Dar kapsamlı işsizlik tanımı nedeniyle işsizlik oranı düşük kalmaktadır

Enver Erkan, Tera Yatırım >>

Türkiye’de Ağustos ayında işsizlik oranı, geçen yılın aynı ayında %14 iken 0,8 puan azalarak %13,2 olarak gerçekleşti. Bir önceki ay ile kıyaslandığında ise arındırılmamış işsizlik oranının 0,2 puan azaldığı görülmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise geçen yılın aynı ayına göre 0,8 ve bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak %13,2 seviyesinde açıklandı. Arındırılmış verilere göre genç nüfusta işsizlik oranı %25,7 olurken; tarım dışı işsizlik ise %15,4 seviyesinde gerçekleşti.

Kıyaslanabilir dönemler olan Ağustos 2019 – Ağustos 2020’ye baktığımız zaman ilgili dönemler arasında işgücüne katılım oranında arındırılmış verilerle 3,3 puanlık düşüş olduğu görülmektedir. 2019’un benzer döneminde 32 milyon 526 bin kişi olan işgücü, Ağustos 2020’de 31 milyon 53 bin kişi olmuştur. İşgücüne katılım oranı ise %52,8’den %49,5’e gerilemiştir. Yine mevsim etkilerinden arındırılmış verilere bakıldığında; istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2,4 puan azalarak %43 olurken, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdamda ise önceki aya göre 280 bin kişilik bir artış söz konusudur. Bu dönemde, ekonomik faaliyete göre, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam, tarım sektöründe 22 bin kişi, sanayi sektöründe 106 bin kişi, inşaat sektöründe 9 bin kişi, hizmet sektöründe 144 bin kişi arttı.

İşsizlik oranı (Mevsimsel etkilerden arındırılmış veri ve ham veri karşılaştırması) Kaynak: TÜİK, Bloomberg

İşsizlik oranının manşet ve arındırılmış rakamlarla geçen yıla göre düşmesi olumlu bir işaret. 3Ç20 döneminin, 2Ç20’de hissedilen pandemi etkilerine kıyasla bir toparlanma dönemi olması itibariyle açılan işlerden ve artan ekonomik faaliyetten hafif toparlanma etkisi gelmesi normaldir. Buna karşılık, özellikle işgücüne katılım ve istihdam oranlarında geçen yıla göre ciddi bozulma olduğu görülmektedir. Bu durumun manşet işsizlik rakamlarına yansımaması, fiili olarak çalışmayanların ve TÜİK’in işsizlik tanımına göre işsiz sayılanların arasındaki farktan kaynaklanmaktadır. Pandemide ekonominin küçüldüğü ve durgunlaştığı dönemde iş aramayan, iş bulmaktan umudunu kesen, ücretsiz izne çıkarılmış olup işinin başında olmayanlar bu farkı açmıştır. İlerleyen dönem, toparlanma etkisinin işgücü piyasasına yansıması üzerinden takip edilmeye devam edilecektir. Salgının artması ise işgücü piyasasındaki toparlanmayı zorlaştıracaktır. Bu dönemde işsizlik oranının artmamasının en önemli nedeni olarak, işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izinlerin devam ediyor olması dramatik bir artışı önleyecektir.