet ediyoruz”

Rusya: Karar ‘yasa dışı’

Rusya ise yaptığı açıklamada ABD’nin bu kararının ‘yasa dışı’ olduğunu aktardı.

Interfax haber ajansına göre Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu kararın ‘yasa dışı ve uluslararası kanunlara karşı kibirli bir tutum sergilediğini’ belirtti.

Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Şahsım veya kurumumuza yönelik yurt dışında alınan her hangi bir karar, benim ve ekibimin duruşunu değiştirmeyecek; Türk savunma sanayiini hiç bir şekilde engelleyemeyecektir” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısının ardından bugün yaptığı açıklamada, “Türkiye Avrupa Birliği’nden yaptırım değil yıllardır geciktirdiği tam üyelik sözünü yerine getirmesini beklemektedir. Aynı şekilde NATO müttefikimiz Amerika’dan da yaptırım değil terör örgütlerine ve bölgemizde ilgili hesabı olan güçlere karşı verdiğimiz mücadelede destek bekliyoruz” dedi.