Enflasyon görünümünde ilave bozulma, sıkılaşma gerekliliğini ortaya koyuyor

Enver Erkan, Tera Yatırım >> Türkiye’de tüketici fiyatları Kasım ayında %2,3 artış gösterirken, yıllık enflasyon ise %14 oranında gerçekleşti. Bizim beklentimiz aylık %1 ve yıllık %12,6 oranında bir enflasyon gerçekleşmesi yönündeydi. TRY’nin değer kaybının gecikmeli etkisinin yansımasıyla hızlanan enflasyonun görüntüsünden beklenenden daha fazla bozulma olduğu görülmektedir. 

Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarının hepsinde artış gözlenmektedir. Döviz kuru geçişkenliği çekirdek enflasyon görüntüsünde net bir şekilde gözlenmektedir; B ve C göstergelerinde yıllık bazda %13,72 ve %13,26 seviyelerine yükseliş söz konusudur. Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak %4,51 artan ulaştırma ve %4,16 artan gıda fiyatları öne çıkmaktadır. Ulaştırmada döviz kuru ve artan petrol fiyatları çerçevesinde pompa fiyatlarındaki yükseliş etkili olmuştur. Gıda enflasyonunda da son dönemde yukarı baskı yoğun bir şekilde artmıştır, bu kapsamda gıda enflasyonunun yıllık bazda Kasım ayında %16,5 seviyesinden %21,1 seviyesine yükseldiği görülmektedir. Enerji enflasyonu da yıllık bazda %4,28 seviyesine yükselmiştir. Temel mallarda grubunda aylık artış %3,76 olurken, bu grubun içinde dayanıklı mallar döviz kurlarındaki yüksek artışın etkisiyle %5,68 artış göstermiştir. Hizmet enflasyonunda aylık artış %0,62 olmuş, bu grubun içinde de lokanta ve otellerin pandemi etkisiyle %1,13’lük artışı öne çıkmıştır.

Tüketici Fiyat Endeksi (yıllık)… Kaynak: Bloomberg, TÜİK

Ağustos ayından beri gerçekleşen birikimli TRY değer kaybının etkilerinin tüketici fiyatlarına yansıması kapsamında genel enflasyon görünümünde ilave bozulma olduğu görülmektedir. Döviz kuru etkisi, enflasyon ana eğilimindeki bozulma itibariyle fiyatlar üzerinde daha kısa sürede görülen etkilere neden olabilir. Üretici tarafında maliyet yüklenimi devam ediyor, zira ÜFE Kasım’da %4,08 artış göstererek yıllık %23,11 seviyesine yükseldi. ÜFE-TÜFE makasındaki değişim, tüketici enflasyonunun genel görünümü açısından ilave artış baskısına işaret ediyor. TRY’nin 2018 yılından sonraki en büyük kur şokunu yaşamış olması, enflasyon beklentilerinden önemli derecede sapma olmasına neden olmuştur.

Merkez Bankası, fiyat istikrarını öne alan politikalara geçiş yaparak tek bir faiz oranı üzerinden fonlama yapmaya başladı. Bu faiz oranını da yüksek enflasyonu göz önüne alarak %15 seviyesinde belirledi. Ekim ayı enflasyonuna göre hesaplandığında %2,8 olarak çıkan reel faiz, cari enflasyona göre hesaplamada şu anda %0,9 seviyesine gerilemiş durumdadır. Merkez Bankası’nın enflasyonu kontrol altına alma kararlılığı çerçevesinde, faiz oranının yeterince yüksek olmasına izin vermesi gerekmektedir. Reel faiz pozisyonunu kuvvetlendirmek, TRY’nin istikrar kazanmasına yardımcı olmak ve bozulan enflasyon görüntüsünü kontrol altına almak için 24 Aralık PPK’sında bir faiz artırımına ihtiyaç duyulacağını düşünüyoruz. Eğer cari enflasyona göre reel faiz %2’nin üzerinde tutulmak isteniyorsa, bu faiz artırımı 150 baz puan civarlarında olabilir. Tabii bir yandan da küresel ve lokal anlamda ekonomik canlanma durumunu etkileyebilecek gelişmeler var. Aşı gelişmelerinin her ne kadar küresel ekonomilerdeki canlanmaya yardımcı olacağı düşünülse de, içinde bulunulan süreçte aslında global merkez bankalarının ekonomiye destek verdiği bir ortam söz konusudur. İçeride de, alınan yeni kapanma önlemleri ile beraber ekonominin daha da yavaşladığını göreceğiz. Yani aslında yine bir büyüme-enflasyon ikileminden bahsedilebilir.

Turkey: Additional deterioration in the inflation outlook reveals the necessity of a rate hike …

Turkey’s consumer prices showed an increase of 2.3% in November, while annual inflation was 14%. Our expectation was for a monthly inflation of 1% and an annual inflation rate of 12.6%. It is seen that there is more deterioration than expected in the outlook of inflation, which accelerated with the reflection of the lagged effect of the depreciation of TRY.

If we look at the sub-items of inflation; An increase is observed in all of the main spending groups. Exchange rate pass-through is clearly observed in the core inflation picture; The B and C indicators increased to 13.72% and 13.26% on an annual basis. Transportation and food prices increased by 4.51% and 4.16% as the items that increased higher than the headline inflation. In transportation, the rise in pump prices in the framework of the exchange rate and rising oil prices was effective. The upward pressure on food inflation has also increased intensely recently, in this context, it is observed that food inflation rose from 16.5% to 21.1% in November on an annual basis. Energy inflation also rose to an annual level of 4.28%. While the monthly increase in core goods group was 3.76%, durable goods in this group increased by 5.68% due to the high increase in exchange rates. The monthly increase in services inflation was 0.62%, and within this group, restaurants and hotels increased by 1.13% due to the pandemic effect.

As a result of the impact of the cumulative depreciation of TRY since August, there has been an additional deterioration in the general inflation outlook. The exchange rate effect may cause effects on prices in a shorter period of time due to the deterioration in the underlying trend of inflation. Cost undertaking continues on the producer side, as PPI increased by 4.08% in November to 23.11% annually. The change in the PPI-CPI spreads points to additional upward pressure in terms of the general outlook of consumer inflation. The fact that TRY experienced the biggest exchange rate shock after 2018 caused a significant deviation from inflation expectations.

The Central Bank shifted to policies that prioritize price stability and started funding at a single interest rate. The bank set this interest rate at the level of 15% considering the high inflation rate. The real interest rate, which was 2.8% when calculated according to October inflation, has now declined to 0.9% in the calculation according to current inflation. Within the framework of the Central Bank’s determination to control inflation, it must allow the interest rate to be high enough. We think that an interest rate hike will be needed at the December 24th MPC in order to strengthen the real interest position, to help the TRY to stabilize and to control the deteriorating inflation picture. If the real interest rate is to be kept above 2% according to current inflation, this rate hike may be around 150 basis points. On the other hand, there are developments that may affect the economic recovery in global and local terms. Although it is thought that vaccine developments will help the revival in global economies, there is an environment in which global central banks support the economy in the current period. Inside, we will see that the economy slows down further with the new shutdown measures taken. In other words, again, a growth-inflation dilemma can be mentioned.